Zatrzęsło Wadowicami. W Krakowie zwrot akcji [WIDEO]

Mateusz Klinowski, 36-letni doktor nauk prawnych, aktywista miejski i zdeklarowany konsument narkotyków będzie przez cztery lata rządzić w Wadowicach. Jego zwycięstwo nad Ewą Filipiak, która funkcję burmistrza miasta, gdzie urodził się Karol Wojtyła, przyszły papież Jana Paweł II, pełniła od 20 lat, to megasensacja drugiej tury.

PRZECZYTAJ NASZ KOMENTARZ: Granat rzucony przez Jacka Majchrowskiego

Źródło: x-news/TVN24

- Niemożliwe stało się możliwe. To koniec pewnej epoki - mówi Kazimierz Barczyk, przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski, który przyznaje, że nie wierzył, by Ewa Filipiak mogła przegrać z Klinowskim.

Źródło: x-news/TVN24

Wyniki wyborów oznaczają, że Wadowice od konserwatywnej burmistrz przejmuje człowiek lewicy. Klinowski wprawdzie odcina się od Twojego Ruchu i zapewnia, że nigdy nie był jego członkiem, ale blisko współpracował z partią Janusza Palikota. Dopiero kilka dni przed drugą turą jego nazwisko zniknęło ze strony internetowej TR.

Były poseł tej partii Łukasz Gibała powiedział tvn24.pl, że zwycięstwo Klinowskiego jest tej samej rangi wydarzeniem na polskiej scenie politycznej co wygrana przyznającego się oficjalnie do homoseksualizmu posła Roberta Biedronia w Słupsku. A prezydent Biedroń to największa niespodzianka wyborów samorządowych w Polsce.

Nowy burmistrz Wadowic twierdzi, że doskonale czuje się w tej roli. - Myślę o zwolnieniu tych osób, które według mnie nie są w urzędzie potrzebne - przyznaje. Dodaje, że chce otoczyć się w magistracie "swoimi" ludźmi. Dlatego zatrudni wykwalifikowany personel, któremu będzie "ufał i miał gwarancję, że doskonale poradzi sobie z powierzonymi mu zadaniami".

Mateusz Klinowski nie jest nowym człowiekiem w wadowickim samorządzie. Przez ostatnie cztery lata był radnym miejskim, w ostrym sporze z burmistrz Filipiak. Pozwał ją np. za odmowę udostępnienia informacji publicznej. I wygrał w sądzie. Kiedy związani z burmistrz wytykali Klinowskiemu, że miesiącami nie bierze udziału w posiedzeniach rady, ten odgryzał się, że sesje są wyznaczane wtedy, gdy ma zajęcia ze studentami albo w dniu, w którym w sądzie odbywa się rozprawa Filipiak kontra Klinowski.

Dlatego zapowiedzi o zwolnieniach w miejscowym magistracie powinni się obawiać przede wszystkim ci, którzy angażowali się w spory radnego z panią burmistrz. Nowego gospodarza Wadowic mogą kojarzyć także niektórzy krakowianie.

Nie tylko ze względu na pracę na UJ. Klinowski stawał w obronie Zakrzówka przed zabudową i sprzeciwiał się kosztownym staraniom o organizację zimowych igrzysk.

Zmiany w Wadowicach to efekt głosów wrzucanych do urn. Tymczasem w Krakowie może dojść do nieoczekiwanego zwrotu politycznego w wyniku zakulisowych rozgrywek prezydenta Jacka Majchrowskiego. W poprzedniej kadencji prezydent zawiązał koalicję z PO, ta poparła go w drugiej turze w starciu z kandydatem PiS Markiem Lasotą. I gdy wszystko wskazywało na kontynuację, prof. Majchrowski swojemu rywalowi z drugiej tury zaproponował stanowisko przewodniczącego Rady Miasta, które chce dostać PO.

Z tego powodu podczas wczorajszej sesji nie doszło do żadnych głosowań. A prezydent Majchrowski zapowiada jeszcze zmiany wiceprezydentów, zostawiając sobie pole do dalszych negocjacji.

Wyborczy pogrom wójtów i burmistrzów

- Ojcowie i pionierzy samorządu lokalnego w Polsce odchodzą w stan spoczynku - tak wyniki drugiej tury wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast komentuje Kazimierz Barczyk, przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski.

Jest w tym wiele prawdy, bowiem ostatnia niedziela przyniosła porażkę wielu rządzącym w małopolskich gminach. W powiecie krakowskim dogrywka wyborcza odbywała się w 6 gminach. Aż w 5 przegrali dotychczasowi wójtowie. Na Podhalu jedyną gminą, gdzie druga tura nie pogrążyła obecnego gospodarza, jest Czarny Dunajec.

Długo rządzili, teraz muszą odejść
Z fotelem burmistrza żegna się rządzący przez dwie kadencje w Zakopanem Janusz Majcher. Jego miejsce zajmie dotychczasowy wiceprzewodniczący rady miejskiej Leszek Dorula.
W Nowym Targu zmiana na stanowisku burmistrza następuje po 18 latach. Z urzędem rozstaje się Marek Fryźlewicz, wchodzi do niego Grzegorz Watycha, do tej pory sekretarz powiatu nowotarskiego i radny Nowego Targu
Zofia Oszacka w kampanii wyborczej zapowiadała, że kadencja 2014-2018 będzie jej ostatnią. Myliła się, bo mieszkańcyLanckorony już teraz uznali, że po 12 latach powinna odejść i rządy w gminie powierzyli Tadeuszowi Łopacie.

W gminie Bochnia Jerzy Lysy rządził niepodzielnie od 1995 roku. Tym razem sprawdzian wyborczy okazał się dla niego zbyt trudny. Lepiej zdał go Marek Bzdek i to on przejmie kierowanie gminą.

Stanisław Ślimak był wójtem Szaflar od 1991 r. Przegrał w niedzielę i to zdecydowanie z Rafałem Szkaradzińskim.
Do największej sensacji doszło jednak w Wadowicach. Po 20 latach sprawowania władzy w tym mieście odchodzi Ewa Filipiak. Pokonał ją Mateusz Klinowski, aktywista miejski i zadeklarowany konsument... narkotyków.

Przyczyną porażki mogła być pogoda
Po wyborach samorządowych w 2010 roku aż 80 proc. urzędujących gospodarzy gmin utrzymało się przy władzy. Teraz przegrani mogą stanowić nawet 50 proc. Jakie są tego przyczyny?

Według dra Jarosława Flisa, politologa z Uniwersytetu Jagiellońskiego, trudno o jednoznaczną ocenę przegranej dotychczasowych wójtów i burmistrzów.

- Nie bagatelizowałbym nawet takiego czynnika jak kiepska pogoda. Było zimno, wyborcom, którym jest dobrze, może nie chciało się pójść głosować, a opowiadający się za zmianami byli bardziej zdyscyplinowani i poszli do urn - mówi Jarosław Flis.
Taką tezę potwierdzałaby nie tylko niższa frekwencja w drugiej turze, ale także wynik niedzielnego głosowania w Chrzanowie.

Dotychczasowy burmistrz Ryszard Kosowski 16 listopada dostał 6259 głosów, a 30 listopada - 5283, a więc o tysiąc mniej. To wystarczyło, by został pokonany przez swojego rywala Marka Niechwieja z Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Chrzanowskiej. W ostatnią niedzielę poparło go 5710 mieszkańców.

Wymiana pokoleniowa w samorządach
- Nie wydarzyło się nic takiego, by na tak wiele zmian zdecydowali się małopolscy wyborcy. Przychodzi chyba najwyższy czas na zmianę pokoleniową - mówi Kazimierz Barczyk. Jego zdaniem wyniki drugiej tury to także argument za rozpoczęciem poważnej dyskusji na temat ograniczenia liczby kadencji w samorządach. - Była o tym mowa w kampanii wyborczej, więc może zadziałał aspekt psychologiczny i w wielu miejscach uznano, że czas dać odpocząć rządzącym od kilku kadencji - dodaje przewodniczący SGiPM.

Jarosław Flis zgadza się z tezą o nadejściu wymiany pokoleniowej w samorządzie. - Pojawiło się wielu młodych, dynamicznych kandydatów, a rządzący do tej pory przestali się starać, uznając, że i tak dostaną odpowiednie poparcie - zauważa politolog.
Według niego na porażki dotychczasowych gospodarzy można również spojrzeć optymistycznie.

- To sukces demokracji. Do tej pory wydawało się, że trudno wzruszyć lokalny układ, tymczasem ostatnia niedziela pokazała, że możliwe są zmiany, jeśli tylko jest determinacja rywali urzędujących wójtów i burmistrzów oraz wola mieszkańców - dodaje Jarosław Flis.

Nie ma jednego politycznego zwycięzcy
O ile wyniki wyborów do sejmików województw czy rad powiatów można oceniać jako sukcesy lub porażki partii politycznych, to wyboru wójtów, burmistrzów i prezydentów nie da się tak jednoznacznie zinterpretować. Wprawdzie część kandydatów oficjalnie deklaruje przynależność do jakiejś partii, ale wielu unika ich szyldów.

Dlatego trudno np. uznać, że wygrana w Liszkach kandydata PiS Pawła Misia to wielki sukces tej partii. To raczej porażka dotychczasowego wójta Wacława Kuli, który w drugiej turze dostał trzy razy mniej głosów niż jego rywal.
W Gorlicach związany z PO burmistrz Witold Kochan został pokonany przez kandydata SLD Rafała Kuklę. Dla partii Leszka Millera takie zwycięstwo, zwłaszcza w Małopolsce, gdzie lewica poniosła klęskę, to ważny wynik.

Teoretycznie lewica powinna się też cieszyć z wygranej w Wadowicach. Tam sensacyjny zwycięzca Mateusz Klinowski kojarzony z Ruchem Palikota, choć on sam odcina się od takich partyjnych korzeni.

Remis w dużych miastach Małopolski
Polityczna ocena II tury może dotyczyć dużych miast, ale i tu nie ma jednego zwycięzcy.

W Krakowie nadal będzie rządzić kojarzony z lewicą, choć bezpartyjny Jacek Majchrowski. Bez problemów pokonał Marka Lasotę, kandydata PiS i jednoczącej się prawicy. W Nowym Sączu władzę utrzymał prezydent Ryszard Nowak z PiS, choć był o włos od klęski. Ludomirowi Handzlowi zabrakło do zwycięstwa niespełna 200 głosów. Zaś w Tarnowie będzie rządzić Roman Ciepiela z Platformy. I w tym mieście można mówić o utrzymaniu dotychczasowego układu, bo przed wybuchem afery korupcyjnej bezpartyjny prezydent Ryszard Ścigała rządził w koalicji swego klubu z PO.

Niektórzy gospodarze gmin jednak wygrali
W kontekście wielu porażek obecnych gospodarzy warte zauważenia są zwycięstwa innych. Te niepodważalne i te minimalne.
W Brzesku władzę utrzymał Grzegorz Wawryka. W Bochni niezagrożony w drugiej turze był dotychczasowy burmistrz Stefan Kolawiński.

Ale już w Czarnym Dunajcu wójt Józef Babich minimalnie pokonał Tadeusza Rafacza. Od porażki dzieliło go zaledwie 16 głosów.
W Gdowie Zbigniew Wojas, wójt od 2002 roku, utrzymał władzę dzięki przewadze 140 głosów. Tyle mniej dostał jego rywal Mirosław Mrozowski, przez dwie ostatnie kadencje wicestarosta wielicki.

Niewiele więcej, bo 153 głosy dzieliły walczących o władzę w gminie Jerzmanowice Przeginia. Dotychczasowy wójt Adam Piaśnik z PiS okazał się lepszy od Józefa Grzyba.

Burmistrzem Krynicy-Zdroju pozostanie Dariusz Reśko, w drugiej turze udało mu się pokonać swojego poprzednika Emila Bodzionego.

Do zmiany nie doszło także w gminie Mszana Dolna. Wójt Bolesław Żaba zdeklasował swojego poprzednika Tadeusza Patalitę.

Tak wybieraliśmy wójtów i burmistrzów
* Plebiscyt. W najlepszej sytuacji byli wójtowie i burmistrzowie, którzy nie mieli żadnego rywala. Takich gmin w Małopolsce mieliśmy 23. W nich głosowanie w pierwszej turze miało charakter plebiscytu - wyborcy głosowali na tak lub na nie za jedynym kandydatem. Nikt z nich nie przegrał tego plebiscytu.

* Pierwsza tura. Pozostali musieli rywalizować z innymi kandydatami na normalnych zasadach. W pierwszej turze wygrywał ten, który zdobył ponad 50 proc. ważnych głosów. W ponad 60 małopolskich gminach, a więc w co trzeciej w województwie było tylko po dwóch kandydatów na wójta lub burmistrza. To oznaczało, że tam wybory rozstrzygnęły się już w pierwszej turze. Ale w wielu gminach rywalizacja była bardzo ostra.

Na burmistrza Bochni kandydowało aż 9 osób. W Krakowie było 8 kandydatów na prezydenta. Tylu samo chętnych przymierzało się do fotela burmistrza w Olkusza. Wójtem w Rzezawie chciało zostać 7 osób. Duża konkurencja była także w Piwnicznej, Nowym Targu (mieście), Bolesła-wiu w powiecie olkuskim, Kluczach, Brzeszczach, Oświęcimiu (miasto), Proszowicach, Lisiej Górze i Tarnowie (miasto), gdzie zgłosiło się po 6 kandydatów na gospodarza samorządu lokalnego.
16 listopada z sukcesu mogło się cieszyć 99 wójtów, burmistrzów i prezydent Oświęcimia.

* Druga tura. 30 listopada dogrywka od była się w 60 gminach.

Wyniki drugiej tury w Małopolsce

Kraków
Jacek Majchrowski - 58,77
Marek Lasota - 41,23

Tarnów
Roman Ciepiela - 51,18
Kazimierz Koprowski - 48,82

Nowy Sącz
Ryszard Nowak - 50,31
Ludomir Handzel - 49,69

Andrychów
Tomasz Żak - 57,63
Jan Pietras - 42,37

Bochnia (miasto)
Stefan Kolawiński - 61,36
Jan Balicki - 38,64

Bochnia (gmina)
Marek Bzdek - 55,19
Jerzy Lysy - 44,81

Bolesław (powiat olkuski)
Krzysztof Dudziński - 55,81
Ryszard Januszek - 44,19

Brzesko
Grzegorz Wawryka - 53,08
Stanisław Pacura - 46,92

Brzeszcze
Cecylia Ślusarczyk - 53,82
Radosław Szot - 46,18

Chrzanów
Marek Niechwiej - 51,94
Ryszard Kosowski - 48,06

Czarny Dunajec
Józef Babich - 50,15
Tadeusz Rafacz - 49,85

Dąbrowa Tarnowska
Krzysztof Kaczmarski - 55,37
Stanisław Początek - 44,63

Gdów
Zbigniew Wojas - 50,92
Mirosław Mrozowski - 49,08

Gorlice
Rafał Kukla - 55,92
Witold Kochan - 44,08

Gródek nad Dunajcem
Józef Tobiasz - 62,31
Stefan Wolak - 37,69

Grybów
Paweł Fyda - 56,79
Piotr Piechnik - 43,21

Iwanowice
Robert Lisowski - 60,93
Zbigniew Grzyb - 39,07

Jerzmanowice-Przeginia
Adam Piaśnik - 51,39
Józef Grzyb - 48,61

Kalwaria Zebrzydowska
Augustyn Ormanty - 53,76
Zbigniew Stradomski - 46,24

Kozłów
Jan Basa - 50,72
Stanisław Pluta - 49,28

Klucze
Norbert Bień - 53,05
Kazimierz Ściążko - 46,95

Krościenko nad Dunajcem
Jan Dyda - 54,0
Stanisław Gawęda - 46,0

Krynica-Zdrój
Dariusz Reśko - 53,78
Emil Bodziony - 46,22

Krzeszowice
Wacław Gregorczyk - 58,0
Czesław Bartl - 42,0

Lanckorona
Tadeusz Łopata - 57,19
Zofia Oszacka - 42,81

Laskowa
Czesław Stanisławczyk - 70,67
Stanisława Niebylska - 29,33

Lisia Góra
Arkadiusz Mikuła - 67,43
Sławomir Turek - 32,57

Liszki
Paweł Miś - 75,36
Wacław Kula - 24,64

Łapsze Niżne
Jakub Jamróz - 51,97
Paweł Dziuban - 48,03

Mogilany
Piotr Piotrowski - 52,56
Krzysztof Musiał - 47,44

Mszana Dolna (miasto)
Józef Kowalczyk - 59,48
Tadeusz Filipiak - 40,52

Mszana Dolna (gmina)
Bolesław Żaba - 62,12
Tadeusz Patalita - 37,88

Nowe Brzesko
Jan Chojka - 58,12
Grzegorz Czajka - 41,88

Nowy Targ
Grzegorz Watycha - 64,02
Marek Fryźlewicz - 35,98

Nowy Wiśnicz
Małgorzata Więckowska - 72,38
Andrzej Stańczyk - 27,62

Olkusz
Roman Piaśnik - 50,69
Łukasz Kmita - 49,31

Oświęcim (gmina)
Albert Bartosz - 50,72
Małgorzata Grzywa - 49,28

Piwniczna-Zdrój
Zbigniew Janeczek - 54,44
Edward Bogaczyk - 45,56

Pleśna
Józef Knapik - 53,59
Leszek Nowicki - 46,41

Proszowice
Grzegorz Cichy - 62,17
Jacek Tomasik - 37,83

Radziemice
Marek Słowiński - 59,21
Tomasz Wilk - 40,79

Ryglice
Bernard Karasiewicz - 54,72
Paweł Augustyn - 45,28

Rzepiennik Strzyżewski
Marek Karaś - 50,66
Andrzej Jarocha - 49,34

Rzezawa
Mariusz Palej - 62,31
Józef Słonina - 37,69

Skawina
Paweł Kolasa - 54,09
Norbert Rzepisko - 45,91

Słaboszów
Marta Vozsnak - 54,81
Zbigniew Kita - 45,19

Stryszów
Jan Wacławski - 50,47
Szymon Duman - 49,53

Sułkowice
Piotr Pułka - 57,33
Artur Grabczyk - 42,67

Szaflary
Rafał Szkaradziński - 66,55
Stanisław Ślimak - 33,45

Trzebinia
Adam Adamczyk - 60,48
Stanisław Szczurek - 39,52

Tuchów
Adam Drogoś - 59,40
Mariusz Ryś - 40,60

Tymbark
Paweł Ptaszek - 52,82
Lech Nowak- 47,18

Wadowice
Mateusz Klinowski - 56,8
Ewa Filipiak - 43,2

Wierzchosławice
Zbigniew Drąg - 58,41
Wiesław Rajski - 41,59

Wiśniowa
Wiesław Stalmach - 53,48
Julian Murzyn - 46,52

Wojnicz
Tadeusz Bąk - 52,75
Jacek Kurek - 47,25

Wolbrom
Adam Zielnik - 58
Stanisław Kołodziej - 42

Zakopane
Leszek Dorula - 56,9
Janusz Majcher - 43,1

Zator
Zbigniew Biernat - 50,58
Szymon Matyja - 49,42

Zawoja
Marcin Pająk - 58,72
Sławomir Hajos - 41,28

(GEG)