Czerwone światło dla gmin

Obwodnica Gdowa jest konieczna, bo centrum wsi "pęka w szwach" Fot. Barbara Rotter-Stankiewicz

Pożyczki i kredyty rozkręciły machinę zadłużenia. Niepołomice od dawna są blisko dopuszczalnej granicy, czyli 60 proc. Władze gmin wciąż myślą o projektach unijnych, zdobywaniu pieniędzy i oddawaniu nowych inwestycji, budowy dróg, chodników, kanalizacji i ośrodków sportowych oraz rekreacyjnych. - Nie wiem, czy nam przepisy pozwolą w dalszym ciągu rozwijać gminy - powątpiewa Zbigniew Wojas, wójt Gdowa. - Każdy z samorządów ma już czerwone światło, czyli zadłużenie około 40 czy 50 proc. Każdy bierze kredyty i pożyczki, bo chce inwestować. W nowych zasadach widzę na razie same ograniczenia. Będę musiał myśleć, skąd wziąć pieniądze, żeby rozwijać bazę sportową, budować kanalizację. Zadłużenie mamy, ale wybudowaliśmy m.in. nowoczesne przedszkole. Teraz przed nami wielka inwestycja, czyli budowa obwodnicy Gdowa. To zadanie za około 28 milionów złotych. Część pieniędzy będzie musiała wyłożyć gmina - podkreśla Wojas. Zastanawia się, na jakie kredyty jeszcze pozwolą mu nowe wskaźniki, które zaczną obowiązywać za trzy lata.

Wójt Kłaja Zbigniew Strączek również obawia się blokady inwestycji. - Jeśli wezmę kredyt na kanalizację Kłaja, Targowiska i Grotkowi,c to dobrnę do granicy naszych możliwości - mówi.

Ministerstwo Finansów wdraża nową procedurę liczenia możliwości kredytowych samorządów. Wprowadzi limity i inne niż dotychczas wskaźniki, związane z zadłużeniem gmin. Zdolności kredytowe będą obliczane m.in. na podstawie nadwyżek budżetowych z trzech lat poprzednich. - Nie sądzę, żeby to były rzeczywiste wskaźniki - zaznacza Agnieszka Gągulska, skarbnik gminy Biskupice. Dziwi się, że ministerstwo proponuje obliczać wskaźnik zadłużenia na podstawie budżetu z minionych trzech lat. - Przecież budżet jest niezwykle dynamiczny, wszystko się zmienia z miesiąca na miesiąc. Kredyty bierzemy na spłatę poprzednich kredytów i pożyczek - zaznacza. Wymienia inwestycje, na które gmina Biskupice potrzebuje pieniędzy. To program "Radosna szkoła", budowa wodociągów, oświetlenia ulicznego oraz budowa kompleksu sportowego w Bodzanowie. Realizacja tego zadania zaczęła się w ubiegłym roku, ale kulminacja będzie w przyszłym.

Według nowych zasad gminy powinny wypracowywać nadwyżki, żeby zyskać możliwość zadłużania na kolejne lata. Tymczasem samorządy wciąż biorą kredyty i pożyczki. Władze powiatu wielickiego w tym roku nawet nie marzą o wypracowywaniu nadwyżki. Planują kolejne kredyty. Zadłużenie powiatu zwiększy się z 37,16 do prawie 56 proc. - Powiat buduje wielki kompleks dla dwóch szkół. Inwestycja pochłonie około 35 mln zł - mówi Bogdan Pasek, rzecznik powiatu wielickiego. Obiekt ma służyć uczniom Zespołu Szkół Zawodowych oraz Zespołowi Szkół im. Brata Alberta. Inwestycja została podzielona na dwa etapy. Pierwszy jest gotowy, ale drugi zakończy się w przyszłym roku.

Gmina Wieliczka ma największy budżet spośród podkrakowskich gmin, ale i zadłużenie duże. A w planach sporo inwestycji. Za 28 mln zł chce budować kanalizację, 14 mln zł pochłonie odnowa centrów wsi. Będą też nowe drogi i przebudowa linii kolejowej. Do wszystkiego gmina musi dołożyć, więc zwiększa zadłużenie. Na koniec roku dług wyniesie ponad 92 mln zł.
Rzecznik RIO Mirosław Legutko wyjaśniał nam niejednokrotnie, że teraz zdolność kredytową ma określać różnica między bieżącymi dochodami i wydatkami. Jednak zgadza się z opinią wójtów, burmistrzów i skarbników gmin, że proponowana zmiana i zdolność kredytowa, jaka zostanie wyliczona po 2014 r. nie będzie miała nic wspólnego z faktyczną zdolnością finansową gmin, bo zostanie wyliczona historycznie, czyli będzie brany pod uwagę stosunek dochodów do wydatków z trzech minionych lat. Ponadto przy wyliczaniu zdolności kredytowych będzie uwzględniana sprzedaż majątku.

Barbara Ciryt

[email protected]

DOCHODY, WYDATKI, ZADŁUŻENIE Z POCZĄTKU TEGO ROKU I PLANOWANE NA KONIEC 2011

POWIAT WIELICKI

Dochody: 55 203 016 zł

Wydatki: 64 521 818 zł

Zadłużenie - początek roku:

22 565 568 zł (37,16proc.)

- koniec roku:

30 884 233 zł (55,95 proc.)

BISKUPICE

Dochody: 21 492 968 zł

Wydatki: 22 489 996 zł

Zadłużenie - początek roku:

8 670128 zł (35,20 proc.)

- koniec roku:

8 810 693 zł (40,99 proc.)

GDÓW

Dochody: 46 335 879 zł

Wydatki: 52 799 361 zł

Zadłużenie- początek roku:

16 100 825 zł (34,75 proc.)

- koniec roku:

18 343 000 zł (44,40 proc.)

KŁAJ

Dochody: 27 818 212 zł

Wydatki: 28 807 274 zł

Zadłużeni - początek roku:

11 044 687 zł (42,74 proc.)

- koniec roku:

11 803 859 zł (43,10 proc.)

NIEPOŁOMICE

Dochody: 126 666 336 zł

Wydatki: 129 338 738 zł

Zadłużenie - początek roku:

64 526 066 zł (56,90 proc.)

- koniec roku:

79 363 168 zł (54,99 proc.)

WIELICZKA

Dochody: 177 909 979 zł

Wydatki: 200 464 126 zł

Zadłużenie - początek roku:

69 551 504 zł (48,16 proc.)

- koniec roku:

92 105 651 zł (50,79 proc.)