Zakon z kopią miecza księcia Jaxy Gryfity

Tomasz Jaxa-Chamiec jest kawalerem Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie. A przydomek "Jaxa", który od wieków nosi jego rodzina, nie przez przypadek jest kojarzony z księciem Jaxą, który w XII wieku sprowadził do Miechowa pierwszych bożogrobców.

W poszukiwaniu historii przydomka "Jaxa"
-W "Genealogii Polskiej" czytamy, że "Chamiec herbu Gryf, vel Jaxa-Chamiec to jedna z najstarszych rodzin małopolskich, pochodząca od starożytnego rodu Jaksów-Gryfitów, cytowana w aktach krakowskich od XIV wieku. Z nich Abraham otrzymał od Władysława Jagiełły majątek Międzyrzec ze Stołpnem na Podlasiu". Moja ciotka, historyk, twierdziła, że dawne polskie rodziny rycerskie z Małopolski uczestniczyły z Jaxą w wyprawach krzyżowych. I prawdopodobnie dlatego obierały przydomek "Jaxa". Wszystkie one, podobnie jak Jaxa, były herbu Gryf - mówi Tomasz Jaxa-Chamiec.

Pan Tomasz nie dopatruje się bezpośrednich koligacji z księciem Jaxą, gdyż ten nie pozostawił prawdopodobnie potomków płci męskiej. - Ale miał licznych krewnych - dodaje. Rodzina nie ustaje więc w poszukiwaniach kolejnych dokumentów genealogicznych.

Znajomy na oręż Jaxy natrafił we Włoszech
Jednak nie może być przypadkiem to, że właśnie do pana Tomasza dotarła informacja, iż prawdopodobnie miecz księcia Jaxy jest we Florencji we Włoszech.

- Zobaczył go tam znajomy rodziny, który jest miłośnikiem i znawcą białej broni. Przekazał mi wykonaną przez siebie fotografię miecza. Była to dla nas zaskakująca i niezwykle ekscytująca informacja - opowiada pan Tomasz. Podzielił się nią z miecznikiem zakonu dr Piotrem Janikiem.

Kawalerowie Zakonu wyruszają do Florencji
-Podczas jednego ze spotkań powiedziałem, że - jako Zakon - nie mamy stałego miecza - mówi Piotr Janik. Początkowo przedstawiał pomysł, by ufundować miecz koronacyjny Mieszka I. - I właśnie wtedy dowiedziałem się od Tomasza o mieczu Jaxy. Postanowiliśmy jechać do Florencji, by nawiązać kontakt z muzeum i wykonać dokumentację fotograficzną. Mnie udało się dotrzeć pierwszemu, ale niestety miecza nie widziałem, bo okazał się być eksponatem prywatnej kolekcji nieudostępnianej publicznie w tym czasie - wspomina Piotr Janik.

Tomasz Jaxa-Chamiec dodaje, że dopiero dzięki jego córce, która akurat wtedy pracowała w Padwie jako konserwator sztuki udało się dotrzeć do Museo Nazionale del Bargello we Florencji i zobaczyć prywatną część kolekcji białej broni. -Wtedy, w 2011 roku, po raz pierwszy rodzinnie sfotografowaliśmy się z mieczem - mówi.

Drugi miecz Jaxy jest w Toruniu?
W międzyczasie kawalerowi e zakonu natrafili też na informację, że miecz Jaxy jest prawdopodobnie również w Polsce. W Toruniu. - Piotr zaaranżował nasz pobyt i spotkanie z kustosz muzeum okręgowego. To dzięki Piotrowi udało się stworzyć precyzyjną dokumentację fotograficzną, która posłużyła do stworzenia kopii - dodaje Tomasz Jaxa-Chamiec.

Piotr Janik podkreśla, że miecz, który można oglądać w Toruniu, jest bardziej zniszczony. Zwraca uwagę na jeszcze inną ciekawostkę. Na mieczu wyryte są litery łacińskie. Na razie jednak nie udało się rozszyfrować napisu. - Być może są to litery pierwszych słów łacińskiego zdania - zaznacza. Wiele spraw pozostaje do zbadania. Na razie nie wiadomo także, skąd miecz Jaxy znalazł się we Florencji.

Kopia w darze dla zwierzchnictwa zakonu
Ale kawalerowie zakonu nie mieli wątpliwości, że należy wykonać jego kopię. Za zgodą zwierzchnictwa płatnerz zrobił replikę miecza Jaxy Gryfity. Jej fundatorami są Piotr Janik i Tomasz Jaxa-Chamiec.

Miecz wraz z ostrogami został przekazany Polskiemu Zwierzchnictwu Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego podczas III Miechowskich Dni Jerozolimy.

- Polskie Zwierzchnictwo Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie będzie miało wspaniałą kopię miecza Jaxy. Starania o jej wykonanie i przekazanie trochę trwały, ale Ktoś czuwał z niebios, żeby zwierzchnictwo otrzymało ją w obecności arcybiskupa Fouada Twala, Łacińskiego Patriarchy Jerozolimy w dniu, w którym zakończono obchody związane z 850. rocznicą sprowadzenia przez księcia Jaxę, Bożogrobców do Miechowa - mówi Piotr Janik.

Podczas uroczystej mszy św. kopię miecza Jaxy odebrał, od kawalerów-fundatorów, Karol Bolesław Szlenkier, Polski Zwierzchnik Zakonu.