W gminie Skawina jak na poligonie. Udało się znacząco poprawić jakość powietrza

W 2015 roku było 160 dni z przekroczeniami norm, wynoszącymi 34 dni. Rok później takich dni było 104, a w zeszłym roku 16.

Burmistrz Skawiny Norbert Rzepisko i wiceburmistrz Tomasz Ożóg na konferencji „Skawina w walce ze smogiem - a jednak da się!?”, podkreślali, że do takiego obniżenia tych złych wskaźników, przyczyniło się wiele osób i podejmowanych działań w gminie.

To np. inicjatywy aktywistów z Krakowskiego i Skawińskiego Alarmu Smogowego, zaangażowanie inspektorów z Wydziału Ochrony Powietrza Urzędu Miasta i Gminy, wiele przedsięwzięć osób z różnych środowisk, a także programy z dotacjami jak „Czyste powietrze”, „STOP Smog”, „Mój sąsiad już nie truje!”. Owocna okazała się też współpraca z miastem Rybnik.

Ciekawym, pilotażowym projektem było „Laboratorium Skawina” z 2018 roku. Rząd przyznał gminie pieniądze na wdrożenie antysmogowego projektu obejmującego nie tylko wymianę kopciuchów, ale też termomodernizację budynków. To był pilotażowy program przewidziany dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.

Gmina Skawina zdeklarowała się zapewnić corocznie 1,5 mln zł na antysmogowe działania.

- To wtedy była gigantyczna kwota. A wówczas nie było bardziej beznadziejnej sprawy w administracji publicznej, wyglądającej na to, że nic nie da się zrobić. Trzeba było dotknąć prywatnego życia ludzi i naruszyć ich spokój – mówił Piotr Woźny, ówczesny prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dodał, że burmistrzowie Skawiny mieli odwagę zmierzyć się z tą trudną sytuacją jak na poligonie. Jednocześnie czerpali wiedzę z różnych źródeł.

Grzegorz Horwacik, kierownik Wydziału Ochrony Powietrza UMiG, przypomniał, że osoby niemające pieniędzy na własny 10-procentowy wkład w antysmogowych przedsięwzięciach, mogły go odpracować np. w ramach prac publicznych, jak sprzątanie Parku Miejskiego lub budynków UMiG.

Okazało się, że takiej mocy jak rozmowy ekodoradców z mieszkańcami nie miały inne działania, jak ulotki czy zebrania informacyjne. Ekodoradcy niejednokrotnie przekonali się, że ludzie nie wiedzieli o możliwości skorzystania z programów z dofinansowaniem.
Przedstawiciele gminy starali się docierać do mieszkańców m.in. na wywiadówkach i wiejskich zebraniach, poprzez parafie.
Ekodoradcy pomagali w wypełnianiu wniosków i prowadzili całą urzędową procedurę związaną z wymianą kopciuchów.

Na konferencji „Skawina w walce ze smogiem - a jednak da się!?”, burmistrzowie podsumowali dotychczasowe działania i zapewniali, że będą robić co tylko możliwe dla jeszcze większej poprawy jakości powietrza.

Dotychczas wymieniono prawie 2700 kopciuchów. Do likwidacji pozostało około 700. W budżecie gminy Skawina są pieniądze na dopłaty do nich.
W samym mieście są warunki do instalowania kotłów z różnych źródeł ciepła. Jest sieć z miejscowej Elektrociepłowni, sieć gazowa, możliwość zainstalowania pomp ciepła.

Cały czas trwają kontrole inspektorów WOP-u ze strażnikami miejskimi. Ostatnio pomaga dron z czujnikiem.

Ostatecznością są mandaty, nakładane po kilku interwencjach.
W razie odmowy wymiany starych kotłów i pomocy gminy, władze biorą pod uwagę zastępstwo wykonawcze względem właścicieli kopciuchów, a więc wymianę na ich koszt. Już wydano kilka nakazowych decyzji.

Gminie Skawina inne samorządy mogą pozazdrościć takiego efektu.
Anna Dworakowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego mówiła, że sytuacja w Polsce nie jest tak różowa, jakiej się oczekuje.
Skawinianie też oczekują działań w sąsiednich gminach, bo powietrze nie zna granic.

- Są gminy, które wcale nie przejmują się smogiem. Działania na rzecz czystego powietrza nie są dla nich priorytetem, a to powinny być sprawami kluczowymi, tak jak w Krakowie, Rybniku i Skawinie.

W tych miastach władze zorganizowały się, a świadomość buduje się bardzo wolno – powiedziała Anna Dworakowska podczas sesji „Edukacja i informacja”, prowadzonej przez Tomasza Stawowego, dyrektora Centrum Kultury i Sportu w Skawinie.

Zaznaczyła, że między małymi gminami, a dużymi aglomeracjami w wiedzy ekologicznej jest ogromna przepaść.
W dużych aglomeracjach świadomość ma 90 procent mieszkańców, w małych miastach 50 procent, a w wioskach – 30 procent.

Katarzyna Stadnik z Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, zwróciła uwagę na deklaracje kandydatów do samorządów w sprawie walki ze smogiem. Jednak później o tym zapominali.

Sabina Paciorek z Wydziału Ochrony Powietrza w UMiG w Skawinie, informowała, że próbowano stosować wiele form, jednak najskuteczniejsza okazała się bezpośrednia rozmowa, a także poczta pantoflowa.

Z kolei Paulina Mrzygłód, ekodoradca w Urzędzie Miejskim w Andrychowie, mówiła, że w gminie dobrą praktyką docierania z informacjami do mieszkańców, jest przekazywanie jej podczas roznoszenia nakazów płatniczych. Skuteczne jest też lokalne radio.

Władze gminy Skawina podziękowały osobom i samorządom zaangażowanym w walkę ze smogiem.
Burmistrz Norbert Rzepisko wręczył im „Skawińskiego kopciucha”. To oprawiony fragment zlikwidowanego starego pieca.

- Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego
- Łukasz Kurlit i Bartosz Lisowski ze Skawińskiego Alarmu Smogowego
- Piotr Woźny, były prezes NFOŚiGW oraz społeczny doradcy ministra klimatu ds. walki ze smogiem
- miasto Rybnik, odebrał Piotr Kuczera prezydent Rybnika

Bądź bezpieczny, zadbaj o życie!