Uniwersytet Jagielloński zainaugurował nowy 660. rok akademicki. Mocne wystąpienie rektora UJ: "Należy zawołać o opamiętanie"

Na tej najstarszej polskiej uczelni tegoroczną przygodę z nauką rozpoczyna łącznie blisko 40 tysięcy studentów, w tym ok. 6 tysięcy obcokrajowców.

W niedzielę, 1 października zainaugurowali oni uroczyście nowy rok akademicki na najstarszej polskiej uczelni, mszą świętą w Uniwersyteckiej Kolegiacie św. Anny. Po mszy, z Collegium Maius wyruszył orszak profesorów UJ, który ulicami Krakowa przeszedł do Auditorium Maximum. To jedyna w ciągu roku okazja, aby zobaczyć profesorów i władze Uniwersytetu Jagiellońskiego występujących publicznie w tradycyjnych strojach akademickich. Reprezentowany jest każdy z szesnastu wydziałów UJ, a każdy z profesorów ubrany jest w togę, której kolor symbolizuje dany wydział.

Jak mówił rektor UJ prof. Jacek Popiel, trwają starania o wpisanie pochodu inauguracyjnego UJ na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W tej sprawie odbyło się już publiczne wysłuchanie i konsultacje, a decyzja zostanie podjęta prawdopodobnie przed końcem tego roku.

W uroczystej inauguracji nowego roku akademickiego, która rozpoczęła się o godz. 11.00 wziął udział Prezydent Jacek Majchrowski, posłowie Jan Tadeusz Duda, Daria Gosek-Popiołek i Maciej Gdula, konsulowie oraz rektorzy z całej Polski.

W swoim inauguracyjnym przemówieniu, prof. Jacek Popiel, rektor UJ zwrócił uwagę, że minione cztery lata naznaczone były przez dramatyczne wydarzenia - 2 lata koronawirusa, a potem wojnę na Ukrainie. Rektor zapewnił o ciągłym wsparciu dla Ukrainy. Przypomniał również o tym, że UJ poprzez rozpoczęte inwestycje zyskał nowe przestrzenie.

Sporą część swojego przemówienia prof. Jacek Popiel poświęcił wydarzeniom poprzedniego roku akademickiego.

- Uczelnie żyły bowiem atmosferą towarzyszącą ewaluacji działalności naukowej za lata 2017-2021. Nasze odwołanie od pierwotnych decyzji ministerstwa zostało po części uwzględnione. Procedura przeprowadzenia ewaluacji daleka jednak była od zasad, które winny wystarczać standardy obowiązujące w nauce. Ze smutkiem przyjmuję fakt, że po zakończeniu procesu ewaluacji środowisko nie dokonało rzetelnej analizy niegodziwych zachowań w trakcie samego procesu oceny. Czy to oznacza, że godzimy się na kolejny etap odchodzenia nauki od standardów uczciwości w ocenie badań naukowych? - pytał Jacek Popiel.

Zwrócił również uwagę na poważny problem jakim jest skala finansowych kłopotów uczelni. Wpływ jak ocenił ma na to inflacja, rosnące koszty pracy, ale też niedostatecznie wysoka subwencja oświatowa.

- Przy tym poziomie inflacji z niepokojem obserwujemy coraz trudniejszą sytuację materialną pracowników. Nie możemy pogodzić się z faktem, że wynagrodzenia asystenta są zbliżone do minimalnego wynagrodzenia w Polsce. Ze smutkiem przyjmuję wiadomość, że w przyjętym projekcie ustawy budżetowej na 2024 rok, po raz kolejny nauka nie została uznana za jeden z filarów polityki państwa - zaznaczył prof. Jacek Popiel.

Na koniec swojego przemówienia rektor UJ zwrócił uwagę na skalę polaryzacji polskiego społeczeństwa i zaapelował o opamiętanie.

- Jednym z podstawowych problemów polskiej współczesności jest spór o historię. I bynajmniej nie odgrywają w niej kluczowej roli naukowcy, a politycy. Ze zdziwieniem przyjmuję fakt, że im mniejsza wiedza o historii w polskim społeczeństwie tym większa temperatura tych sporów. Konsekwencje tych politycznych potyczek mogą mieć dramatyczne skutki. Jeśli nasze środowisko nie włączy się w te spory, to będziemy współwinni fałszowaniu historii - zwrócił uwagę rektor UJ.

Szpilkę wbił też współczesnym mediom i dziennikarzom.

- Blisko trzydzieści lat temu, jeszcze jako rektor krakowskiej PWST (obecnie Akademii Teatralnej), w gronie rektorów szkół artystycznych, już wówczas zatroskanych o przyszłość mediów publicznych, proponowałem, żeby nadzór programowy, merytoryczny nad tymi mediami oddać nie ludziom wybieranym przez partie polityczne, tylko przez środowisko akademickie, reprezentowane przez rektorów kilku najlepszych polskich uczelni. Po latach, w imię szacunku dla wielu znakomitych ludzi pracujących w mediach publicznych, milionów słuchaczy i widzów, ponawiam tę propozycję. Ponawiam tę prośbę nie tylko jako rektor UJ, ale człowiek, który pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku, studiując oprócz polonistyki także dziennikarstwo, był uczony, tu w UJ, że dziennikarstwo nawet w tak trudnych latach PRL-u musi opierać się na uczciwości i obiektywności podawanych wiadomości. Propagandę, jeśli już muszą, niech uprawiają politycy, dziennikarz ma podawać fakty - powiedział prof. Jacek Popiel.

Swoje wystąpienie rektor UJ zakończył optymistycznym akcentem. Życząc, by serca nas wszystkich wypełniła radość i wiara w lepsze jutro nawet jeśli otaczający nas świat pełen jest niepokojących zdarzeń.

Po zakończonym przemówieniu nastąpiło wręczenie nagród Rektora UJ "Laur Jagielloński".​ W tym roku laureatami zostali: w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu - prof. Renata Jachowicz, w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych prof. Jan Potępa. Następnie odbyła się uroczysta immatrykulacja studentów wszystkich wydziałów UJ.

Wykład inauguracyjny pt. "Czy Arktyka sie zazieleni?" wygłosił dr hab. Michał Węgrzyn, prof. UJ, dyrektor Ogrodu Botanicznego UJ.

Paweł Szrot ostro o "Zielonej Granicy". "To porównanie jest uprawnione"