Tradycja, nadzieja i wiara. Fokus na Rumunię podczas tegorocznej edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego

Kto i kiedy powoduje wypadki drogowe w Polsce

- "Nigdy nie byli pewni że wiosna powróci/ Zakopani w zaspach/ Nie wiedzieli, czy słońce zdoła jeszcze/ Je roztopić/ I co roku czekali poruszeni, by ujrzeć/ Czy pączki znów się otworzą". Fragment wiersza “Aglomeracja” Any Blandiany, bohaterki jednego z filmów, jest doskonałym mottem do naszego przeglądu. Można go czytać w odniesieniu do kraju i jego historii lub interpretować jako wyraz niepokoju każdego z bohaterów, tej mini społeczności, którą trudno traktować jako reprezentację narodu, ale jej trosk i nadziei doświadcza wielu mieszkańców Rumunii - mówi dyrektor festiwalu, Krzysztof Gierat.

Kinematografia rumuńska od kilku lat zachwyca jurorów międzynarodowych festiwali i kinową publiczność. Nazwiska takie jak Radu Jude, Cristian Mungiu czy Cristi Puiu kojarzą się z bardzo dobrym, społecznie zaangażowanym kinem, nierzadko rozliczającym się z przeszłością. Przegląd "Fokus na Rumunię" w ramach Krakowskiego Festiwalu Filmowego, to doskonała okazja, by już tej wiosny sprawdzić, o czym opowiadają tamtejsze filmy dokumentalne i czy są równie znakomite, co nagradzane fabuły.

W arystokratycznych, transylwańskich rodach istnieje tradycja przekazywania kielicha. Niepozorny przedmiot, relikt z przeszłości, który wydaje się być antropologiczną ciekawostką w tamtejszych rodzinach pełni ważną funkcję. To herb, symbol prestiżu, który może trafić tylko do męskich potomków rodziny.

Młode aranżowane małżeństwa, takie jak te z dokumentu “Kielich. O synach i córkach” w reżyserii Cataliny Tesar i Dany Bunescu, zmagają się z ogromną presją, jaką jest spłodzenie syna. Kłopoty z zajściem w ciążę czy urodzenie córki, prowadzą do konfliktów rodzinnych, a nawet grożą końcem związku. Aby uniknąć tragedii młode kobiety decydują się na aborcję selektywną.

Czy poezja może zagrażać dyktaturze? Wiersze, które pisała Ana Blandiana nie tylko oburzały Nicolae Ceaușescu i jego świtę, ale przede wszystkim poruszały i zachwycały czytelników oraz pasjonatów literatury, także spoza komunistycznej Rumunii. Poezja legendarnej autorki przekraczała granice, jej tomiki wierszy ukazywały się na Zachodzie, a ona mimo możliwości emigracji, postanowiła zostać w kraju.

Skromna, uśmiechnięta bohaterka “Między ciszą a grzechem”, nie czuła się politycznym autorytetem, choć niektórzy widzieli w niej członkinię rządu po upadku dyktatora. Jak pokazuje film Diany Nicolae nowy ustrój nie zmienił poetki, która pozostała wierną sobie i krytyczną wobec władzy, mistrzynią słowa.

To nie polityka, a partner okazał się być zagrożeniem dla bohaterek “Zbyt blisko”. Nie pił, pochodził z szanowanej rodziny i co niedzielę uczestniczył we mszy. Kiedy aktorka Andrea się z nim związała, miała już za sobą nieudaną relację, której owocem była dorastająca córka. W nowym związku wszystko wydawało się układać, wspólny dom na wsi, oczekiwanie na narodziny dziecka.

To wszystko się wali, kiedy Andrea poznaje prawdę o niebezpiecznych skłonnościach partnera. Mężczyzna trafia do więzienia, z którego, ku przerażeniu bohaterki i jej córki, a ku uciesze sąsiadów przekonanych o jego niewinności, ma właśnie wyjść. Reżyser Botond Püsök towarzyszy Andrei w najtrudniejszych momentach, kiedy ta, postanawia zawalczyć o sprawiedliwość oraz o lepszą przyszłość dla swojej rodziny.

Wsiadajcie do autobusu, jedziemy na pielgrzymkę! Aleksander Solomon w swoim dokumencie “Życie pozagrobowe ojca Arseniego” zabiera widzów w fikcyjną podróż śladami prawdziwego przyszłego świętego.

Już sama fotografia przykuwa wzrok, widzimy na niej twarz młodego przystojnego mnicha o hipnotyzującym spojrzeniu. A do powielanej podobizny dochodzą pogłoski o jego męczeńskiej śmierci. To wszystko sprawia, że o Arsenim Bocce trudno zapomnieć.
Nic dziwnego, że prześladowany przez komunistyczną władzę duchowny, po latach stał się nie tylko symbolem walki z okrutnym ustrojem, ale naczelnym rumuńskim cudotwórcą do którego modlą się rzesze wiernych.

Wiara sporo namieszała w przeszłości reżysera dokumentu “Ojcze nasz”. Pojawienie się na świecie dziecka prowokuje przyszłych rodziców do konfrontacji z własnymi bliskimi. Dla obojga nie jest to łatwe, bo pochodzą z rozbitych rodzin. Paula odbywa kilka zachowawczych rozmów online, ale jej partner, reżyser filmu Andrei Dascalescu, który kilka lat temu stracił matkę, ojca postanawia poinformować osobiście.

Andrei udaje się w wyjątkową podróż aż do klasztoru znajdującego się u podnóża góry Athos. To tam przed laty swoje miejsce na ziemi odnalazł jego tata, dziś oddany wierze, mnich. Reżyser filmu ma ogromne oczekiwania, chciałby nadrobić stracony czas, zrozumieć decyzję ojca, a przede wszystkim dowiedzieć się, jak samemu zostać lepszym rodzicem.

Partnerem sekcji Fokus na Rumunię jest Rumuński Instytut Kultury w Warszawie. Wydarzenie odbywa się ramach Sezonu Kulturalnego Rumunia-Polska 2024-2025.

64. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w kinach od 26 maja do 2 czerwca 2024 roku oraz online na KFF VOD od 31 maja do 16 czerwca 2024 roku.