Świat wcale nie chce umierać za Kijów

– Jakie znaczenie dla Rosji ma Ukraina?

– Jest kolebką narodu rosyjskiego. Z tego powodu w mentalności Rosjan odgrywa szalenie ważną rolę. Ważne jest również to, że Ukraina dla Kremla ma bardzo duże znaczenie geostrategiczne. Dlatego widmo przystąpienia Kijowa do Unii Europejskiej, co prowadzić musiałoby finalnie do wstąpienia do NATO, odebrane zostałoby przez Rosję jako śmiertelne zagrożenie. Moskwa jest na punkcie Ukrainy przewrażliwiona.

– W interesie Polski jest natomiast przeciągnięcie Ukrainy na stronę Unii Europejskiej i wciągnięcie jej do NATO.

– Oczywiście.

– A gdyby władze państw należących do NATO podjęły decyzję o włączeniu Ukrainy do swoich struktur, to jak zareagowałaby Moskwa?

– Rosja wkroczyłaby i zajęła Ukrainę.

– I wtedy...

– Jest dla mnie pewne, że kraje zachodnie, łącznie ze Stanami Zjednoczonymi, zaakceptowałyby taki stan rzeczy, tzn. ograniczyłyby się do protestów dyplomatycznych, jakichś sankcji gospodarczych, ale nic poza tym. Za Kijów nikt nie chciałby niszczyć świata, umierać.

– Czy Moskwa przystałaby na wejście Kijowa tylko do UE?

– Dzisiaj Kreml nie dopuści do tego, by Ukraina stała się częścią Unii, bo traktuje ją jako część swoich ziem.

– Putin nie zawaha się uderzyć na Ukrainę?

– Jeśli uzna, że nic innego mu nie pozostało, to z pewnością. Ponadto, Moskwa ma ogromny wpływ ekonomiczny na Ukrainę. I to szybko nie ulegnie zmianie, bo nie ma takich możliwości. Unia i jej pieniądze nie zastąpią tak od razu zależności gospodarczych Kijowa od Moskwy.

– Rozpad Ukrainy jest realny?

– Nie można i takiego scenariusza wykluczyć.

– Niemcy, Francja czy Włochy dobrze dogadują się z Rosją Putina. Czy od tych krajów powinniśmy się uczyć?

– Nie. Sami powinniśmy wiedzieć, jaką politykę prowadzić wobec Rosji. Musimy starać się rozumieć Rosjan, dobrze poznać ich psychikę. Już Zygmunt Krasiński pisał, że Rosjanie z zasady są komunistami, czyli już ponad 150 lat temu Polak doskonale ich przejrzał. W XIX wieku i w okresie międzywojnia spore grono Polaków znało i rozumiało psychikę Rosjan.

– A dzisiaj?

– Jest z tym znacznie gorzej.

– Jak Rosja patrzy na Polskę?

– Z pogardą. Dla niej Polska jest krajem, który zdradził Słowian, Słowiańszczyznę. Chcę podkreślić, że mówię o generalnej tendencji, nastawieniu znaczącej większości Rosjan. Nie brakuje jednak Rosjan otwartych, akceptujących Polskę i Polaków.

– Na czym polega zdrada?

– Rosja ma za złe Polsce, że jest krajem katolickim. Dla Rosjan prawdziwi Słowianie powinni być prawosławni. O tej kwestii bardzo mało mówi się w Polsce, ale tkwi ona niczym kolec w głowach wielu Rosjan. Uważają również, że Polska zdradziła Rosję wchodząc do NATO. Dla nich Pakt Północnoatlantycki to synonim głównego wroga.

– Czy Rosja jest mocarstwem atomowym, ale równocześnie niemal karłem gospodarczym?

– Można tak powiedzieć, bo jej kondycja ekonomiczna zależy od cen ropy i gazu – jak w trzecim świecie. Nie można gospodarki Rosji nawet porównać z Chinami. Na tle Pekinu wypada bardzo słabo. Choć Rosją twardą ręką rządzi prezydent Putin, to panuje tam gigantyczne bezprawie, wielka korupcja, a społeczeństwo, zwłaszcza na wsi i w niewielkich miastach, degeneruje się. Ponadto kapitał na wielką skalę z Rosji odpływa.

Urodzony w Cieszynie znawca dziejów Rosji, autor fundamentalnych książek, m.in.: „Rosja carów” i „Rosja za bolszewików”. Stał na czele Russian Research Center w Harvardzie, w latach 1981-1982 był doradcą prezydenta Reagana do spraw ZSRR i Europy Wschodniej. W 1976 r. został powołany przez ówczesnego szefa CIA, George’a Busha, na dyrektora specjalnej komisji „Team B”. Jej celem było zgłębienie planów strategicznych Związku Sowieckiego.