Świadomość profilaktyki

Badania mammograficzne

Inne czynniki ryzyka to: rak piersi wśród członków rodziny (stopień ryzyka zależy od liczby przypadków w rodzinie i stopnia pokrewieństwa z chorą osobą), mutacje stwierdzone w genach BRCA 1 lub (i) BRCA 2, wczesna pierwsza miesiączka - przed 12. rokiem życia, późna menopauza - po 55. roku życia, urodzenie dziecka po 35. roku życia, bezdzietność, uprzednie leczenie z powodu raka piersi, a także leczenie z powodu innych schorzeń piersi.
Najważniejszym czynnikiem, w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia, jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju.
- Każdego roku u blisko 11 tysięcy kobiet w Polsce diagnozowany jest nowotwór piersi - mówi Barbara Bulanowska, dyrektor Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ. - Niestety, połowa z nich nie ma szans na skuteczne leczenie, bo diagnoza została postawiona zbyt późno. A przecież to nie tylko statystyki; za każdą z cyfr kryje się imię i nazwisko konkretnej kobiety i dramat jej rodziny. Gdyby chore zgłosiły się wcześniej, miałyby szansę na wygraną z chorobą.
Onkolodzy podkreślają: tylko niewykryty w porę i nieleczony nowotwór piersi jest śmiertelny. Wprawdzie nie możemy zapobiegać zachorowaniu na raka piersi, ale możemy go uchwycić w najwcześniejszym stadium rozwoju. Badaniami profilaktycznymi są USG piersi oraz mammografia.
W Małopolsce od kilku lat prowadzona jest akcja promująca bezpłatne badania mammograficzne - Poprzez materiały edukacyjne, reklamy radiowe i telewizyjne z udziałem znanych artystów, billboardy, spotkania z sołtysami i akcje w galeriach handlowych, staramy się zachęcać kobiety do skorzystania z bezpłatnych badań mammograficznych - mówi dyr. Bulanowska i dodaje, że NFZ rozsyła również imienne zaproszenia na badania. - Niestety, wciąż argumenty natury medycznej i rozsądek, przegrywają z lękiem przed badaniem, wstydem i brakiem czasu. Nie dość silna jest jeszcze w społeczeństwie świadomość znaczenia badań profilaktycznych w walce z nowotworami. Z zaproszeń korzysta zaledwie 14 proc. pań. A przecież czasem życie może zależeć od jednego badania.
Zastosowanie mammografii w procesie diagnozowania nowotworów piersi jest bardzo cenne i zwiększa szanse wyleczenia choroby wykrytej na wczesnym etapie.
Mammografia pozwala bowiem na wczesne rozpoznawanie i wykrywanie guzków o średnicy około 0,5 cm i zmian tzw. bezobjawowych - oznacza to, że w badaniu mammograficznym wykrywane są guzki, a także inne zmiany i nieprawidłowości w piersi, w bardzo wczesnym etapie, kiedy jeszcze nie można tych zmian stwierdzić w procesie samobadania czy podczas badań palpacyjnych, wykonywanych przez lekarza.
W tym roku na profilaktykę raka piersi Małopolski Oddział NFZ wydał 4 423 000 zł. Jak podaje dyr. Barbara Bulanowska, w planie finansowym przewidziano wyższą kwotę, nie ma więc obaw, że zabraknie pieniędzy na badania. - Możemy mówić o pewnym komforcie: każda kobieta, będąca w grupie objętej programem profilaktycznym, która zechce skorzystać z bezpłatnych badań mammograficznych, będzie miała szansę na diagnostykę. Reszta jest więc w rękach pań - podkreśla dyr. Bulanowska. - Mamy zakontraktowane pracownie mammograficzne i mammobusy w całym województwie, wykwalifikowaną kadrę i wciąż niewykorzystane w pełni środki finansowe, które Małopolski Oddział NFZ na to przeznacza.
Ile kobiet poddało się w tym roku badaniom? Od początku roku z mammografii finansowanej przez Małopolski Oddział NFZ, skorzystało 47 706 kobiet, u 324 wykryto podejrzane zmiany wymagające dalszej diagnostyki, w 111 badaniach stwierdzono nowotwór złośliwy.
Bezpłatne badania mammograficzne prowadzone w Małopolsce przeznaczone są dla kobiet w wieku od 50 do 69 lat, ubezpieczonych, które w ciągu ostatnich dwóch lat nie wykonywały mammografii. Kobiety z określonej grupy wiekowej zgłaszają się z dowodem ubezpieczenia, bez skierowania, do jednej z zakontraktowanych placówek. Te, u których wynik badania mammograficznego jest nieprawidłowy, kierowane są następnie na diagnostykę uzupełniającą: USG piersi i (lub) biopsję cienkoigłową i (lub) biopsję gruboigłową z badaniem histopatologicznym. Badania te są wykonywane w ramach tego samego programu.
Także kobiety z grupy wiekowej nie objętej programem, mogą skorzystać z bezpłatnych badań mammograficznych - wystarczy skierowanie od lekarza specjalisty. Poniżej podajemy listę małopolskich placówek, w których można wykonywać bezpłatne badania mammograficzne.
Dorota Dejmek