„Staroświecka jak przecinek” Szymborska nadal fascynuje

Jak pokazują badania Instytutu Książki z 2015 roku, wiersze Szymborskiej przetłumaczono już 235 razy na ponad 50 różnych języków.

Krakowska poetka urzeka tłumaczy z coraz odleglejszych krajów, ale również nadal inspiruje innych artystów. Polski trębacz jazzowy Tomasz Stańko wraz z amerykańskimi muzykami Davidem Virellesem, Thomasem Morganem oraz Geraldem Cleaverem stworzył w słynnym nowojorskim Avatar Studio album pt. „Wisława” inspirowany jej twórczością.

Poezja polskiej poetki dociera na daleki Tajwan. Elektryzująca młode pokolenia Tajwańczyków artystka pop Hebe Tien w jednym ze swoich utworów cytuje wiersz Szymborskiej z tomiku „Wszelki wypadek” z 1972 roku. „Staroświecka jak przecinek” Szymborska okazuje się wyjątkowo współczesna.

- Bronisław Maj wspomina w moim filmie, że był w Szymborskiej wielki mędrzec, który wiedział, że świat jest bardzo zły, i mała dziewczynka nieustannie dziwiąca się światu - opowiada reżyserka Marta Węgiel. Jej dokument poświęcony Szymborskiej pt. „Napisane życie” będzie miał swoją premierę w niedzielę o godz. 21.30 przed Pawilonem Czapskiego.

Z ziemi polskiej do włoskiej

Przez Włochów uwielbiana jest niczym gwiazda filmowa, a jej poezja, jak pisze tamtejsza prasa, „podoba się do szaleństwa”. Do historii przejdzie spotkanie na Uniwersytecie Bolońskim w marcu 2009 roku, uznane za największe spośród wszystkich, w jakich uczestniczyła polska poetka. Wziął w nim wtedy udział Umberto Eco.

Z okazji 20-lecia przyznania autorce „Stu pociech” literackiego Nobla w dniach 12-14 maja 2016 w Bolonii odbyła się trzydniowa konferencja poświęcona noblistce. Jej poezją żyło całe miasto, a festiwalowe wydarzenia odbywają się w najbardziej prestiżowych miejscach włoskiej metropolii.

Poetycki testament

Dziś pamięci o poetce strzeże fundacja, założona w kwietniu 2012 roku, na mocy jej testamentu. Dba o pozostawioną twórczość, a jej najważniejszym projektem jest przyznawana co roku nagroda poetycka. Czy to wyróżnienie przynosi większą rozpoznawalność laureatom?

- Wydaje mi się, że trudno mówić o popularności w kraju, w którym mało kto czyta poezję, nie licząc samych poetów - podkreśla Krystyna Dąbrowska, laureatka pierwszej edycji Nagrody im. W. Szymborskiej. Wskazuje jednak, że jej samej pozwoliła nawiązać kontakty ze świetnymi tłumaczami i otworzyła propozycje ciekawych wyjazdów na festiwale literackie za granicą.

Prestiżowe wyróżnienie

Spośród 211 nadesłanych do konkursu w 2016 roku książek jury wskazało 5 najlepszych.

- Kapituła nominowała 2 kobiety i 3 mężczyzn. Mamy wśród nich 2 pracowników naukowych, 2 muzyków, 1 biegaczkę, 1 ornitologa amatora, 2 wydawców i redaktorów oraz 3 wędrowców miejskich - wymienia Paulina Małochleb, sekretarz Nagrody im. Wisławy Szymborskiej.

Czy coś łączy nominowane tomiki z poezją noblistki? - Bez wątpienia nieposkromiona ciekawość świata, niepokorność, niezgoda na powszechną przystawalność do sztampy, nobilitacja szczegółu, uważność na „ty” i zdolność wychwytywania paradoksów - opowiada członkini jury Dorota Walczak-Delanois z Université Libre de Bruxelles.

Paulina Małochleb dodaje, że wszystkich nominowanych cechuje wyrazisty świat poetyckiej wyobraźni.

- Każdy z nich zdaje się podzielać przekonanie, że choć język jest niedoskonałym narzędziem, to nie mamy niczego lepszego - mówi.

Laureatów poznamy dzisiaj wieczorem podczas uroczystej gali w Operze Krakowskiej. Nagroda w wysokości 200 000 zł zostanie podzielona: 100 000 zł otrzyma autor tomu wydanego po polsku, 50 000 zł autor zagraniczny oraz 50 000 zł jego tłumacz.