Separacja – co napisać w pozwie o nią (cz. 2)

Choć życiowa sytuacja każdego związku jest inna, to każdy pozew o separację musi zawierać elementy stałe.

Co trzeba umieścić w pozwie
1. Trzeba podać adres sądu, który jest właściwy do tego, by rozpatrzyć nasz wniosek.
* Jest to sąd okręgowy właściwy dla ostatniego miejsca wspólnego zamieszkania małżonków - jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym stale przebywa.
* Jeśli nie mają wspólnego miejsca zamieszkania, pozew należy złożyć do sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego, a gdy i tej podstawy nie ma - do sądu miejsca zamieszkania powoda (składającego).

2. Wymieniamy strony postępowania - ich imiona, nazwiska, adresy obojga małżonków, numery PESEL.

3. Określamy swoje żądania - czyli orzeczenie separacji.

4. W dalszej części pozwu, w zależności od sytuacji, trzeba określić żądanie w zakresie opieki nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, alimentów, kontaktów, zasądzenia zwrotu kosztów procesu od drugiego współmałżonka, podziału majątku itd.

Dobra rada: generalnie w pozwie powinniśmy zawrzeć wszystkie sprawy, które naszym zdaniem powinny być uporządkowane podczas takiej sądowej rozprawy.

4. Potem musimy uzasadnić potrzebę złożenia pozwu. Czyli wyjaśnić, z jakiego powodu chcemy uzyskać separację.

Warto wiedzieć: w tym punkcie wyliczamy argumenty świadczące o rozpadzie naszego małżeństwa. Jeśli chcemy separacji z orzeczeniem winy, musimy wskazać jej dowody.

5. Należy też poruszyć kwestie dotyczące dzieci - napisać, czy jesteśmy małżeństwem bezdzietnym, czy posiadamy potomstwo. Jeśli tak, to w pozwie muszą znaleźć się dane wspólnych dzieci (płeć, imię, nazwisko, data urodzenia) i żądanie co do rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej.

6. Zamieszczamy też informacje dotyczące umów majątkowych małżeńskich. Jeśli przed zawarciem związku została spisana intercyza albo inna umowa regulująca kwestie finansowe w związku, należy o tym napisać.

7. Jeśli chcemy, by w naszej sprawie zeznawali świadkowie, musimy napisać, że wnosimy o przesłuchanie konkretnych osób (wymieniamy ich dane i adres).

8. Załączniki - ich listę publikujemy na samym końcu wniosku.

* W tym punkcie wymieniamy załączone do pozwu dokumenty - takie, które potwierdzą zawarte w nim informacje, a więc przede wszystkim skrócony odpis aktu małżeństwa.

Uwaga! W zależności od naszej konkretnej sytuacji mogą być to też skrócone odpisy aktów urodzenia wspólnych dzieci, zaświadczenie z pracy o zarobkach, dokumenty umożliwiające ustalenie wysokości należnych alimentów (rachunki, zaświadczenia o pozostawaniu pod opieką lekarza i wiążącą się z tym koniecznością kupowania leków itd.).

Ważne!
1. Pozew o separację piszemy w trzech egzemplarzach.

2. Każdy z nich musimy odręcznie podpisać.

Uwaga! Jeśli tego nie zrobimy, popełnimy błąd formalny, który powinien być przez nas uzupełniony.

Ile to kosztuje
Opłatę sądową stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o separację na zgodne żądanie małżonków.

Opłatę sądową stałą w kwocie 600 złotych pobiera się od pozwu o separację.

Konsultacja merytoryczna: Michał Wierzchowiecki, adwokat.

Ważne informacje
* Podejmując decyzję o separacji, powinniśmy też wiedzieć, jakie niesie ona ze sobą skutki związane z dziedziczeniem.
Gdy formalnie jesteśmy małżeństwem, to sprawa jest prosta - po śmierci jednego z małżonków drugi, z mocy ustawy, dziedziczy po nim wraz z dziećmi. Pamiętajmy przy tej okazji, że w skład tak zwanej masy spadkowej wchodzi nie tylko majątek, ale również i długi!

Gdy została orzeczona przez sąd separacja, nie ma dziedziczenia po zmarłym małżonku. Spadek w całości otrzymują dzieci. A gdy ich nie ma, dalsi krewni (w kolejności określonej ustawą).
Ale jeśli zmarły pozostawił testament i zapisał coś w nim małżonkowi, z którym pozostawał w formalnej separacji, ten będzie po nim dziedziczył. Dziedziczenie na mocy testamentu jest w tym przypadku ważniejsze niż z mocy ustawy.

* Nie mylmy separacji formalnej (tej orzeczonej przez sąd) z faktyczną (gdy małżonkowie nie żyją ze sobą, ale nie potwierdzili tego faktu orzeczeniem sądowym).
W tym drugim przypadku, nawet jeśli przykładowo nie żyli ze sobą 25 lat, to w świetle prawa pozostają małżeństwem. A zatem dziedziczą po sobie nawzajem (majątek i ewentualne długi).
* Może być też tak, że jeden z małżonków zmarł w trakcie postępowania sądowego o separację. Co wtedy?
Jeżeli to zmarły małżonek wniósł sprawę o separację i zażądał jej z winy drugiego małżonka, a żądanie to było w pełni uzasadnione w danych okolicznościach, to ten żyjący małżonek będzie wyłączony od dziedziczenia.

* A jak wygląda odpowiedzialność za zobowiązania małżonków żyjących w separacji?
To zależy od okresu, w jakim je zaciągali. Jeżeli zadłużenie powstało w trakcie trwania małżeństwa i przed orzeczeniem separacji przez sąd, odpowiedzialność ponosić będą wspólnie. Jeśli po - każdy z nich będzie odpowiadał za swoje długi.

* Pamiętajmy, że separacja, nawet ta orzeczona formalnie przez sąd, z założenie jest rozwiązaniem przejściowym.
Datego można ją przerwać - niezależnie od tego, czy trwała pięć miesięcy, pięć lat czy też 25 lat.

W świetle prawa
Adwokat Michał Wierzchowiecki wyjaśnia, kto może złożyć wniosek o separację i jak długo na nią poczekasz.
Kto może złożyć wniosek
* Pozew o separację może złożyć zarówno małżonek winny rozpadu związku, jak i ten niewinny. Pamiętajmy, że sąd może orzec separację z winy jednego z małżonków, z winy obojga albo również bez orzekania o winie któregokolwiek z małżonków.

Uwaga, ważna informacja
* Pamiętaj: o rozwód nie może wnioskować małżonek wyłącznie winny rozpadowi małżeństwa - chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Prawo nie definiuje, czym jest wina. To okoliczności, a nie przepisy, wskazują na to, kto poprzez swoje naganne zachowanie spowodował rozpad pożycia danego małżeństwa.

On chce rozwodu, ona - separacji
* A co się dzieje w sytuacji, gdy jeden małżonek chce separacji, a drugi jest zdecydowany na rozwód i tego właśnie żąda w swoim pozwie?

Gdy jedno z małżonków żąda rozwodu, a drugie separacji, pierwszeństwo ma orzeczenie rozwodu, gdy istnieją do tego przesłanki materialnoprawne i procesowe. Orzeczenie sądu jest zależne od sytuacji w związku. Sąd może przychylić się do żądania rozwodu, gdy uzna, że uzasadniają to przedstawione dowody. Jeżeli zostanie on jednak oddalony, to nie jest to jednoznaczne z oddaleniem pozwu o separację. Ta sprawa rozpatrywana jest bowiem osobno.

Jak długo trwa
* Gdy małżeństwo nie posiada dzieci, orzeczenie separacji na zgodny wniosek małżonków może nastąpić już na pierwszej rozprawie. Od orzeczenia o separacji można składać apelację do sądu apelacyjnego. Prawo nie przewiduje jednak możliwości wniesienia skargi kasacyjnej.

Na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka o zniesieniu separacji. Z chwilą zniesienia separacji ustają jej skutki. Znosząc separację, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków. Z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy - chyba że na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.