Rząd chce reaktywować dotacje dla budownictwa społecznego

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju przygotowało projekt nowelizacji ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Zawarte w nim propozycje mają reaktywować budownictwo społeczne i pomóc tym, których nie stać na kredyt hipoteczny, ale którzy zarabiają za dużo, by otrzymać pomoc mieszkaniową od gminy.

Powrót do starej formuły
Z analiz Instytutu Rozwoju Miast oraz zapotrzebowania, jakie zgłaszały TBS-y podczas ostatniego rozdziału pieniędzy na budownictwo społeczne, wynika, że na rynku brakuje ok. 100 tys. mieszkań o umiarkowanych czynszach (od 8 do 20 zł za mkw. miesięcznie). Ministerstwo nie ukrywa, że to szacunki sprzed kilku lat, więc rzeczywiste potrzeby mogą być zdecydowanie większe.

Dlatego rząd chce powrócić do formuły preferencyjnych kredytów (z dopłatą do oprocentowania) na budowę mieszkań na wynajem. Takie inwestycje będą mogły realizować nie tylko towarzystwa budownictwa społecznego i spółdzielnie mieszkaniowe, ale też spółki, w których gminy mają co najmniej połowę udziałów. Nowością ma być też możliwość zakupu pojedynczych mieszkań, a nie tylko całych budynków.

Jak twierdzi resort infrastruktury, z nowej formuły będą mogły korzystać osoby zarabiające od 1,6 tys. do 2,8 tys. zł netto. Przyszli najemcy podpiszą umowę z towarzystwem (spółdzielnią lub spółką), w której zadeklarują pokrycie nie więcej niż 15 proc. kosztów budowy mieszkania. Obecne przepisy mówią o 30-proc. wkładzie, a ponadto wykluczają możliwość poniesienia kosztów przez przyszłego najemcę.

Po zmianach wzrośnie maksymalny czynsz w nowych zasobach TBS-ów. Obecnie stawka czynszowa nie może przekraczać 4 proc. wartości odtworzeniowej lokalu. W projekcie nowelizacji ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego znajduje się zapis o granicy na poziomie 5 proc. Resort infrastruktury tłumaczy, że to konieczne, bo obecny limit czynszu to jedna z największych barier w uruchomieniu preferencyjnych kredytów na wsparcie budownictwa społecznego.

MIiR podkreśla, że nowy wyższy limit obowiązywałby tylko najemców lokali budowanych po uruchomieniu nowej akcji kredytowej. Obecni lokatorzy mieszkań w TBS-ach nadal mieliby 4-proc. limit stawki czynszowej. Nowe mieszkania zajmą rodziny mniej zamożne niż to było do tej pory. Obecnie dochód gospodarstwa domowego najemcy nie może być wyższy niż 1,3 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym województwie.

Przy czym w gospodarstwie jednoosobowym ten limit może być jeszcze wyższy o 20 proc., w dwuosobowym - o 80 proc., a w większym - o kolejne 40 proc. na każdego kolejnego członka rodziny. Co ważne - te limity obowiązują w dniu podpisania umowy, potem powinno się je weryfikować, by nie ponieść konsekwencji za zwiększenie dochodów. Po zmianach limity dochodów uprawniające do zawarcia umowy najmu będą prawie dwukrotnie niższe. Dla osoby samotnej będzie to tylko 80 proc. przeciętnego wynagrodzenia, dla dwuosobowej rodziny - 120 proc., dla rodziny z jednym dzieckiem - 165 proc., a dla rodziców z dwójką dzieci - 200 proc.

W przypadku województwa małopolskiego osoba samotna, która zechce zamieszkać w społecznym mieszkaniu czynszowym, nie może zarabiać więcej niż 2859 zł, gdy do tej pory limit dla niej wynosił 5756 zł. Małżeństwo będzie musiało wykazać, że jego dochody są poniżej 4290 zł, gdy teraz mogą mieć nawet 8635 zł. Limit dochodów rodziny z jednym dzieckiem spadnie do 5897 zł (z 10 553 zł), a z dwójką dzieci - do 7148 zł (z 12 856 zł). Przy każdym kolejnym dziecku limit można będzie zwiększyć o 1430 zł, gdy do tej pory rósł o 1919 zł.

W III kwartale 2015 roku
Okres weryfikacji dochodów zostanie wydłużony z 2 do 3 lat. Ale zostanie też wprowadzony obowiązek podniesienia czynszu tym rodzinom, które po weryfikacji będą miały dochody wyższe niż limit uprawniający do zawarcia umowy najmu. Czynsz ma rosnąć o 1 proc. w stosunku do dotychczasowej stawki za każdy 1 proc. dochodów ponad limit. Ale gdyby najemca zataił swoje dochody, to umowa będzie wypowiadana w trybie natychmiastowym.

Kredyty z dopłatą na budownictwo społeczne mają ruszyć w trzecim kwartale przyszłego roku. Ale rząd zakłada, że dzięki tej formie pomocy uda się wybudować zaledwie 10 tys. mieszkań i to do roku 2021.