Richard Josef Neutra

 Nim jednak, wyprzedzając swoją epokę, zajął się praktycznym wykorzystywaniem tej nauki w projektowaniu, bacznie przyglądał się pracom F.L. Wrighta, L. Sullivana i A. Loosa. Ich sposób kreowania architektonicznej rzeczywistości miał pośredni wpływ na proponowaną przez Neutrę stylistykę.
 Projekty Neutry, charakteryzujące się ponadregionalnym wyrazem, to nie tylko wspaniałe modernistyczne domy, ale także budynki użyteczności publicznej i społecznej. Wszystkie te obiekty, jako służące człowiekowi, stały się głównym przedmiotem zainteresowań autora. Sam architekt tak określił swoje twórcze preferencje: "Do tej pory przebadano każdy aspekt i każdy materiał związany ze sztuką budowlaną, prócz jednego - materiału ludzkiego".
 Wytyczając przypuszczalny kierunek budownictwa na przełomie lat 20. i 30. XX wieku, Neutra pragnął, by w architekturze zabrały głos cechy osobowościowe i biologiczne jednostki. W tym czasie (1928 r.) powstaje jeden z najwybitniejszych projektów architekta - Health House zwany inaczej Domem Lovella.
 Zaprojektowany w czasie, kiedy na Starym Kontynencie zjawisko nowej architektury zaczynało być już powszechne, stał się zupełną nowością w Stanach Zjednoczonych, gdzie dominowała jeszcze historyzująca stylistyka projektowania. Posadowiony na stromym stoku Health House będący "tworem odosobnionym" stał się wyznacznikiem "nowego" w amerykańskiej rzeczywistości architektonicznej.
 Podstawę domu tworzą konstrukcje stalowe, "obudowane" wielkimi, betonowymi płytami. Kilkupoziomowy dom, o kilku klatkach schodowych, posiada wiele przeszklonych powierzchni, które kreują nowoczesne wnętrze. Duże przestrzenie oszczędnie zapełniają horyzontalne meble o zgeometryzowanych kształtach. Z pozbawionych zbędnych bibelotów pomieszczeń o mysio-szarych tapetach i drewnianych meblach, roztaczają się widoki na panoramę miasta i otaczający budynek zielony krajobraz.
 Kolejne projekty Neutry zdecydowanie określające zainteresowania ich autora biologicznym kształtowaniem środowiska (Survival Trough Desingn), wyznaczają drugi etap pracy architekta. Charakterystyczne dla tego okresu są domy mieszkalne zbudowane z zawieszonych jakby w powietrzu cienkich plastrów żelbetu, które przedzielają szklane płaszczyzny. W przypadku gdy palące słońce może zbyt natarczywie zaglądać do wnętrz, Neutra stosuje osłony pionowe lub poziome żaluzje (Dom Tremaine).

 Dzięki olbrzymim oknom architekt pozwala mieszkańcom na nieustający kontakt z przyrodą i otoczeniem. Obok tego, umiejętnie przysłaniane lub odsłaniane szkło dniem i nocą kreuje pośrednie doświetlenie domu.
 Duże, geometryczne płaszczyzny betonu, wiele szkła, rozczłonkowana, często uskokowa bryła otoczona tarasami oraz idealne wkomponowanie obiektu w krajobraz - tak w uproszczony sposób można opisać domy projektowane przez Richarda Neutre. Pozbawioną zbędnych detali funkcjonalną i przemyślaną - stworzoną bowiem z myślą o użytkowniku - jest elegancką i ponadczasową architekturą, do której tak chętnie nawiązują dzisiejsi autorzy.
MAGDALENA MUSIALIK - FURDYNA

 Jako ilustracje wykorzystano rysunki Joanny Gil - studentki Wydziału Architektury PK (1998 r.)
 Konsultacja merytoryczna cyklu: dr arch. Krystyna Styrna - Bartkowicz
 Ilustracja 1: Lincoln Memorial Museum
 Ilustracja 2: Lovell House