Polscy konserwatorzy pomogą odbudować syryjskie miasta?

Spośród 55 obiektów i miejsc, wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa w Zagrożeniu sześć znajduje się w Syrii. Są to: niektóre dzielnice Aleppo, Damaszku i Bosry, zabytkowe wioski na północy kraju oraz ruiny starożytnej Palmiry. Wszystkie trafiły na „listę zagrożonych” w ciągu ostatnich sześciu lat, po tym jak zostały zniszczone w wyniku toczącej się od 2011 r. wojny domowej.

Odbudować szybko czy odbudować dobrze?

O ile konieczność odbudowy syryjskich perełek nie budzi większych wątpliwości, o tyle sposób, w jaki mają być odnawiane, nie jest już taki oczywisty. Okazuje się bowiem, że w niektórych miastach, np. w Aleppo i Bosrze, dokonywane są już próby rekonstrukcji zrujnowanych zabytków.

I choć taka determinacja i zapał mogą budzić podziw, nie wychodzą raczej na dobre samym obiektom. Zdarzają się przypadki, w których odbudowa jest prowadzona bez wcześniejszego przygotowania odpowiedniej dokumentacji archeologicznej i konserwatorskiej, bez użycia historycznych materiałów budowlanych i bez respektowania wymogów technicznych.

- Pospieszna, pozbawiona odpowiedniego przygotowania teoretycznego odbudowa może przynieść zabytkom więcej szkody niż pożytku. Choć skala zniszczeń w Syrii jest bezprecedensowa, a presja, by podnieść z ruin zabytkowe obszary ogromna, musimy myśleć o jakości odbudowy - mówiła podczas obrad w Krakowie przedstawicielka ICOMOS (International Council of Monuments and Sites - Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych).

W podobnym tonie wypowiadali także inni występujący, się m.in. delegaci z Turcji. - Mimo wysiłków polityków i dyplomatów wojna domowa w Syrii wciąż rujnuje kolejne obiekty, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa. - przypomniał reprezentant Turcji. - Aby chronić je we właściwy sposób, należy powstrzymać się od niedostatecznie przygotowanej odbudowy, zwłaszcza w tak niepewnej sytuacji militarnej. W tej materii Syryjczycy powinni skorzystać z oferowanej im międzynarodowej pomocy.

Czy Polacy pomogą Syryjczykom?

Głos w dyskusji zabrała również polska delegacja, która zadeklarowała Syryjczykom pomoc w rekonstrukcji zniszczonych obiektów.

- W odbudowie kraju Syria powinna otrzymać wszelkie, międzynarodowe wsparcie tak finansowe jak i techniczne - mówili polscy delegaci. - Kiedy patrzymy na zdjęcia zniszczonego Aleppo, na myśl przychodzą nam fotografie zniszczonej Warszawy. Dlatego chcieliśmy wrazić naszą solidarność i chęć pomocy.

Warto przypomnieć, że na te same kwestie zwracał uwagę minister kultury Piotr Gliński, który na sesji obecny był w poniedziałek. - Myślę, że doświadczenia polskiej szkoły konserwatorskiej, zebrane przy dobudowie Warszawy, mogą okazać się pomocne przy rekonstrukcji zniszczonych miast Syrii: Aleppo i Palmiry - mówił.

Tymczasem na korytarzach Centrum Kongresowego, gdzie od poniedziałku obradują delegaci z całego świata rozstawione są skarbonki, do których można wrzucać datki na rzecz odbudowy Aleppo. Na razie, świecą pustkami.

"Co Ty wiesz o Krakowie" - odcinek specjalny. Czy miejscy radni znają Kraków? cz.2

Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto