Ujednolicenie kolorystyki elewacji i stolarki okiennej, wymiana okien plastikowych na drewniane, zakaz zabudowywania balkonów oraz likwidacja blaszanych garaży - to tylko niektóre z wielu szczegółowych zapisów planu ochrony Nowej Huty, który właśnie został przedstawiony radnym.
Na ten dokument mieszkańcy i radni długo czekali. Na jego podstawie ma być uchwalony Park Kulturowy Nowa Huta, którego głównym zadaniem jest powstrzymanie degradacji historycznej części dzielnicy i ochrona przed zabudowywaniem tam każdego wolnego skrawka przestrzeni.
Powrót do pierwotnej kolorystyki
Opracowany przez naukowców z Politechniki Krakowskiej obszerny dokument wprawił jednak radnych w konsternację - a to z powodu niezliczonych zakazów, których wprowadzenie proponuje.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Nowa Huta: coraz bliżej utworzenia parku kulturowego
Jeśli plan ochrony Nowej Huty wejdzie w życie, nie będzie można ocieplać od strony zewnętrznej zabytkowych budynków ani zabudowywać balkonów. Zabronione będzie przekształcanie kotłowni czy dawnych firm w bloki mieszkalne, ogradzanie bloków, zabudowa sieni wjazdowych. Przy odnawianiu elewacji budynków konieczny będzie powrót do ich pierwotnej kolorystyki.
- Mam nadzieję, iż plan ochronny nie doprowadzi do tego, że mieszkańcy będą musieli zrywać styropian z bloków i przywracać je do stanu z lat 50. ubiegłego wieku - mówi radny Tomasz Urynowicz z Nowej Huty (PO).
Podkreśla, że plan ochronny dla Nowej Huty jest bardzo potrzebny, a jego zapisy powinny zostać wdrożone. Nie chce jednak, aby odbyło się to kosztem mieszkańców. - Wspólnot mieszkaniowych nie stać na to, żeby doprowadzić budynek do stanu pierwotnego. Lokatorzy musieliby zbierać przez 20 lat pieniądze na wkład potrzebny do sfinansowania remontu z funduszu Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa - dodaje Urynowicz.
Pieniądze są potrzebne nie tylko na zmiany dotyczące architektury, ale także komunikacji. Autorzy opracowania proponują budowę parkingów podziemnych na terenie Nowej Huty, a także wprowadzenie specjalnych identyfikatorów, które pozwalałyby parkować na osiedlach tylko ich mieszkańcom.
Nie będzie przymusu wymiany plastikowych okien
Katarzyna Olesiak, dyrektorka magistrackiego Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego zaznacza, że sporządzone przez Politechnikę Krakowską opracowanie jest materiałem roboczym. Będzie jeszcze opiniowane i może zostać zmienione. - Nie będzie się wiązać - podobnie jak to było w przypadku Parku Kulturowego Stare Miasto - z kosztami dla mieszkańców - zapewnia Katarzyna Olesiak.
Wyjaśnia również, że na terenie parku kulturowego nie mogą być ustanowione nakazy, np. dotyczące wymiany istniejącej stolarki okiennej czy zmiany obecnej kolorystyki budynku. - Doprowadzenie dziedzictwa materialnego i przestrzeni publicznej do pożądanego stanu nie będzie odbywać się na drodze przymusu prawnego skierowanego do mieszkańców - tłumaczy Katarzyna Olesiak. Zakazy i ograniczenia mają dotyczyć nowych remontów i inwestycji. Te regulacje będą konsultowane z mieszkańcami, a o ich ostatecznym kształcie zadecydują radni.
Tomasz Urynowicz uważa jednak, że zapisy planu ochronnego pozostaną tylko na papierze, jeśli nie zostanie stworzony system finansowych zachęt do uporządkowania Nowej Huty. - Ważne jest także, by pieniądze na nowe inwestycje, takie jak parkingi podziemne, znalazły się w planie finansowym miasta. Według mnie trzeba również określić termin wprowadzania zmian, bo inaczej nie będzie motywacji, by je wdrażać - uważa Urynowicz.
Podobnego zdania jest nowohucki radny Michał Drewnicki (PiS). - Ten dokument to pierwsza poważna analiza problemów Nowej Huty i próba ich rozwiązania. Diabeł jednak tkwi w szczegółach i trzeba ten plan tak wprowadzić, by nie ucierpieli na tym mieszkańcy - uważa Drewnicki.
Sposoby na odmłodzenie starej Nowej Huty
W planie ochronnym są także pomysły na odmłodzenie Nowej Huty i zatrzymanie odpływu mieszkańców przez m.in. poprawę oferty spędzania wolnego czasu, wspieranie inicjatyw dla dzieci i młodzieży.
Autorzy planu proponują przyciągnięcie nowych mieszkańców, ludzi młodych, np. pracowników firm technologicznych lokujących się w okolicach Muzeum Lotnictwa. „Może zachętą będzie gwarancja, że jeśli kupisz mieszkanie, to dostaniesz miejsce w żłobku i przedszkolu” - czytamy w dokumencie.
Są też w nim sugestie dotyczące odtworzenia życia artystycznego poprzez stworzenie preferencji dla galerii sztuki. Autorzy opracowania proponują wprowadzić zachęty do tworzenia barów, restauracji, klubów czy kawiarni. Można to zrobić dzięki obniżeniu stawek czynszu, podatku od nieruchomości, opłat za ogródki.
Plan ma także chronić detale architektoniczne Nowej Huty, m.in. charakterystyczne dla części dzielnicy murki i schody. Teraz mają one liczne ubytki, spękania, odchodzi z nich okładzina, są zawilgocone, a niektóre się już rozsypują.
Ustanowienie parku kulturowego będzie także okazją do usunięcia szpecących reklam z przestrzeni publicznej, podobnie jak na Starym Mieście. W Nowej Hucie mają być także przywrócone szyldy w postaci neonów.
Na najbliższej sesji radni mają zająć się uchwałą o podjęciu prac nad utworzeniem Parku Kulturowego Nowa Huta. Plan ma objąć obszar około 300 hektarów tzw. starej Nowej Huty. Na tym terenie mieszka 70 tysięcy ludzi. Architektoniczny układ dzielnicy jest wpisany do rejestru zabytków jako przykład urbanistyki socrealizmu w Polsce.
Strefa Biznesu: Dlaczego chleb podrożał? Ile zapłacimy za bochenek?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
