Przygotowanie do życia wśród ludzi

Każde szczenię dziedziczy po swych przodkach określone cechy i skłonności. To genetyczne dziedzictwo w dużej mierze decyduje o tym, jaki charakter będzie miał dorosły pies. Jednak geny to nie wszystko.

Równie ważne dla psychiki psa są doświadczenia, jakie spotykają szczenię w pierwszych miesiącach życia. Okres ten nazywamy tzw. oknem socjalizacyjnym lub socjalizacją (łac. socialis - społeczny). Według definicji, okno socjalizacyjne to czas w życiu każdego szczenięcia, w którym otwarte jest ono na nowe doświadczenia. Okres ten trwa do ok. 16. tygodnia życia. Krótko mówiąc: socjalizacja to nic innego, jak proces uczenia się bycia psem, nawiązywania kontaktów z innymi psami oraz z człowiekiem.

Mniej więcej do 8. tygodnia szczeniak przede wszystkim poznaje własny gatunek, bawi się z rodzeństwem, matką, naśladuje jej zachowania, doświadcza też pierwszych frustracji związanych z odstawieniem od sutka. Zwykle ok. 8. tygodnia szczenię trafia do nowej rodziny i zaczyna się okres poznawania przez niego świata ludzi.

Na opiekunach spoczywa teraz obowiązek właściwego wychowania i socjalizacji pieska. Ponieważ szczenię w pierwszych miesiącach życia dosłownie chłonie wszelkie informacje (niestety, także te negatywne), właściciel powinien zadbać, aby maluch w sposób przyjemny zetknął się z jak największą liczbą różnorodnych sytuacji. W procesie socjalizacji budowanie dobrych skojarzeń jest bowiem rzeczą pierwszej wagi.

Nie powinniśmy pieska do niczego zmuszać, wzbudzać w nim lęku, a jednocześnie konieczne jest uodpornienie szczeniaczka na nowe, często stresujące doznania, oswojenie z możliwie jak największą ilością nowych sytuacji i bodźców. Im wcześniej zaczniemy socjalizację, tym większą mamy szansę na wychowanie wesołego i pewnego siebie psa.

Jeśli przeoczymy ten ważny w życiu szczeniaka moment, później mogą pojawić się problemy: pies będzie lękliwy, a lęk prowadzi do agresji. Dlatego szczenię od małego musi być przyzwyczajane na różnorodnych bodźców i sytuacji, m.in. do ruchu ulicznego, samochodów, tramwajów i hałasu, musi poznawać nowe zapachy, innych ludzi i inne zwierzęta, w tym również psy. Zapewnijmy maluchowi maksimum wrażeń, stwarzając przy tym atmosferę bezpieczeństwa i zaufania.

Równolegle z socjalizacją powinna przebiegać edukacja. Przyzwyczajanie do czystości zaczyna się w dniu, w którym szczenię trafia do naszego domu. Także relacje pomiędzy nami a psem muszą być od samego początku jasno określone; musimy już na wstępie ustalić, co psu będzie wolno, a na co mu nie pozwolimy. Wyznaczamy miejsce do karmienia i do spania, czyli terytorium, które będzie dla psa bezpiecznym schronieniem.

Karmiąc szczenię przy stole podczas naszego posiłku, z pewnością nauczymy go „żebractwa”, natomiast przyzwalając np. na wylegiwanie się na fotelach i wchodzenie do łóżka, robimy mu krzywdę zabraniając tego, kiedy dorośnie. Pies nic z tego nie rozumie i trudno będzie odzwyczaić go od tych wątpliwych przywilejów młodości. Od małego uczymy także szczenię podstawowych umiejętności, takich jak chodzenie na smyczy bez ciągnięcia, chodzenie przy nodze, warowanie, wracanie na komendę, rozumienie rozkazu „na miejsce”. Każdy pies chętnie się uczy, ale warto wiedzieć, że są rasy bardziej lub mniej podatne. Najbardziej plastyczne są owczarki niemieckie, ale równie chętnie uczą się rotweilery, labradory, goldeny.

Trudniejsze w zwykłym szkoleniu i prowadzeniu mogą być np. alaskan malamut, husky, samojed, mają bowiem w genach ruch, bieganie. Jeśli więc nie dostaną codziennej porcji aktywności, mogą pojawiać się problemy, typu ucieczki, agresja w stosunku do innych psów. Natomiast rasy myśliwskie z racji swoich predyspozycji genetycznych mają tendencję do węszenia i uciekania.

Jednak każdego psa można wyszkolić na podstawowym poziomie i nie ma znaczenia, czy jest on duży, czy mały, rasowy czy nie rasowy. Często kundelki są dużo pojętniejsze i chętne do nauki niż ich rasowi bracia z długimi rodowodami. Tu uwaga: tzw. kanapowego pieska od małego należy traktować jak każdego innego psa. Często uważa się, że mały pies to mały kłopot, tymczasem małe psy często sprawiają więcej problemów niż te większe. Ale to nie ich wina. Zwykle są nadmiernie rozpieszczane, noszone na rękach, trzymane w cieplarnianych warunkach, przez co niekiedy stają się histeryczne, lękliwe i agresywne. Warto też pamiętać, że pies jest w stanie uczyć się do końca swoich dni, pod warunkiem oczywiście, że jest sprawny fizycznie i nic mu nie dolega.

Aby osiągnąć sukces w edukacji szczenięcia nauka powinna być zabawą. Dla każdego psa wykonywanie poleceń jest przyjemną pracą, czuje się wówczas potrzebny -to jest dla niego najważniejsze i sprawia mu radość. A jeśli praca jest radością i relacje między panem a jego psem są pozytywne, to nie ma problemów z pokonywaniem kolejnych progów nauki. Doświadczenie wykazuje, że kara i przymus jako czynniki hamujące, są mniej skuteczne niż nagroda i przyjemne oddziaływanie. Zapamiętajmy: nauczyć można tylko przez stosowanie nagród. Na koniec uwaga - skłonność danego zwierzęcia do agresji i gryzienia wiąże się z jego obciążeniem dziedzicznym, własnymi doświadczeniami z okresu szczenięctwa, późniejszym procesem socjalizacji i wychowania oraz zdrowiem. Ważne jest też, czy wobec psa stosowano przemoc.

[email protected]