Przedsiębiorcy do rządu i opozycji: Kryzys energetyczny to nie czas na jałowe spory. Trzeba wspólnie działać już, bo czeka nas wielki dramat

„Znajdujemy się w stanie swoistego energetycznego stanu wyjątkowego, a to z kolei wymaga od wszystkich – władz państwowych, przedsiębiorców, obywateli – podjęcia odpowiednich działań. Ich podstawą musi być uczciwy, pogłębiony i prowadzony w trybie ciągłym dialog rządu z partnerami społecznymi” – czytamy w apelu Rady Przedsiębiorczości.

Został on ogłoszony w dniach, w których z powodu wywołanego przez rosyjską agresją i wciąż nasilającego się kryzysu energetycznego dramatyczne chwile przechodzi co najmniej kilka ważnych branż. W ostatnim czasie doszło do wstrzymanie pracy kontrolowanych przez rząd zakładów azotowych Anwilu i Grupy Azoty - z uwagi na astronomiczne ceny gazu. Te ceny to, oczywiście, efekt imperialnej polityki Rosji: Gazprom zapowiedział kolejne „remonty” instalacji i wstrzymanie dostaw przez Nord Stream.

Ponieważ państwowe zakłady azotowe zawiesiły produkcję nawozów (co uderza w rolników), zaczęło brakować produktów pochodnych: kwasu azotowego i CO2, niezbędnych wytwórcom serów, mięsa, pieczywa, napojów gazowanych czy piwa. Pojawiła się realna groźba unieruchomienia lwiej części branży spożywczej - w ciągu dosłownie paru dni (zapasy wystarczyłyby fabrykom na góra tydzień). Najbardziej uderzyło to w mniejsze firmy, bo część większych dysponuje kosztownymi instalacjami odzysku CO2. W najgorszej sytuacji znaleźli się producenci mięsa oraz hodowcy zwierząt.

Równie dramatyczne głosy dochodzą z branży mleczarskiej, która używa tych komponentów do paczkowania produktów. Polska Izba Mleka i Związek Polskich Przetwórców Mleka zwracają uwagę, że problemy dotyczą prawie 150 zakładach przetwórczych, co z kolei grozi katastrofą 100 tys. gospodarstw produkujących mleko.

Zdesperowani przedsiębiorcy od kilku dni apelują do rządu, by zajął się tym tematem, bo dojdzie do wyłączenia produkcji, co uderzy zarówno w pracowników fabryk (postojowe zamiast normalnych pensji), jak i konsumentów (braki w zaopatrzeniu). Jak podkreślają – ta sytuacja nie ma precedensu w Europie: nigdzie nie doszło do załamania dostaw komponentów niezbędnych do funkcjonowania branży spożywczej, choć tamtejsi dostawcy przeważnie nie są kontrolowani przez rząd. Andrzej Gantner, wiceszef Polskiej Federacji Producentów Żywności, podkreśla, że w takiej sytuacji trudno mówić o zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego w kraju będącym szóstym producentem żywności w Unii.

Rząd ma się zająć sprawą we wtorek 30 sierpnia. Ale to nie uspokaja przedsiębiorców, ani reprezentujących ich organizacji gospodarczych. „W obecnej sytuacji lista wyzwań jest długa, a ta postulatów do pilnej realizacji jeszcze dłuższa” – czytamy w apelu Rady Przedsiębiorczości.

Przedsiębiorcy oczekują:

• działań o charakterze bieżącym i krótkoterminowym, m.in. analizy i przygotowania na wariantowe sytuacje związane z potencjalnymi ograniczeniami w dostępności energii elektrycznej oraz poszczególnych nośników energii, rewizji i dostosowania regulacji oraz instrumentów prawnych, w tym wydłużenia czasu na wdrożenie polecenia o ograniczenia poboru mocy bądź gazu ziemnego do minimum 48 godzin
• działań w średnim i długim terminie, m.in. odblokowania inwestycji w odnawialne źródła energii, zwłaszcza lądowe farmy wiatrowe i przywrócenia korzystnych zasad inwestycji w fotowoltaikę, poprawy efektywności wykorzystania infrastruktury sieciowej przez współdzielenia infrastruktury przyłączeniowej przez instalacje OZE (tzw. cable pooling), a także umożliwienie realizacji inwestycji w oparciu o tzw. linie bezpośrednie, łączące jednostkę wytwórczą z zakładem wykorzystującym wyprodukowaną energię.

„Oczekujemy ułatwień regulacyjnych dla autoprodukcji energii przez przedsiębiorców” – napisali sygnatariusze apelu. Radę Przedsiębiorczości tworzą: ABSL, Business Centre Club, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Banków Polskich, Związek Rzemiosła Polskiego.