Prawie co dziesiąty 18-latek jest otyły i ma nadciśnienie

– Czy wystąpieniu nadciśnienia można zapobiec?
– Tak. Profilaktyka jest szczególnie ważna, jeśli członkowie bliskiej rodziny cierpią na nadciśnienie. Zdrowy tryb życia – bo na tym polega profilaktyka nadciśnienia tętniczego – w wielu przypadkach pozwala uniknąć choroby, a w pozostałych przypadkach pozwala na znaczne opóźnienie jej wystąpienia, np. o 10 lat.

– Na czym taki chroniący przed nadciśnieniem tryb życia polega?
– Na unikaniu dymu tytoniowego, regularnej aktywności fizycznej oraz zdrowej diecie. Mówiąc o unikaniu dymu tytoniowego mam na myśli nie tylko niepalenie papierosów, ale także unikanie zadymionych pomieszczeń, czyli tzw. bierne palenie. Regularna aktywność fizyczna chroni przed chorobami układu krążenia na wiele sposobów, w tym między innymi obniża ciśnienie tętnicze i stężenie cholesterolu oraz glukozy we krwi. Zdrowe są zarówno spacery, truchtanie, bieganie, jeżdżenie na rowerze, pływanie, gry zespołowe, jak i taniec. Osobom bez chorób układu krążenia zaleca się aktywność fizyczną przez większość dni tygodnia, prawie codzienną. Łącznie 2,5-5 godzin tygodniowo aktywności fizycznej o co najmniej umiarkowanej intensywności lub 1-1,5 godziny tygodniowo o dużej lub bardzo dużej intensywności, przy czym każda sesja powinna trwać co najmniej 10 minut. Osoby prowadzące dotąd siedzący tryb życia powinny pamiętać o stopniowym zwiększaniu intensywności i czasu trwania wysiłku fizycznego. Natomiast zdrowa dieta to przede wszystkim dieta urozmaicona. To także dieta z małą zawartością soli kuchennej, niskotłuszczowa, z małą ilością tłuszczów pochodzenia zwierzęcego.

– Sól rzeczywiście sprzyja nadciśnieniu?
– Obecnie zaleca się ograniczanie spożycia soli kuchennej poniżej 5 g na dobę, czyli 1 łyżeczkę. Taką ilość soli spożywamy unikając produktów konserwowanych solą i nie używając solniczki w domu. W Polsce spożycie wynosi ok. 15 g na dobę, co 3-krotnie przekracza zalecaną normę. Głównym źródłem sodu w diecie są produkty przetworzone. Doświadczenia z dietą DASH pokazują, że dieta zawierająca mało soli obniża ciśnienie. Ważne jest również uwzględnienie w diecie potasu. Warto wiedzieć, że dieta z niską zawartością potasu stanowi czynnik ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego oraz występowania udaru mózgu.

– Czyli tłuszczów nie trzeba całkowicie wyeliminować?
– Tłuszcze są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, m.in. odpowiadają za wchłanianie się witamin A, D, E i K. Jednak ich nadmiar zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, zawału serca i udaru mózgu. Dieta niskotłuszczowa opiera się na spożywaniu pokarmów ubogich w tłuszcz zwierzęcy. Pamiętajmy, że słodycze to kolejne zagrożenie dla naszego zdrowia. Należy też unikać spożywania napojów słodzonych. Dziennie jedzmy co najmniej 200 g owoców oraz co najmniej 200 g warzyw. Pamiętajmy, że u zdrowych osób spożywających urozmaiconą dietę nie ma potrzeby suplementacji witamin, ani minerałów.

– Od wielu lat podkreśla się korzyści ze stosowania diety śródziemnomorskiej.
– I słusznie. Jest to dieta zawierająca dużo owoców i warzyw, roślin strączkowych, ryb oraz pełnoziarniste pieczywo, a niewiele czerwonego mięsa, szczególnie wieprzowiny. Do potraw dodawana jest duża ilość czosnku i cebuli, do sałatek i sosów oliwa z oliwek; pokarmy te są bogate w błonnik, witaminę C, mikro- i makroelementy oraz nienasycone kwasy tłuszczowe.

– Trzeba zapomnieć o hamburgerach, frytkach i słodkich napojach gazowanych. To trudne, zwłaszcza dla młodzieży.
– Niestety, nadciśnienie staje się coraz większym problemem także wśród młodych, gdyż coraz młodsze osoby są otyłe. Prawie co dziesiąty 18-latek ma nadciśnienie. Ta grupa rośnie, to pochodna otyłości w młodym wieku. Jeśli ktoś ma nadwagę, to schudnięcie o każdy kilogram oznacza spadek nadciśnienia o 1 mm słupa rtęci. Czyli 10 kg to 10 mm. Zdrowa dieta to także zmniejszenie występowania otyłości brzusznej definiowanej jako obwód pasa >102 cm u mężczyzn i >88 cm u kobiet.

Rozmawiała Dorota Dejmek