Powstał z tęsknoty za Wieliczką. Zasłużył na książkę o sobie

- 50 lat temu zostałem zaproszony przez komitet organizacyjny stowarzyszenia do Ministerstwa Kultury w Warszawie na pierwsze, założycielskie spotkanie Klubu Przyjaciół Wieliczki - opowiadał o początkach działalności stowarzyszenia 105-letni malarz Henryk Kozubski, podczas spotkania z cyklu „Wieliczka - wieliczanie”. - Lucjan Motyka (minister kultury w latach 1964-1971 - red.) był moim kolegą z gimnazjum. Wielu wieliczan, los rzucił do Warszawy, tam żyli i pracowali. Łączyła ich tęsknota za Wieliczką i chęć powrotu do wspomnień z młodych lat.

Dlatego Klub Przyjaciół Wieliczki utworzono w Warszawie, w maju 1966 roku z inicjatywy wieliczan, absolwentów Gimnazjum Męskiego im. Jana Matejki oraz Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Marii Konopnickiej. Pierwszym prezesem i „motorem napędowym” KPW był Piotr Lewiński, wówczas minister komunikacji. Właśnie w ministerialnym budynku, przy ul. Chałubińskiego, mieściła się pierwsza siedziba klubu. Jesienią 1966 powstały również jego oddziały - w Krakowie oraz Katowicach.

Główne statutowe cele stowarzyszenia to: popularyzacja wiedzy i osiągnięć naukowych w dziedzinie górnictwa i muzealnictwa solnego, popieranie poczynań na rzecz gospodarczego rozwoju Wieliczki oraz kultywowanie tradycji regionu wielickiego. Przez pierwsze dziesięć lat istnienia stowarzyszenia, wieliczanie działali bardzo intensywnie. Mieli ogromny wkład m.in. w przeprowadzenie gazyfikacji gminy, montaż na wielickich ulicach - wcześniej niż w Krakowie - lamp rtęciowych, a także pozyskanie praktycznie nieosiągalnej w tamtych czasach kostki brukowej na remont wielickiego rynku.

Klubowicze promowali też swoje miasto w świecie. W 1973 roku, w Gdańsku podniesiono banderę na statku o nazwie „Wieliczka”. Okręt należący do Polskich Linii Oceanicznych pływał po morzach przez co najmniej 20 lat (co stało się z nim później, nie wiadomo).

Wśród założycieli KPW był także nieżyjący już Mieczysław Skulimowski, lekarz, twórca podziemnego uzdrowiska w Wieliczce. - Mąż był entuzjastą Wieliczki. Często spotykaliśmy się z ministrem Lewińskim i innymi członkami stowarzyszenia, wszyscy starali się na różne sposoby pomóc Wieliczce. Pamiętam, że w latach 70. XX wieku powstał także klubowy projekt stworzenia parku na Stoku pod Baranem. Pomysł jednak upadł, nie było na to pieniędzy - wspomina Halina Skulimowska.

W roku 1985 siedziba klubu została przeniesiona do Krakowa, a w 2002 roku do Wieliczki (mieści się w Centrum Kultury i Turystyki). Od 15 lat stowarzyszeniu szefuje Jadwiga Duda.

Dziesięć lat temu powołano przy klubie społeczny komitet ratowania wielickiego cmentarza. Od tej chwili kwesty na odnowę zabytkowych nagrobków odbywają się co roku; udało się ocalić już kilkanaście mogił. Stowarzyszenie zainicjowało także projekt upamiętnienia wieliczan, ofiar Katynia, dzięki któremu na miejskiej nekropolii rośnie dziś 28 Dębów Pamięci.

Klubowa działalność to m.in. także comiesięczne spotkania z cyklów „Wieliczka - wieliczanie” (tylko w ostatnich pięciu latach było ich ponad 150) oraz „Dla zdrowia wieliczan” i „Z kart historii Polski i Wieliczki”. Stowarzyszenia prowadzi też szeroką działalność edukacyjną wśród dzieci i młodzieży (m.in. prelekcje i konkursy historyczne, obchody patriotyczne).

- Klubowicze promują miasto, chwalą jego walory, krzewią lokalny patriotyzm. Popularyzują wiedzę o historii Wieliczki, regionalizm i swoją małą ojczyznę - mówi Jadwiga Duda. Zapowiada też, że z końcem tego roku zostanie wydana książka o historii Klubu Przyjaciół Wieliczki.