Polska na wskroś opisana

Paweł Stachnik: NA PÓŁCE

Tymczasem nakładem specjalizującego się w historycznych publikacjach albumowych wydawnictwa Demart (m.in. świetne albumy o Legionach Polskich i wojnie 1920 r.) wyszła potężna księga Witolda Sienkiewicza pt. "Polska od roku 1944. Najnowsza historia". To kolejna monografia ostatnich 65 lat dziejów naszego kraju, lecz nieco różniąca się od innych tego typu publikacji obecnych na rynku. Co nowego ma więc do zaproponowania oficyna Demart i dlaczego czytelnicy powinni sięgnąć właśnie po jej książkowy produkt?

Po pierwsze, "Polska..." wyróżnia się szatą graficzną. To - jako się rzekło - w zasadzie duży album liczący ponad czterysta stron, z mnóstwem ilustracji, map i wykresów. Ilustracje to mocna strona tej książki. Znajdziemy w niej wiele rzadko lub prawie wcale dotychczas niepublikowanych zdjęć. Są tu np. kolorowe fotografie żołnierzy Dywizji Kościuszkowskiej w obozie nad Oką, liczne zdjęcia marszałka Rokossowskiego, marszałka Roli-Żymierskiego w admiralskim mundurze, zdjęcia z walk "ludowego" Wojska Polskiego czy liczne fotografie powojennych podziemnych oddziałów partyzanckich. Kto widział wcześniej zamieszczone w książce zdjęcie kobiety-oficera 1. Armii WP wziętej do niewoli przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego? Albo przewodniczącego Rady Najwyższej ZSRR Michaiła Kalinina wręczającego Ordery Lenina gen. Berlingowi i płk. Sokorskiemu? Obok zdjęć znajdziemy również wiele map, wykresów i graficznych zestawień ilustrujących procesy i zmiany zachodzące w Polsce w latach 1944-2009.

Jednak zdjęcia i ilustracje to nie wszystko, o książce przede wszystkim stanowi jej treść. Zgodnie z podtytułem, praca Sienkiewicza obejmuje politykę, społeczeństwo i gospodarkę. Do całości brakuje jeszcze kultury, ale i tak otrzymujemy tu obszerny obraz rozwoju Polski w okresie powojennym do czasów prawie nam współczesnych (tj. do 2009 r.). Treść podzielona została na osiem części, z których każda składa się z kilku lub kilkunastu podrozdziałów. Owe osiem części to m.in. "Terytorium", "Społeczeństwo, protesty społeczne", "Zbrojna opozycja niepodległościowa", "Gospodarka", "Wyznania" czy "Mniejszości narodowe i etniczne". Wśród wydarzeń politycznych autor pokazuje wszystkie węzłowe daty PRL-u: 1956, 1968, 1970, "Solidarność" i stan wojenny oraz strajki 1988 r. W rozdziale "Gospodarka" przeczytamy o powojennej odbudowie kraju, forsownym uprzemysłowieniu w latach 50., kolejnych zapaściach ekonomicznych, reformach rynkowych po 1989 r. i Polsce w Unii Europejskiej. W rozdziale "Wyznania" poznamy historię i dzień dzisiejszy obecnych w naszym kraju wspólnot religijnych.

Dużą zaletą książki Sienkiewicza jest to, że w jednym miejscu znajdziemy w niej rzeczy, których znalezienie gdzie indziej kosztowałoby nas sporo trudu. Mamy tu np. mapy z zestawieniem miejsc stacjonowania w Polsce oddziałów radzieckich w latach 50., 80. i 90. Mamy oryginalny komunikat PAP obwieszczający słynną podwyżkę cen w grudniu 1970 r. Są liczne dane o sytuacji gospodarczej Polski po zakończeniu wojny (koleje, drogi, miasta, gospodarstwa wiejskie) i później. Są wyniki prywatyzacji po 1989 r. i zmiany ośrodków przemysłowych od lat 40. do dwutysięcznych. Są wreszcie, pokazane na różne sposoby, wyniki wszystkich wyborów parlamentarnych i prezydenckich oraz referendów po 1989 r.
Książka Witolda Sienkiewicza w założeniu popularnonaukowa przydatna będzie także uczniom, studentom, a nawet - powiedzmy to śmiało - badaczom dziejów PRL-u.

Witold Sienkiewicz "Polska od roku 1944. Najnowsza historia. Polityka. Społeczeństwo. Gospodarka", Demart, Warszawa 2012.