Po przygodę do starej kopalni

Tak będzie wyglądała wędrówka na niektórych odcinkach "Szlaków nowej przygody". Wczoraj trasę tę zaprezentowano dziennikarzom. Fot. Jolanta Białek

Trasa ta zostanie udostępniona dla turystów w lipcu 2012 roku, po zakończeniu modernizacji szybu Regis. Nowy szlak, pokazujący najstarsze kopalniane komory i korytarze - przede wszystkim wydrążone w XIV - XVI wieku - pozwoli poznać surowe solne podziemia, bez udoskonaleń i technicznych nowinek właściwych obecnej Trasie Turystycznej. Wędrówka "po przygodę" trwać będzie 2-2,5 godziny, a na szlaku liczącym ok. 1,5 km turyści zwiedzą ponad 20 zabytkowych wyrobisk, znajdujących sie na I, II i III poziomie Kopalni Soli. Do każdego z nich będą prowadzić takie wejścia, jakimi pozostawili je przed laty górnicy. Atrakcją będzie na pewno np. konieczność przeciskania się - a właściwie przeczołgiwania - z komory Boczaniec do kaplicy św. Kunegundy. A to tylko jedna z wielu niespodzianek czekających na "Szlakach nowej przygody". Trasę tę można będzie zwiedzać w 15-ososbowych grupach.

Ciekawie będzie także m. in. w szybiku Nadachów i komorze Rzepki. Zachowały się tam fragmenty kieratu węgierskiego zamontowanego przez górników w 1832 roku oraz - na starych kasztach w pobliżu szybiku - okopcone ślady na ścianach, wskazujące miejsca, gdzie niegdyś wieszano kaganki. W chodniku Janik można będzie oglądać trzy tamy przeciwpożarowe wzniesione przed ponad 300 laty, a w komorze noszącej to samo miano - napisy i daty, wykonane przez dawnych górników. Natomiast XVI-wieczna komora Fortymnark, to nie tylko miejsce, gdzie kiedyś wydobywano sól, ale i dawna stajni dla koni, pracujących w kopalni.

- Po raz pierwszy na taką skalę kopalnia pozyskała środki zewnętrzne na projekt inwestycyjny - mówił podczas wczorajszej konferencji prasowej prezes Kopalni Soli Kajetan d'Obyrn. Dodał: - Uruchomienie szybu Regis oznacza, że zyska także miasto. W jego centrum pojawią się wyjeżdżający na powierzchnię turyści. Ta inwestycja jest więc nie tylko w interesie kopalni, ale i miasta.

Na przebudowę średniowiecznego "Regisu" kopalnia pozyskała prawie 20 mln zł z unijnego Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka; umowę o przekazaniu tych funduszy podpisano w pierwszej połowie tego miesiąca. Ale inwestycję, która pochłonie w sumie 53 mln zł rozpoczęto jeszcze podczas wakacji. Inauguracja prac nastąpiła pod powierzchnią ziemi: w średniowiecznym szybie rozpoczęto roboty górnicze, podczas których wykonane zostaną remont podszybi oraz zbrojenia szybu. Umożliwi to m. in. montaż w Regisie dwóch automatycznych wind, mogących pomieścić w sumie 40 osób, a prace te potrwają do jesieni tego roku. Natomiast mieszkańcy, z których wielu długo nie dowierzało, że zapowiadane od dawna przedsięwzięcie wystartuje, mogą już sprawdzić to "na własne oczy"; w tym miesiącu ruszyły bowiem prace renowacyjne i modernizacyjne w budynkach nadszybia, a więc w naziemnej części Regisu.

Jolanta Białek

[email protected]

Najstarszy w Wieliczce

Szyb Regis wybudowano w centrum miasta - w sąsiedztwie zamku i kościoła - w XIV wieku. Podczas zaborów Austriacy zmienili jego nazwę na szyb Cesarza Franciszka Józefa I. W 1859 roku drewnianą kletę szybową zastąpił murowany budynek, w którym zamontowano pierwszą w Wieliczce parową maszynę wyciągową. W 1861 "Regis" otrzymał połączenie kolejowe, zaś w 1891 roku uruchomiono w jego sąsiedztwie młyn solny. W roku 1909 rozebrano nadszybie oraz maszynę parową, które trzy lata potem zastąpiono kolejnym budynkiem murowanym i elektryczną maszyną wyciągową. W 1927 roku zlikwidowano ruch w szybie Regis. Jego urządzenie wyciągowe tzw. klatkowe zostało zdemontowane w latach 40. XX wieku, rozebrano wtedy także maszynę wyciągową. Natomiast wieżę szybową, która zostanie odbudowana podczas trwających teraz prac, zdemontowano w latach 1962 -1963.