Wskazują drogę do pamiątek sprzed lat

Na szlaku upamiętniającym I wojnę światową jest m.in. kwatera na nekropolii przy ul. Piłsudskiego FOT. JOLANTA BIAŁEK

ZABYTKI. Szlaki upamiętniające I wojnę światową mają być atrakcją turystyczną powiatu. Na finał rozpoczętego w 2011 r projektu wydany zostanie specjalny przewodnik

- Ten obelisk nie ma nic wspólnego z walkami w latach 1914-1918. Wzniesiono go dla upamiętniania wydarzeń, do których doszło w Wieliczce w roku 1944. Wybraliśmy to miejsce na start i finał wędrówki po miejscach związanych z I wojną światową, ponieważ to węzeł wielickich szlaków turystycznych - wyjaśnia Bogdan Śmigielski z PTTK, który koordynuje "wojenny" projekt w powiecie wielickim.

Nowe piesze szlaki turystyczne powstają pod egidą Centralnego Ośrodka Turystki Górskiej. Wytyczanie pierwszego z nich pochłonęło ponad 11 tys. zł; część tej kwoty - 8,5 tys. zł - pokryła dotacja pozyskana z budżetu powiatu wielickiego w ramach konkursu dla stowarzyszeń. Wielicka "trasa wojenna" wiedzie ulicami Narutowicza i Bogucką - do pomnika na wzgórzu Kaim, a w drodze powrotnej "wojenny przystanek" wyznaczano m.in. na cmentarzu komunalnym przy ul. Piłsudskiego, gdzie znajduje się cmentarz wojenny nr 381, zaprojektowany przez Hansa Mayera. Tę wojenną kwaterę zbudowano na planie prostokąta i otoczono murem, którego południowo-wschodnia ściana jest jednocześnie pomnikiem w formie antycznego ołtarza, na którym widnieją napis Pro Patria Mortuis 1914-1918 oraz wieniec laurowy. W znajdujących się tam 93 grobach spoczywa ok. 80 żołnierzy armii austrowęgierskiej oraz żołnierze niemieccy i rosyjscy. - Znakujemy trasy przede wszystkim do takich miejsc, gdzie nie ma łatwego dojścia, gdzie turyści - a często i mieszkańcy - nie wiedzą jak dotrzeć - mówi Bogdan Śmigielski.

Pomnik w Ochmanowie (obelisk, który został zniszczony przez pijanego kierowcę ma być odtworzony), wojenne cmentarze w Podborzu w Niepołomicach i Brzeziu oraz klasztor w Staniątkach, w którego murach znajdują się łuski pocisków z I wojny światowej, a także postument przy stacji kolejowej w Podłężu. Te miejsca znajdą się na kolejnym szlaku upamiętniającym wojną światową. Ma on być wytyczony w tym roku w gminach Niepołomice i Kłaj. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej stara się pozyskać na to przedsięwzięcie 24 tys. zł z budżetu powiatu wielickiego.

W 2013 r pamiątkowa trasa ma pojawić się także w gminie Gdów, gdzie cmentarze z lat 1914-1918 znajdują się: w Niegowici, Cichawie oraz Gdowie. Natomiast w 100. rocznicę rozpoczęcia wielkiej wojny COTG planuje wydać przewodnik po wojennych miejscach pamięci w powiecie wielickim.

Jolanta Białek

[email protected]