Muzeum Narodowe: "Xięga Bałwochwalcza" w listopadzie

Grafiki Schulza fascynują niezmiennie od ponad 90 lat FOT. WACŁAW KLAG

"Xięga Bałwochwalcza" jest jedynym cyklem graficznym, jaki artysta ukończył, łącznie z okładkami również prezentowanymi na wystawie. To wyjątkowa okazja obejrzenia ok. 30 prac składających się na "Xięgę"; część pochodzi ze zbiorów MN, reszta została udostępniona przez Bibliotekę Jagiellońską, która swoje zbiory graficzne pokazuje bardzo rzadko. Dopełnieniem są faksymile paru prac, których brakuje w obu kolekcjach, a znajdują się w warszawskim Muzeum Literatury.

Grafiki "Xięgi" powstały w technice cliche-verre; matrycą była klisza (w fotografii używano powszechnie klisz szklanych) pokryta żelatyną, w której artysta wykonywał rysunek traktowany jako negatyw fotograficzny. Odbitki prac w tej technice są bardzo wrażliwe na temperaturę, wilgotność, światło. Stąd też nieczęste ich wystawianie.

Prace nad "Xięgą Bałwochwalczą" rozpoczął Schulz w 1920 r. Autor miał wówczas 28 lat, w dorobku rysunki i obrazy. Zmierzenie się z literaturą było sprawą następnych lat, jednak ten cykl świetnie wprowadza nas w cały świat Brunona Schulza - wypowiadany środkami plastycznymi i pisarskimi, których czas dopiero miał nadejść. Spotkamy tu to wszystko, co określane było przez badaczy twórczości Schulza jako erotyczne, perwersyjne, niekiedy masochistyczne, demoniczne. Uważni widzowie współcześni dopatrzą się też - być może - dystansu, ironii, autoironii rzadziej kojarzonych z tym artystą.

Wrażliwe grafiki Schulza to również świadectwo, jak znakomitym był rysownikiem - jednym z najlepszych . Zwróci na to zapewne uwagę widzów kuratorka wystawy, Krystyna Kulig--Janarek, która w niedzielę w południe oprowadzi po ekspozycji.

Lat temu osiemdziesiąt parę grafiki Schulza wystawiane w Truskawcu zostały zdjęte na żądanie jednego z senatorów jako zbyt nieprzyzwoite. Czy zainicjowanie miesiąca Schulza przez Senat RP jest aktem sprawiedliwości czy uśmiechem historii?

[email protected]