Opłaca się zbankrutować

TURYSTYKA. Obecne prawo ułatwia działanie przedsiębiorcom nierzetelnym, a nawet nieuczciwym

Tegoroczne lato zapisze się w historii branży turystycznej jako czas spektakularnych bankructw. W tym sezonie już dziewięć biur podróży poinformowało o niewypłacalności lub złożyło wnioski o ogłoszenie upadłości. Ostatnie było warszawskie biuro Sum-merelse, wcześniej Mati World Holidays. Upadły także Blue Rays i Africano Travel. O niewypłacalności poinformowało w lipcu biuro Atena z Oświęcimia.

- Dla mnie charakterystyczną cechą wszystkich tych upadłości jest fakt, że choć w branży turystycznej pracuję prawie 30 lat, nie znałem nazw tych podmiotów - mówi Krzysztof Piątek, prezes Polskiego Związku Organizatorów Turystyki. - Padają niewielkie biura; przede wszystkim takie, które rozpoczęły działalność w tym lub w poprzednim roku. Poza wielkim bankructwem Sky Club, nie mieliśmy upadłości podmiotów dużych i okrzepłych na rynku - tłumaczy szef PZOT.

Na polskim rynku działa ponad 3 tys. biur podróży. Wielkie biura, o porównywalnym i niemałym potencjale to zaledwie kilkanaście podmiotów. Og-romna większość to firmy mniejsze lub takie, które jedynie pośredniczą w sprzedaży usług turystycznych. Znany jest przykład biura, które rozpoczęło działalność w tym roku i ok. 80 proc. swojej oferty starało się sprzedać za pośrednictwem internetowych serwisów zakupów grupowych (ceny w takim przypadku są znacznie obniżone).

Przedstawiciele branży mówią - choć niechętnie i nieoficjalnie - że obecne prawo ułatwia działanie w turystyce przedsiębiorcom nierzetelnym, a nawet nieuczciwym. Gdy biuro wpada w kłopoty lub po prostu zamierza zakończyć działalność, najbardziej korzystnym dla jego właścicieli scenariuszem jest poinformowanie właściwego Urzędu Marszałkowskiego o niewypłacalności, gdy za granicą przebywają turyści. W ten sposób niemal do ostatniego dnia na konta firmy wpływają pieniądze od klientów za sprzedane wycieczki, a po ogłoszeniu bankructwa (złożeniu wniosku o niewypłacalność) sprowadzeniem turystów do kraju zajmuje się już urząd. Uruchamiane jest w takich przypadkach ubezpieczenie (każde z biur musi je posiadać), ale zazwyczaj pieniędzy nie wystarcza na pokrycie wszystkich kosztów powrotu turystów, łącznie ze zwrotem pieniędzy za przerwany wypoczynek i niedoszłe wyjazdy. Często brakuje pieniędzy nawet na opłacenie awaryjnych przelotów dla sprowadzanych z zagranicy osób.

- W ostatnich dwóch tygodniach widzimy wyraźny spadek nowych rezerwacji, w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. To z pewnością efekt doniesień prasowych o upadających biurach podróży - Krzysztof Piątek z Polskiego Związku Organizatorów Turystyki nie ma wątpliwości, że "krwawe lato" polskich touroperatorów zniechęciło wiele rodzin do zorganizowanych wyjazdów. - Widoczna jest jednak i inna, krzepiąca dla nas prawidłowość. Więcej klientów trafia bezpośrednio do biur największych, obecnych na rynku od lat - Krzysztof Piątek mówi o znacznych (sięgających nawet 50 proc.) wzrostach sprzedaży notowanych przez kilku liderów rynku. - Klienci nie ufają sprzedawcom wycieczek, ale nie chcą rezygnować z wymarzonych wakacji. Metodą na ograniczenie ryzyka jest w tym przypadku wybór znanego od lat, dużego tourope-ratora - podsumowuje Krzysztof Piątek i dodaje, że jego zdaniem fala bankructw biur podróży nie zmieni wakacyjnych zwyczajów Polaków.

Od dawna przewagę mają ci polscy turyści, którzy wyjazdy organizują we własnym zakresie. Grupa, która korzysta ze zorganizowanych wycieczek, wciąż będzie to robić, a cena nadal pozostanie kluczowym czynnikiem wyboru oferty.

[email protected]