ZUS, czyli piramida finansowa

Prof. Krzysztof Rybiński Fot. Jerzy Cebula

- Chcemy na drodze sądowej doprowadzić do uzyskania odszkodowania za utracone korzyści wynikające z obniżenia składek do OFE - mówi pomysłodawca i główny organizator akcji "Pozwij rząd" prof. Krzysztof Rybiński, były wiceprezes NBP, obecnie rektor Uczelni Vistula w Warszawie. Jest on przekonany, że przyszłe emerytury, zwłaszcza po zmianach, które weszły w życie od początku maja, będą dla zdecydowanej większości Polaków bardzo marne, a dla niemałej części - głodowe.

O tym, by tak się nie stało, debatowali wczoraj eksperci zaproszeni na spotkanie przez prezydenta Bronisława Komorowskiego. Choć prezydent ma świadomość grożących niebezpieczeństw dla bytu przyszłych emerytów, to jednak 7 kwietnia 2011 r. podpisał ustawę przygotowaną przez rząd Tuska. Teraz zapowiada, że po wyborach parlamentarnych przedstawi projekt zmieniający ją. Jest to konieczne, bo jak przyznaje Irena Wóycicka, minister w kancelarii prezydenta RP, "ze wszystkich analiz, symulacji i prognoz wynika, że za kilkadziesiąt lat przeciętna relacja emerytury do wynagrodzeń będzie bardzo niska". Dzisiaj ponad 81 proc. członków OFE ma od 21 do 44 lat.

Przypomnijmy podstawowe fakty. Do maja tego roku składka emerytalna przekazywana do OFE wynosiła 7,3 proc. naszej pensji; reszta - 12,2 proc. trafiała do ZUS. Od maja składka do OFE zmniejszyła się o 5 punktów proc., czyli wynosi tylko 2,3 proc. naszego wynagrodzenia. Zabrane OFE 5 punktów proc. przesunięte zostało do ZUS, ale nie na normalne konto, tylko na specjalne subkonto. Stan subkonta w ZUS będzie corocznie waloryzowany o wysokość średniego wzrostu gospodarczego i inflacji za ostatnie pięć lat. Teoretycznie może się jednak zdarzyć, że wskaźnik waloryzacji będzie ujemny. Wówczas nie możemy liczyć na przyrost pieniędzy na subkoncie. Na razie niepokoić się powinniśmy tym, że w maju nasze subkonta są puste. Po prostu, nie ma na nich żadnych pieniędzy! Dopiero w czerwcu po raz pierwszy trafi na nie część składki emerytalnej, która dotychczas była przekazywana do OFE. Tym samym waloryzacja naszych pieniędzy na subkoncie zacznie liczyć się od przyszłego miesiąca.

- Nowa ustawa, o przyjęcie której wręcz z siłą tarana zabiegał rząd Tuska, tworzy w ZUS piramidę finansową, podobną do piramidy finansowej Lecha Grobelnego, tzw. Bezpiecznej Kasie Oszczędności - twierdzi prof. Rybiński. - Obecny gabinet, podobnie jak kiedyś Grobelny, obiecuje wysokie odsetki, a wiadomo, że z powodu starzenia się społeczeństwa w przyszłych budżetach nie będzie pieniędzy, aby te odsetki wypłacić - dodaje. Według prof. Rybińskiego ludzie odpowiedzialni za państwo i jego finanse, przede wszystkim premier Donald Tusk i minister finansów Jacek Rostowski, wiedzą, że tych, którzy będą przynosili nowe pieniądze do ZUS, będzie ubywać. Obecnie składki emerytalne płaci ok. 16 mln rodaków, za 30-40 lat będzie ich ok. 11 mln. - Tuska i Grobelnego różni w zasadzie tylko skala. Szef BKO w ciągu kilku miesięcy naciął kilka tysięcy ludzi, a "reforma" Tuska do ruiny doprowadzi niemal całe społeczeństwo, tylko że za około 20-30 lat.
Obecna władza nie kryła, że celem zmian w systemie emerytalnym była przede wszystkim chęć uzyskania oszczędności w kasie państwa. Tylko w tym roku dzięki ustawie rząd nie będzie musiał przekazać ok. 11 mld zł z kasy państwa na dofinansowanie emerytur w OFE. - Rządzącym nie chodzi więc o dobro przyszłych emerytów, ale o cele doraźne. Pamiętajmy jednak, że ta operacja rządu nie zmniejszy długu publicznego i deficytu budżetowego. Ona go tylko przesuwa z budżetu do ZUS, czyli niczego nie poprawia w stanie finansów publicznych. Gabinet Donalda Tuska ogranicza się wyłącznie do kreatywnej księgowości - podkreśla prof. Rybiński. Uważa, że pewnym wyjściem z sytuacji byłoby, gdyby rząd chciał inwestować te pieniądze w gospodarkę, ale tak nie jest. Pieniądze - w jego ocenie - są w olbrzymim stopniu marnotrawione, m.in. na zatrudnianie nowych urzędników, których w ciągu ostatnich niecałych 5 lat przybyło ponad 100 tysięcy.

- Wzywamy wszystkich Polaków, którzy mają dość takiej polityki, żeby dołączyli do pozwu zbiorowego: naród przeciw rządowi Tuska. Na stronie www.pozwij-rzad.pl można podpisać się pod pozwem - zachęca prof. Rybiński. Jak nam powiedział, akcja zbierania podpisów będzie trwała do czasu wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny. Partie opozycyjne i organizacje pozarządowe zapowiedziały zaskarżenie nowej ustawy do trybunału. Ten wyda - jak pokazuje życie - wyrok za co najmniej kilka, a prawdopodobnie dopiero za kilkanaście miesięcy. - Jeżeli jednak jego sędziowie uznają ustawę za łamiącą konstytucję, wówczas w trybie pozwu zbiorowego można dochodzić odszkodowania od rządu. Po wyroku TK zaczniemy przygotowywać pozew we współpracy z renomowaną kancelarią prawną - zapewnia prof. Krzysztof Rybiński.

Warto przy tym podkreślić, że OFE ocenia on fatalnie. - Obecny ich system działania jest strasznie drogi i pełen patologii. OFE trzeba koniecznie zmienić, by stały się tanim i efektywnym systemem, czyli były przeciwnością obecnego stanu rzeczy. Jednak mimo wszystkich wad OFE, wolę je niż piramidę Tuska w ZUS. Wiem przynajmniej, że moje pieniądze w OFE jakoś będą pracowały i za ok. 25 lat na emeryturze jakieś pieniądze będę miał, a w piramidzie Tuska mogę nic nie mieć - mówi prof. Rybiński.

Wczoraj prezydent i zaproszeni eksperci dyskutowali przede wszystkim o zrównaniu wieku emerytalnego. Problemów w związku z emeryturami jest natomiast mnóstwo, by wymienić sprawę emerytur mundurowych, sędziowskich, prokuratorskich czy KRUS.

Włodzimierz Knap