Do urn za dwa miesiące, faworytów znamy dziś

Wczoraj termin wyborów ogłosił premier Tusk Fot. Radek Pietruszka

WYBORY. Premier Tusk ogłosił wczoraj termin wyborów samorządowych - pierwsza tura 21 listopada, dogrywka - 5 grudnia

I choć do głosowania zostały dwa miesiące, w wielu miastach i regionach wyniki są praktycznie przesądzone - tak jest np. w Warszawie, Wrocławiu czy Trójmieście. Także skład Rady Miasta Krakowa jest, przynajmniej w części, przewidywalny.

Małopolanie wybiorą ponad 3,4 tys. radnych, 122 wójtów, 56 burmistrzów i 4 prezydentów .

Na razie wszystko wskazuje na to, że w Krakowie walka o fotel prezydenta rozegra się między urzędującym prezydentem Jackiem Majchrowskim a wojewodą małopolskim Stanisławem Kracikiem, popieranym przez Platformę Obywatelską. Sojusz Lewicy Demokratycznej do końca września ma zdecydować, czy wystawi własnego kandydata (eurodeputowaną Joannę Senyszyn lub byłego senatora Bogdana Podgórskiego) czy też poprze Majchrowskiego. Prawo i Sprawiedliwość najprawdopodobniej wystawi Andrzeja Dudę, bliskiego współpracownika zmarłego tragicznie prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, ale w jego przypadku będzie to raczej promocja mająca pomóc w objęciu fotela marszałka województwa (w razie wygrania przez PiS wyborów do sejmiku).

Wybory do Rady Miasta Krakowa wygra najprawdopodobniej PO i to na tyle, by mieć większość z 43 miejsc w radzie. Drugi wynik powinien przypaść PiS. Na kilka mandatów mogą liczyć SLD i komitet Jacka Majchrowskiego.

***

W Tarnowie jest już trzech pewnych kandydatów do startu w wyścigu o fotel prezydenta. Bez wątpienia faworytem jest obecny włodarz Ryszard Ścigała, którego popiera Stowarzyszenie Tarnowianie oraz PO. PiS postawiło na Annę Czech, która od kilkunastu lat kieruje Szpitalem Wojewódzkim w Tarnowie, a która w wewnątrzpartyjnych rozgrywkach pokonała posła Jacka Pilcha. Na młodość postawił SLD, którego kandydatem będzie 27-latek Jakub Kwaśny, człowiek Grzegorza Napieralskiego.

W podtarnowskich gminach faworytami są obecni wójtowie i burmistrzowie. Przed czterema laty, tylko w czterech gminach w regionie tarnowskim (na ponad 40) doszło do zmian. Największe emocje mogą być tam, gdzie obecni włodarze powiedzieli: pas, a więc w Zakliczynie i Wojniczu. Jak dowiedział się nieoficjalnie "Dziennik Polski" nie jest wykluczone, że burmistrz Zakliczyna Kazimierz Korman zmieni jednak zdanie, a wtedy pozostali kandydaci najprawdopodobniej złożą broń już na wstępie rozgrywek o władzę w tej gminie.

Mirosław Kowalski

***

W Zakopanem o reelekcję ubiegać się będzie obecny burmistrz Janusz Majcher. Żadne z lokalnych ugrupowań nie wystawiło jeszcze kandydata.

Marek Fryźlewicz, burmistrz Nowego Targu przez cztery kadencje, wciąż nie potwierdza woli reelekcji, ale też nie zaprzecza zamiarowi kandydowania (jak się dowiedzieliśmy - zabiega o wsparcie Prawa i Sprawiedliwości). Za to już w marcu rekomendację Platformy Obywatelskiej jako kandydat na burmistrza Nowego Targu uzyskał wicestarosta nowotarski Maciej Jachymiak.

W Rabce-Zdroju na pewno wystartuje obecna burmistrz Ewa Przybyło (w poprzednich wyborach popierana przez PiS), na giełdzie potencjalnych kandydatów pojawiają się nazwiska Rafała Hajdyły, pracownika urzędu miasta, oraz poprzedniego burmistrza Antoniego Rapacza. W drugim z uzdrowisk powiatu nowotarskiego Szczawnicy dojdzie do starcia obecnego burmistrza Grzegorza Niezgody oraz jego kontrkandydata z poprzednich wyborów Witolda Zawadzkiego.
(BES, ASZ, ŁK)

***

W Nowym Sączu o reelekcję zabiegać będzie prezydent Ryszard Nowak, i to bez względu na to, czy uzyska poparcie PiS, z którego rekomendacją startował cztery lata temu. PiS waha się między kandydaturą Nowaka a Arturem Czerneckim, przewodniczącym Rady Miasta; o wsparciu partyjnym zdecydować ma pisemna koncepcja przyszłości miasta. Kandydata PO mają wyłonić mieszkańcy miasta, podpisując listy poparcia. Kandydować z poparciem PO chce m.in. Piotr Lachowicz, radny miejski, konkurent Nowaka w wyborach 2006 r., który przegrał w II turze kilkudziesięcioma głosami. O prezydenturę ubiegać zamierza się również Kazimierz Sas z SLD, były poseł, obecnie radny.

O fotel burmistrza Gorlic walczy poseł Witold Kochan, rekomendowany przez PO. Małopolski Ruch Samorządowy Ziemi Gorlickiej proponuje kandydaturę Józefa Abrama. SLD stawia na radnego powiatowego Rafała Kuklę.

Burmistrz Limanowej Marek Czeczótka zapewnia, że nie będzie walczył w tych wyborach. Kandydowanie rozważa natomiast Władysław Bieda, radny powiatowy i były starosta limanowski. PiS stawia na radnego wojewódzkiego Grzegorza Biedronia. Nad kandydowaniem zastanawiają się jeszcze: Stanisław Dębski (LPR), radny Sejmiku Województwa Małopolskiego, Józef Kowalczyk (przewodniczący Rady Powiatowej SLD), Ryszard Kulma ze Związku Limanowian i Marian Wójtowicz, dyrektor IV LO w Limanowej.

Monika Kowalczyk

***

W Oświęcimiu aż 8 osób zadeklarowało chęć ubiegania się o prezydenturę. Zdetronizować ubiegającego się o trzecią kadencję prezydenta Janusza Marszałka zamierzają: poseł PO Janusz Chwierut, radny powiatowy i były wiceminister zdrowia Grzegorz Gołdynia, miejski radny i były wiceprezydent Jacek Grosser, działacz SLD Paweł Kobielusz, przewodniczący Rady Miasta Piotr Kućka, były wiceprezydent Mirosław Wasztyl, radny powiatowy Zbigniew Starzec (kandydat PiS).

Ciekawie zapowiada się walka o stanowiska burmistrzów. W Trzebini udział zapowiedziało już 6 kandydatów - burmistrz Adam Adamczyk zmierzy się m.in. ze starostą Januszem Szczęśniakiem i radnym, a wcześniej przewodniczącym RM Stanisławem Szczurkiem.

Urzędujący burmistrz Andrychowa Jan Pietras (PiS) zmierzy się z niezwiązanym z żadną partią Tomaszem Żakiem i byłym wicestarostą wadowickim Mirosławem Nowakiem (PO).

W Olkuszu z urzędującym burmistrzem Dariuszem Rzepką mogą konkurować przedsiębiorca Paweł Piasny, który przed czterema laty przegrał dopiero w drugiej turze, poseł PiS Jacek Osuch, Stanisław Piechowicz, były wiceburmistrz, oraz Czesław Żak, wieloletni szef olkuskiego TBS (z poparciem SLD).

W Wadowicach z burmistrz Ewą Filipiak, która otrzymała już poparcie PO, rywalizować będzie prawdopodobnie tylko dziennikarz Robert Szkutnik, popierany przez kilka wadowickich organizacji i środowisk politycznych.

Burmistrz Chrzanowa Ryszard Kosowski powalczy z kandydatem o tym samym nazwisku - Bogdanem Kosowskim, strażakiem, byłym chrzanowskim radnym.
(GM, LIZ, PLIN, SYP)

***

O ile PiS nie jest faworytem wyborów w samym Krakowie, to raczej może być pewny wygranej w Sejmiku Województwa Małopolskiego. Pytaniem bez odpowiedzi pozostaje tylko to, czy wygra z taką przewagą, by zdobyć co najmniej 20 z 39 miejsc w sejmiku. To o tyle istotne, że w razie zdobycia 19 lub mniej mandatów, wygrana nie zapewni przejęcia rządów, bo wtedy bardziej prawdopodobna jest koalicja Platformy, SLD i PSL.

Ogłoszenie terminu wyborów nie jest jednoznaczne z rozpoczęciem kampanii wyborczej. Ta może ruszyć dopiero po opublikowaniu w Dzienniku Ustaw rozporządzenia premiera. Wczoraj w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów nie dysponowano jeszcze podpisanym przez Donalda Tuska dokumentem i zapewniano nas, że jak tylko się pojawi, zostanie opublikowany. Kancelaria ma jednak czas do 22 września.

Po 4 października będzie wiadomo, ile i jakie komitety wystawią kandydatów. Można się spodziewać, że zamiar startu zgłosi co najmniej kilkanaście komitetów ogólnopolskich (partyjnych), a do tego w każdym z województw zarejestruje się jeszcze kilkaset lokalnych. 22 października okaże się, ilu komitetom udało się rzeczywiście kandydatów wystawić, bo tego dnia o północy minie termin rejestracji list. Pięć dni później (po 27 października) poznamy tych, którzy rzeczywiście będą zabiegać o fotel wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

Grzegorz Skowron

Do urn idziemy 21 listopada

Za dwa miesiące wybierzemy blisko 47 tys. radnych gmin, powiatów i sejmików województw oraz prawie 1,6 tys. wójtów, ok. 800 burmistrzów i ponad 100 prezydentów miast.

"Najbliższe" mieszkańcom są bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. To w ich rękach jest realna władza na najniższym szczeblu samorządu. Rola rady gminy jest znacznie mniejsza od momentu, gdy w 2002 r. odebrano jej prawo wybierania szefa gminy, oddając je obywatelom. Realny wpływ na działanie szefa gminy radni mają przede wszystkim przy corocznym uchwalaniu budżetu.

Tylko nieco większy wpływ mają radni powiatów i sejmików, bo wprawdzie to od nich zależy powołanie starostów i marszałków, ale w praktyce raz powołany zarząd powiatu czy zarząd województwa jest trudno odwołać. I w tym przypadku najważniejszą rolą radnych jest uchwalenie budżetu powiatu czy województwa.

O ile wyborcom sprawy powiatu są jeszcze dość bliskie, to już samorząd regionalny jest dla nich całkowicie abstrakcyjny. Z tego też powodu, a także ze względu na duże okręgi wyborcze (jeden to najczęściej kilka powiatów lub tak duże miasto jak Kraków) wybory do sejmiku są najbardziej upolitycznione, a lokalne komitety nie mają żadnych szans w starciu z partiami. Bardzo często polityczne szyldy wygrywają z lokalnymi także na szczeblu powiatowym. W samym Krakowie nawet wybory do rad dzielnic wygrywają przede wszystkim kandydaci Platformy Obywatelskiej lub Prawa i Sprawiedliwości.

Obecna kadencja radnych kończy się 12 listopada. Nowych wybierzemy dziewięć dni później. Rady gmin i powiatów oraz sejmiki województw zbiorą się na pierwszych posiedzeniach najwcześniej na przełomie listopada i grudnia. I jak to zwykle bywa, najpierw radni zajmą się organizowaniem sobie pracy (powoływaniem komisji i obsadzaniem stanowisk, dotyczy to zwłaszcza powiatów i sejmików, które będą powoływać starostów i marszałków), więc pierwszych uchwał ważnych dla mieszkańców można się spodziewać na przełomie 2010 i 2011 r.
W wielu gminach nowego wójta, burmistrza lub prezydenta uda się wybrać już 21 listopada. Jeżeli tak się stanie, to i on będzie mógł objąć stanowisko na przełomie listopada i grudnia. Jeśli konieczne będzie zorganizowanie drugiej tury 5 grudnia, nowy szef gminy może objąć urząd kilka dni później.

Grzegorz Skowron

KALENDARZ

Wybory dzień po dniu

Do 4 października - zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej lub komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego oraz zamiarze zgłoszenia kandydatów na radnych (zgodnie z ordynacją wyborczą termin ten mija 2 października, ale przypada on na sobotę, stąd jego przesunięcie na poniedziałek).

Do 7 października - powołanie terytorialnych komisji wyborczej.

Do 22 października - rejestracja list kandydatów na radnych gmin, powiatów i sejmików województw.

Do 27 października - zgłaszanie kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Do 31 października - podanie do publicznej wiadomości informacji o numerach i granicach obwodów oraz siedzibach obwodowych komisji.

Do 6 listopada - podanie do publicznej wiadomości w formie obwieszczeń informacji o zarejestrowanych kandydatach na wójtów, burmistrzów i prezydentów oraz o zarejestrowanych listach kandydatów na radnych.

Od 6 listopada - bezpłatne audycje wyborcze w publicznej telewizji i publicznym radiu.

Do 7 listopada - powołanie składów obwodowych komisji wyborczych; sporządzenie spisu wyborców.

Od 19 listopada od godz. 24 - zakończenie kampanii wyborczej, cisza wyborcza.

21 listopada w godz. 8-22 - głosowanie

5 grudnia w godz. 8-22 - druga tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (tam, gdzie żaden z kandydatów nie zdobył ponad połowy głosów ważnych)

FAWORYCI: Do urn za dwa miesiące, wyniki już znane.

W wielu miastach wyniki wyborów wydają się już przesądzone i to już w pierwszej turze, choć formalnie nie ruszyła jeszcze kampania wyborcza. Takim pewniakiem jest prezydent Wrocławia RAFAŁ DUTKIEWICZ, który unika szyldów partyjnych, a z którym z ramienia PO (która dominuje w stolicy Dolnego Śląska) rywalizować ma poseł Sławomir Piechota. Za pewniaka uchodzi też prezydent Poznania RYSZARD GROBELNY, choć postawiono mu zarzuty prokuratorskie dotyczące nieprawidłowości przy sprzedaży gruntów firmie Grażyny Kulczyk, a co z kolei może spowodować wycofanie poparcia PO. Z zarzutami, ale też bez poparcia Platformy (ale i konkurenta z tej partii) wygrać już w pierwszej turze może prezydent Sopotu JACEK KARNOWSKI. Z reelekcją nie powinni mieć żadnych kłopotów pozostali prezydenci w Trójmieście - Gdańska PAWEŁ ADAMOWICZ i Gdyni WOJCIECH SZCZUREK, ale tylko ten pierwszy będzie kandydatem Platformy. Za zdecydowanego faworyta uchodzi też prezydent Katowic Piotr Uszok, choć i jemu PO szykuje konkurenta. Największy bój będzie toczyć się o Warszawę, choć obecna prezydent HANNA GRONKIEWICZ-WALTZ uchodzi za faworytkę. Rywalizować z nią będą m.in. Wojciech Olejniczak z SLD i Janusz Korwin-Mikke z partii Wolność i Praworządność. PiS nadal nie wskazało konkurenta dla kandydatki PO, za to start w wyścigu zapowiedział były prezydent stolicy Paweł Piskorski. (GEG)

KRAKÓW: Znamy (prawie) skład Rady Miasta.

O tym, kto wygra w wyborach samorządowych, decydują władze partii, nie wyborcy. Niezależni społecznicy są praktycznie bez szans. Decyzję o listach PO podejmuje dwóch najważniejszych ludzi w lokalnych strukturach: przewodniczący krakowskiej Platformy Łukasz Gibała i przewodniczący wojewódzkiej PO Ireneusz Raś. Miejsca w okręgach wyborczych podzielili miedzy swoich ludzi mniej więcej po połowie. W Krakowie niemal pewne miejsca w Radzie Miasta mają obecni radni: Grzegorz Stawowy, Bogusław Kośmider, Małgorzata Jantos, Janusz Chwajoł, Katarzyna Migacz, Jerzy Woźniakiewicz, Tomasz Bobrowski oraz obecni przewodniczący dzielnic: Dominik Jaśkowiec, Marek Hohenauer, Andrzej Hawranek, Magdalena Bassara. Do nich ma dołączyć kilku ludzi Łukasza Gibały: do tej pory nie działali w samorządzie, ale są liderami w swoich partyjnych kołach. Wśród przyszłych radnych PiS zabraknie kilku osób z tej kadencji. Nie będzie najprawdopodobniej Piotra Franaszka i Stanisława Marandy. W nowej Radzie Miasta znajdą się obecni liderzy z PiS: Józef Pilch, Stanisław Rachwał, Agata Tatara, Mirosław Gilarski, Włodzimierz Pietrus, Wojciech Kozdronkiewicz.

(AM)