Owce wracają z hal. Rozpoczynają się redyki. To najstarsza tradycja pasterska

Nadeszła jesień, sezon wypasu owiec i prawdziwych oscypków już powoli się kończy. Na Podtatrzu, gdzie przez lato wypasane były dziesiątki tysięcy owiec, bacowie powoli szykują się na powrót ze stadami do domów. To będzie nie byle jaki powrót. Na ten dzień przygotowują się bacowie i juhasi. Bowiem sprowadza owce ubrani w tradycyjne góralskie stroje przy tym z ze śpiewem bacowskim na ustach.

Setki, a czasami nawet tysiące owiec pędzone ulicami wsi to spektakularne widowisko, które z ciekawością obserwują mieszkańcy oraz turyści. I tak m.in. redyk w Szczawnicy - jeden z największych na Podtatrzu, gromadzi rzesze turystów, którzy podziwiają jak zwierzęta zalewają ulice tego pienińskiego miasteczka. Na to wydarzenie wielu z nich specjalnie przyjeżdża co roku. Kto będzie miał szczęście i spotkać po drodze pędzone stado - może liczyć na tradycyjną redykołkę, czyli upominek przeznaczony przede wszystkim dla dzieci oraz gaździny i gazdów odbierających na osodzie owce.

Tradycyjnie jesienny powrót z wypasu powinien odbyć się w okolicach 29 września, czyli dnia świętego Michała. Jednak z czasem, kiedy pogoda stawała się łaskawsza, a jesień cieplejsza, bacowie zaczęli przedłużać swoje pobyty na halach. Redyk nazywany był osodem, co wywodziło się od słowa "uosadzić" - czyli osadzić owce z powrotem do poszczególnych gospodarstw. Powrót był wydarzeniem, któremu towarzyszyły specjalne obrzędy, mające swoje źródło w dawnych pasterskich tradycjach.

To oznacza już koniec na kilka miesięcy z możliwości kosztowania prawdziwych oscypków, czyli górskich serów. Do ich produkcji bowiem używa się owczego mleka, mieszanego z krowim. Teraz jednak owce będą zimować. Na górskie łąki powrócą w okolicy 23 kwietnia, czyli na św. Wojciecha.

W najbliższą sobotę redyk będzie można zobaczyć w Zakopanem. Baca Marian Barnaś z Polany Szymoszkowej będzie gnał ok. 600 owiec przez Gubałówke do Bańskiej (początek redyku o godz. 9 spod bacówki na Polanie Szymoszkowej).

W niedzielę 8 października czeka nas redyk w Nowym Targu. Z kolei w następny weekend - 14 października odbędzie się największy redyk w regionie - w Szczawnicy.

- Redyku czyli spędu owiec. Podczas imprezy, uczestnicy mają okazję zobaczyć obrzędy pasterskie oraz doświadczyć folkloru regionalnego. Część artystyczna składa się z występów muzycznych oraz tanecznych zespołów regionalnych z terenu Pienin, a wydarzenie uświetniają występy gwiazd polskiej estrady. Występom towarzyszą kiermasze sztuki ludowej, degustacja potraw przygotowanych przez lokalne organizacje pozarządowe oraz prezentacja historii regionu.

Realizacja wydarzenia kulturalnego będzie miała miejsce na scenie plenerowej przy technicznej przystani Spływu Dunajcem w Szczawnicy w dniu 14 października.

- Impreza rozpoczyna się od spędu owiec ulicami Szczawnicy do granicy miasta, gdzie odbywa się cześć kulturalna i rozrywkowa. W trakcie wydarzenia kulturalnego odbywają się występy kapeli góralskiej „Jaworcanie”, którzy prezentują muzykę Łuku Karpat. Odbywa się pokaz tańca góralskiego, który zaprezentuje zespół "Maniowianie", który należy do grupy etnograficznej tzw. Niżnego Podhala. Czeka nas także koncert zespołu Dikanda - jednej z czołowych grup folkowych w Polsce. W repertuarze zespołu znajdują się pieśni i melodie polskie, macedońskie, cygańskie, żydowskie, białoruskie, greckie, ukraińskie, tureckie, ruskie i bułgarskie - zachęca Centrum Kultury, Sportu i Promocji w Szczawnicy.

Wydarzenie będzie uświetniać prezentacja potraw regionalnych, oscypków oraz bundzu oraz rękodzieła krzewiących kulturę i regionalizm regionu Pienin.