Od smogu można uciec tylko do lasu lub w góry

Gorlice, Olkusz i Brzesko to miejscowości z najmniejszym smogiem w Małopolsce - tak wynika z pomiarów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie. Średnie roczne stężenie pyłu PM 10 osiąga w nich ok. 30 mikrogramów na metr sześcienny, czyli poniżej normy, która wynosi 40. Dla porównania: najbardziej zanieczyszczone gminy, takie jak Kraków, Nowy Targ i Proszowice, mają średnią po ok. 50 mikrogramów.

Z danych WIOŚ wynika, że pod względem czystości powietrza Rabka, a także inne uzdrowiska w Małopolsce przegrywają z gminami, które kojarzą się bardziej z fabrykami niż z ekologią. Gorlice są ośrodkiem przemysłu naftowego, maszynowego i drzewnego, Brzesko słynie z wielkiego browaru, a Olkusz ma fabrykę naczyń i wentylatorów

WIDEO: Jak uszyć maseczkę antysmogową

Autor: Anna Agaciak

To jednak w tych miejscowościach jest mniej smogu niż np. w Szczawnicy-Zdroju, która reklamuje się jako miejsce z „czystym, górskim powietrzem”, choć poziom benzopirenu przekracza w niej 10-krotnie normy. Przemysłowe gminy przez wiele ostatnich lat inwestowały jednak w ekologię. - Prawie cały nasz teren jest podłączony do sieci gazowej, dlatego mało mamy pieców węglowych. Wyprowadziliśmy też ruch samochodowy poza granice miasta, na obwodnicę - mówi Grzegorz Wawryka, burmistrz Brzeska. Podobnie jest w Gorlicach, które są podłączone do gazu niemalże w 100 proc. Mają także dobrze rozwiniętą sieć ciepłowniczą.

Nawet jednak miejscowości z mniejszym smogiem nie spełniają unijnych norm dotyczących zawartości rakotwórczego benzopirenu. Większość europejskich miast ma stężenie benzopirenu poniżej 1, w całej Polsce natomiast tę normę spełnia jedynie Słupsk.

Naprawdę czystym powietrzem można więc pooddychać w Małopolsce tylko w lesie lub na górskich trasach. - Powód jest prosty. Nie ma tam węglowych palenisk i ruchliwych dróg - mówi Ryszard Listwan, zastępca wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

W Krakowie jednym z nielicznych miejsc bez smogu jest las Wolski porastający wzgórza pasma Sowińca położonego 358 metrów nad poziomem morza. Można się do ogrodu zoologicznego albo na kopiec Piłsudskiego - 393,6 m n.p.m. Osoby regularnie biegające przyznają, że trasy łączące kopiec Kościuszki z kopcem Piłsudskiego są „antysmogowe”. - Lepiej biegać po Lesie Wolskim niż po Błoniach czy bulwarach wiślanych - radzi Paweł Derlatka, jeden z założycieli Nowa Huta Team (klub biegowy). - Ale osobiście polecam ucieczkę 30 km za Kraków, do schroniska PTTK na Kudłaczach. Położone jest na wysokości 730 m n.p.m. i nie ma tam smogu.

Warto szukać tras na zachodzie miasta, ponieważ wentylacja jest tam najlepsza, na wzgórzach (im wyżej, tym smogu mniej)i w lesie.

Jeśli szukamy jeszcze czystszego powietrza, warto wybrać się pod ziemię - do Wieliczki albo do Bochni. Kopalnie soli reklamują się jako miejsca wolne od smogu, a pracownicy zapewniają, że na pewno wyjedziemy stamtąd zdrowsi, niż przyjechaliśmy.

Prof. Lucyna Mastalerz, konsultant wojewódzki ds. chorób płuc, podkreśla, że do podziemnego uzdrowiska powinna wybrać się przede wszystkim osoba, która cierpi na przewlekłe infekcje górnych dróg oddechowych (zatok, nosa, oskrzeli) a także chorzy na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc czy na astmę. - Ale, co najważniejsze, w takim uzdrowisku mogą od czasu do czasu prowadzić rehabilitację układu oddechowego osoby zdrowe, które mieszkają w zanieczyszczonym środowisku i potrzebują oczyszczenia dróg oddechowych. Takiego mikroklimatu nie ma na całym świecie - twierdzi prof. Mastalerz.

Tu smog jest mniejszy

Dziesięć miejscowości w Małopolsce z najniższym rocznym stężeniem pyłu PM10
1. Gorlice - 29 mikrogramów na metr sześcienny (norma - 40)
2. Brzesko - 29
3. Olkusz - 31
4. Tarnów - 31
5. Dąbrowa Tarnowska - 32
6. Trzebinia - 33
7. Zakopane - 33
8. Rabka - 34
9. Myślenice - 35
10. Bochnia - 36

Stężenie benzopirenu w Małopolsce
1. Gorlice - 2,7 nanogramów na metr sześcienny (norma- 1)
2. Brzesko - 3,5
3. Tarnów - 3,5
4. Dąbrowa Tarnowska - 4,4
5. Trzebinia - 5
6. Bochnia - 6,1
7. Kraków - 7
8. Niepołomice - 7,2
9. Oświęcim - 7,2
10. Tuchów - 7,4
11. Wadowice - 7,7
12. Rabka - 8,1
13. Proszowice - 8,9
14. Miechów - 8,9
15. Zakopane - 9

CZYTAJ RÓWNIEŻ:
Uszyjmy sobie maskę antysmogową
Kupując oczyszczacz, pytajmy o filtry
Hoduj w domu czyste powietrze