Ochronią przed powodzią i suszą

- Do roku 2015 gotowe będą tylko trzy zbiorniki - Skrzyszów na potoku Korzeń, Joniny na potoku Wolninka i Bieżanów na rzece Serafie - przyznaje marszałek województwa małopolskiego Marek Sowa. Te inwestycje były przygotowywane od kilku lat, stąd możliwość szybkiej ich realizacji.

W pozostałych przypadkach przygotowania są mniej zaawansowane, ale dużo ważniejszy problem to brak pieniędzy. - Część zbiorników będziemy próbowali wpisać jeszcze w tym roku do programu ochrony dorzecza górnej Wisły przed powodzią, inne będą finansowane z unijnych funduszy w latach 2014 - 2020 - tłumaczy Marek Sowa.

Sama kolejność też może ulec jeszcze zmianie. A to dlatego, że już po stworzeniu rankingu władze regionu doszły do wniosku, że oprócz ochrony przed powodzią zbiorniki mogłyby pełnić jeszcze jedną ważną funkcję. I nie chodzi wcale o możliwość wykorzystania akwenów na cele rekreacyjne, bo to akurat ranking uwzględnia.

- Zlecimy analizę pod kątem wykorzystania tak gromadzonej wody w czasie suszy. Wiadomo przecież, że brak wody to coraz większy problem znacznej części województwa, więc warto zbadać, czy te zbiorniki retencyjne nie mogłyby być zabezpieczeniem w okresach niedoboru - podkreśla Marek Sowa.

Pierwsza lista zbiorników małej retencji w Małopolsce miała 65 pozycji, powstała blisko 9 lat temu. Wtedy Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął program, który zakładał powstanie zarówno zbiorników wodnych, jak i suchych, zalewanych tylko w okresie zagrożenia powodziowego.

Obecny ranking zawiera 53 inwestycje. Tworząc go, brano pod uwagę koszty budowy, to, na ile dany zbiornik zmniejszy falę powodziową, czy potrzebne grunty będzie można łatwo wykupić, jak bardzo zaawansowane są przygotowania do inwestycji i czy nie ma przeszkód dla lokalizacji w obszarach chronionych przyrodniczo. Wyżej na liście lokowano też te zbiorniki, które można by wykorzystać na rekreację i na ile zainteresowane tym są władze lokalne.

Koszty budowy wszystkich zbiorników to kilkaset milionów złotych. Droższe będą te wielozadaniowe, tańsze - zbiorniki suche. Jednak tych ostatnich jest zaledwie kilka, m.in. Bieżanów na Serafie, Gosprzydowa 2 na Uszwicy czy Uszew Leksandrówka na potoku Leksandrówka.

Co piąty zbiornik ma powstać na terenie powiatu tarnowskiego, co dziesiąty - w powiecie nowosądeckim. To właśnie te powiaty należą do najbardziej poszkodowanych podczas każdej powodzi. Możliwość gromadzenia nadmiaru wody w wyższym biegu rzek i potoków ochroniłaby wiele gospodarstw przed zalaniem.

W ramach aktualizacji "Programu Małej Retencji Województwa Małopolskiego" analizowano też możliwość lokalizacji polderów powyżej Krakowa. Chodzi o tereny, które będą zalewane, by zmniejszyć falę powodziową na Wiśle w stolicy regionu. Wszystkie poldery położone są w powiecie oświęcimskim.

Pierwszy z nich to Podolsze Łowiczanka na terenie gminy Zator. Kolejne dwa - Jankowice i Rozkochów - mają powstać na granicy Zatora, Babic i Alwerni. Czwarty - Jankowice 2 - zostanie zlokalizowany na granicy Zatora i Babic.

CZOŁÓWKA RANKINGU

Skrzyszów (potok Korzeń)

Joniny (p. Wolninka)

Bieżanów (rzeka Serafa)

Pasternik (p. Sieprawka)

Grodna (p. Grodna)

Gosprzydowa 2 (rz. Uszwica)

Szarbia (p. Ropotek)

Bojańczyce 2 (p. Sawka)

Uszew Leksandrówka (p. Leksandrówka)

Żelazówka (rz. Breń)

Ołpiny (p. Borówka)

Sułkowice (p. Gościbia)

Trzciana (Potok z Sepnego)

Węgrzce (Sudoł Dominikański)

Łężkowice (p. Dopływ w Łężkowicach)

Czermna-Olszanka (p. Jabłonka)

Trzyciąż (rz. Dłubnia)

Moszczenica (p. Moszczenica)

Uniszowa (p. Uniszowski)

Szerzyny-Dolny (p.Swoszowianka)