Obywatele chcą pyłomierzy

Krzeszowianie mają dość - czekania, obietnic, chorób. Dzięki zeszłorocznej poprawce do statutu gminy, mieszkańcy uzyskali inicjatywę uchwałodawczą. Teraz mają okazję z niej skorzystać. Przez ostatnie dwa tygodnie grupa mieszkańców zbierała podpisy pod projektem uchwały, zakładającym kupno urządzeń pomiarowych oraz uruchomienie systemu, który będzie stale monitorował jakość powietrza w gminie. - Powietrze, jakie jest w naszym regionie, każdy chyba wie - mówi Wojciech Gałosz, lider grupy. - Postanowiliśmy wykorzystać możliwość i wziąć sprawę we własne ręce.

Projekt uchwały - krótki i treściwy

Projekt ma tylko trzy paragrafy. W pierwszym z nich zawarto to, co najważniejsze - decyzję o uruchomieniu w gminie ciągłego monitoringu jakości powietrza, który umożliwi ocenienie zawartości w nim dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenków azotu, benzenu oraz pyłów zawieszonych PM 10 i PM2,5. Ważny punktem jest również obowiązek dokonywania pomiarów przynajmniej co godzinę oraz konieczność prezentacji wyników na bieżącą w internecie. Dzięki temu każdy będzie mógł sprawdzić stan powietrza w danej chwili i nie będzie musiał narażać się na smog. Już wiadomo, że udało się zebrać odpowiednią liczbę przepisów - 250. Mieszkańcy mogli je składać w dwóch miejscach w Krzeszowicach. Tam też mogli (i nadal mogą) zapoznać się z treścią projektu i jego uzasadnieniem.

Mierz i płacz

W ostatnich dniach to właśnie działacze Krzeszowickiej Przyrody przeprowadzili pomiary jakości powietrza w kilku miejscach gminy. Oprócz samych Krzeszowic odwiedzili też między innymi Filipowice, Nową Górę czy Gwoździec. Nigdzie nie zanotowali wyniku zamykającego się w przewidzianych normach. „Najlepszy” wynik odnotowano w Paczółtowicach. Prawdziwy szok przeżyli jednak w Gwoźdźcu - tam norma ilości pyłu PM10 została przekroczona o 1200 proc! Na swojej stronie na portalu Facebook publikowali kolejne wyniki oraz na końcu mapę gminy z naniesionymi wynikami. Komentując ten wpis mieszkańcy prosili o kolejne pomiary w innych miejscach. Opracowano też mapę z naniesionymi, wielokrotnie przekroczonymi normami.

Wszyscy próbują coś zmieniać

Gminy powiatu krakowskiego na różne sposoby próbują radzić sobie z problemem zanieczyszczeń powietrza na swoim terenie. W sąsiadującej z Krzeszowicami gminie Zabierzów Krakowski Alarm Smogowy i Radio Kraków w ramach akcji „Małopolska bez dymu” jesienią przeprowadziły dwutygodniowe pomiary. I, jak można się domyślać, nie ma powodów do optymizmu. Władze starają się wspierać i propagować nowsze typy pieców; sporo z nich zostało wymienionych przed obecną zimą. Podobne pomiary odbyły się w Mogilanach oraz Wieliczce. Wcześniej badano Liszki, Niepołomice i Zielonki.

W tej ostatniej gminie w 2016 roku zainstalowano 42 pyłomierze; część została zakupiona przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy, a część przez Urząd Gminy Zielonki. Pojawiały się głosy, że przecież i tak już wiadomo powszechnie, że jest duży problem z jakością powietrza, więc zamiast kupowania mierników lepiej od razu zabrać się za kontrole i wymianę pieców. - Dostaliśmy 30 tysięcy złotych nagrody z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Za to moglibyśmy wymienić dwa piece. A kupiliśmy kilkadziesiąt mierników - tłumaczy wójt gminy Zielonki Bogusław Król. - Dzięki temu możemy monitorować powietrze w każdej miejscowości. I to nie tylko w sezonie grzewczym, ale przez cały rok.

Władze gminy są zadowolone z systemu opracowanego przez studentów krakowskiej AGH. Wójt zwraca też uwagę na zmianę w postępowaniu mieszkańców - mogą sprawdzać jakość powietrza w swojej okolicy w internecie; to zwiększa świadomość, a co za tym idzie, ludzie bardziej zwracają uwagę na otoczenie i zgłaszają podejrzanych „trucicieli”. - Po prostu widać, że czasem dwie, trzy osoby potrafią zatruć całą okolicę - mówi wójt.

Władze gminy Krzeszowice także same próbują robić coś w tej sprawie. Warto przypomnieć, że w grudniu złożyły dwa wnioski w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego. W ramach jednego starają się o pieniądze, za które dofinansują wymianę pieców na nowsze, a w drugim wnioskują o sumę, za którą w całości sfinansują nowe.

Ostatnia szansa na wsparcie

Mimo tego, że już osiągnięto odpowiednią liczbę, podpisy można składać jeszcze przez cała sobotę, do czasu zamknięcia punktów. - Zawsze lepiej mieć więcej. Poza tym to świetny sposób na zaktywizowanie mieszkańców - mówi Wojciech Gałosz. Projekt uchwały i jego uzasadnienie wyłożone są dla mieszkańców w dwóch miejscach: w kiosku Tabak przy ulicy Krakowskiej oraz w cukierni Sweet Shop przy ulicy Parkowej (w godzinach otwarcia punktów). Wesprzeć taki projekt może każdy obywatel z czynnym prawem wyborczym - inaczej mówiąc, osoba dorosła, zameldowana w gminie. Przy podpisywaniu, zgodnie z prawem, należy podać swój adres oraz numer PESEL.

W przyszłym tygodniu projekt trafi do radcy prawnego, który oceni jego zgodność z prawem, a następnie do odpowiednich komisji w radzie gminy oraz burmistrza. Jeżeli wszystkie wymogi zostaną spełnione, projekt powinien trafić do pod głosowanie. Czy znajdzie uznanie wśród radnych - zobaczymy. Ważne, że mieszkańcy interesują się swoją okolicą. Nawet jeżeli nie uda się tym razem - a ze sprawami w urzędach bywa różnie, co przyznają także zaangażowani w akcję działacze - ważne jest to, że wykonano pierwsze kroki w stronę poprawy powietrza.

***

Stężenie Pyłów PM10 i PM2,5 (norma: 50 oraz 25)

Czatkowice: PM10 - 174; PM2,5 - 84,1
Czerna: PM10 - 64; PM2,5 - 33,3
Dębnik: PM10 - 67,3; PM2,5 - 36,8
Filipowice: PM10 - 146; PM2,5 - 67,2
Frywałd: PM10 - 68,5; PM2,5 - 35,1
Gwoździec: PM10- 601; PM2,5 - 219
Krzeszowice (wschód): PM10 - 77,4; PM2,5 - 37,7
Krzeszowice (zachód): PM10 - 97,4; PM2,5 - 49,2
Nawojowa Góra: PM10 - 111; PM2,5 - 60,3
Nowa Góra: PM10 - 105; PM2,5 - 56,1
Paczółtowice: PM10 - 53,5; PM2,5 - 28,6
Tenczynek: PM10 - 67,6; PM2,5 - 36,5
Wola Filipowska: PM10 - 81,8; PM2,5 - 44,5

(TK)