Nowy wykaz chorób zawodowych

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 19 czerwca 2008 r. orzekł o niezgodności rozporządzenia z Konstytucją. Jednocześnie Trybunał odroczył utratę mocy tych przepisów na 12 miesięcy od dnia ogłoszenia ww. wyroku w Dzienniku Ustaw. Oznacza to, iż rozporządzenie przestanie obowiązywać 3 lipca 2009 r.
Przygotowany projekt rozporządzenia oparty został na rozwiązaniach przyjętych w obecnie obowiązującym rozporządzeniu. Jednak odmiennie niż w ww. rozporządzeniu, projekt nie będzie regulował kwestii stanowiących istotny element normy prawa materialnego, jak np. dotyczących definicji pojęcia "choroby zawodowej", czy kształtujących uprawnienia pracownika - przez wskazanie okoliczności decydujących o możliwości rozpoznania choroby zawodowej. Tego rodzaju przepisy zostaną wprowadzone w nowym kształcie do Kodeksu pracy.
W projektowanym rozporządzeniu nie przewiduje się również regulacji wskazującej podmioty uprawnione do zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej. Jednocześnie uzupełnione zostają w tym zakresie przepisy zawarte w Kodeksie pracy.
Natomiast w projektowanym rozporządzeniu określa się nadal wykaz chorób zawodowych wraz z wymaganym okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, a także procedurę dotyczącą zgłoszenia podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmioty właściwe do rozpoznawania chorób zawodowych.
Zaprojektowany wykaz chorób zawodowych ma charakter zamknięty. Oznacza to zmianę w stosunku do obowiązującego rozporządzenia, które wprowadza wykaz chorób zawodowych, nadając mu charakter półotwarty. Rząd tłumaczy przyjęcie takiego rozwiązania wyrokiem Sądu Najwyższego z 5 kwietnia 2005 r. ("Przy stwierdzeniu choroby zawodowej może być uwzględniane jedynie działanie substancji wymienionych w obowiązujących aktach wykonawczych wydanych z upoważnienia przepisów Kodeksu pracy, a katalog chorób zawodowych nie może być poszerzony w drodze wnioskowań z innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa").
W 2008 r., według danych Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi, odnotowano w Polsce 3 546 przypadków chorób zawodowych, tj. o 261 (7,9%) więcej niż w roku 2007. Współczynnik zachorowalności na choroby zawodowe (liczba chorób zawodowych na 100 tys. zatrudnionych) wzrósł nieznacznie i wyniósł 34,7 (w 2007 r. - 33,5).
W badanym okresie - w porównaniu do roku 2007 - nastąpił spadek zachorowań na choroby skóry - o 22 przypadki (tj. 14,9 %); nowotwory złośliwe - o 15 przypadków (tj. 15%); zachorowań polegających na ubytku słuchu - o 12 przypadków (tj. 4,8%) oraz schorzeń związanych z zespołem wibracyjnym - o 10 przypadków (tj.10,6%). Duży spadek procentowy dotyczył zachorowań na przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli - o 52,2% (tj. o 12 przypadków mniej w porównaniu z 2007 r.) - oraz zapadalności związanej z zatruciami ostrymi albo przewlekłymi lub ich następstwami - o 23,5% (tj. o 8 przypadków mniej niż w 2007 r.).
Natomiast największy wzrost zachorowań stwierdzono w odniesieniu do chorób zakaźnych lub pasożytniczych albo ich następstw - o 285 przypadków (tj. 42,5%); przewlekłych chorób układu ruchu - o 22 przypadki (tj. 22,4%); zewnątrzpochodnego alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych - o 10 (tj.200%); astmy oskrzelowej - o 10 przypadków (tj. 12,7%); przewlekłych chorób narządu głosu - o 9 (tj. 1,1%); chorób opłucnej i osierdzia wywołanych pyłem azbestu - o 8 (tj. 25%) oraz chorób układu wzrokowego - o 6 przypadków (tj. 60%).
Termin zgłaszania uwag do projektu upływa 15 czerwca.