Nie poddają się, gdy czasem bywa źle. Bo życie jest na to zbyt fajne

Na zewnątrz szaro i mży, a wewnątrz ciepło i kolorowo. Bez względu na pogodę i porę roku. Winda sunie cichuteńko: Poziom pierwszy - szepce miły głos. To znak, że jesteśmy u celu. Mama Antosi już czeka na córkę, którą rano do przedszkola przywiózł tata. Dziewczynka ma 3,5 roku i spędza przy Kasztanowej pięć godzin, pięć razy w tygodniu. Jest niepełnosprawna, ale wesoła. Zanim Antosia przyszła na świat, jej mama wiedziała, że dziecko urodzi się chore, ale czekała na nie. Tak jak tata i brat. - Zespół CHARGE oznaczał poważną wadę serca, rozszczep podniebienia i szpotawą stópkę. Tosia nie widzi na jedno oczko i ma niedosłuch w obu uszkach. Nie dawano jej szans na życie, a ona się nie poddaje. Pierwszy raz operowano jej serduszko, gdy miała zaledwie 18 dni. Potem był drugi zabieg. Na równie konieczny, trzeci, trzeba poczekać, aż unormuje się ciśnienie w płucach dziecka. Nie wiadomo, jak długo. - Tymczasem zdecydowaliśmy z mężem, żeby córka poszła do przedszkola. Specjalnego, bo tu poznaje świat po swojemu - tłumaczy Beata.

Dla Tosi najważniejsze są zajęcia w grupie. Wtedy chętniej się uczy. Lubi ćwiczenia w basenie, chodzi na hipo- i dogoterapię, pracuje z logopedą i odbywa treningi karmienia. - Wszystko dlatego, że przez szesnaście miesięcy żywiono ją za pomocą sondy. Teraz to się zmienia. Praca z neurologopedą i fachowa stymulacja dają efekty - mówi pani Beata. - A my wiemy, jak pracować z dzieckiem w domu.

Każdego roku Kawalerowie Maltańscy wydają kilka tysięcy złotych na zabawki edukacyjne i pomoce do ćwiczeń. Wykładzina w klasach i pracowniach jest miękka i przyjazna. Wymienia się ją często, żeby dzieci były bezpieczne, a bakterie i wirusy - przeciwnie. Do dyspozycji dzieci oddano wózki inwalidzkie różnej wielkości, przystosowane do wielu niepełnosprawności. Są też wygodne stoliczki do karmienia i zabawy, nowoczesne łóżka rehabilitacyjne. Wszystko czyste, kolorowe, przyjazne.

Rodzice mogą tu spojrzeć na swoje pociechy z innej niż codzienna perspektywy. Poznać się wzajemnie, zyskać dystans. - Gram w tutejszym teatrze, niedawno wystawiliśmy sztukę o piratach. Bawiliśmy się doskonale, a nasze dzieci na widowni jeszcze lepiej - opowiada mama Antosi.

Doktor Krzysztof Moczurad z błyskiem w oku opowiada o Centrum. Czuje się tu jak w domu; uśmiecha się do dzieci, do rodziców, do personelu, a oni wszyscy uśmiechają się do niego.

- W skład Centrum, proszę pani, wchodzi Ośrodek Wczesnej Interwencji z pięcioma przychodniami w Krakowie, ale też w: Dąbrowie Tarnowskiej, Proszowicach, Brzesku i Bochni oraz Niepubliczne Przedszkole Specjalne Związku Polskich Kawalerów Maltańskich. Do przedszkola uczęszcza obecnie sześćdziesięcioro maluchów. Ale w ciągu roku Centrum pomaga ponad 600 dzieciom.

W „Grupie Misiów” jest dziś trochę wesoło i trochę sennie, bo Benio trwa sobie na leżaczku w melancholijnym nastroju, za to Adaś tryska humorem. Uwielbia piłki i ma ich tu pod dostatkiem. Może będzie trenerem piłkarskim jak jego tato? A może z czasem znudzi się futbolem i zacznie robić karierę naukową jak mama? Zobaczymy. Tymczasem został przedszkolakiem.

- Wcześniej chodziliśmy do Centrum Maltańskiego na wczesne wspomaganie. Nie chciałam synkowi zmieniać otoczenia - opowiada Agata. Miała rację, bo Adaś do przedszkola aż się rwie. Tylu atrakcji i takiej stymulacji rozwoju, jaką ma u maltańczyków, nie dałoby mu się zapewnić w domu; bo skąd wziąć tyle zabawek, maskotek, klocków? Jak urządzić salki gimnastyczne - tu pełne drabinek, miękkich materacy, wyposażonych nawet w łóżko wodne? Gdzie zawiesić hamak? Jak zaprojektować pokój poznawania świata, w którym światło błądzi po ścianach, drgają lśniące srebrne kule, słychać odgłosy miasta i przyrody?

A o Adasia trzeba zadbać, bo to wcześniak z wodogłowiem i pokrwotocznym mózgowym porażeniem dziecięcym. Od urodzenia jest pod opieką Hospicjum Domowego Alma Spei. - Na początku walczyliśmy o jego życie. Teraz chodzi o to - mówi Agata - żeby dostarczać mu jak najwięcej impulsów, które stymulują rozwój. I to się nam udaje, bo jak na rozpoznanie, które ma wpisane na karcie - jest teraz w fajnym stanie. Trochę bałam się dużych przedszkolnych grup, ze względu na infekcje, które dla Adasia są niebezpieczne, ale w Centrum kolegów jest w sam raz. No i Joanna Życińska, pedagog specjalny, jest z postępów Adasia zadowolona.

Piotruś zajmuje się kolejką i wygląda rezolutnie. Ma 3 latka i jest pod opieką Centrum od 3. miesiąca życia. - Dzień dobry - wita nas bez tremy. - Dziś przyjechałem z dziadziem - mówi. Ma implant, więc słowa wypowiada wyraźnie. Postępy chłopca chwali logopeda Czesława Zasada. To ona koordynuje program „Dźwięki marzeń”.

Nikodem nosi okulary w szafirowych oprawkach. Ma 14 miesięcy i zdiagnozowano u niego zespół Westa. Anna Sznajder, neurologopeda, i mama chłopca z radością patrzą, jak maluch radzi sobie z gryzieniem chrupek zanurzonych w czekoladowym budyniu. Chodzi o to, by mógł jeść pokarmy stałe, a nie tylko papki. Dziś idzie mu znakomicie.

Janeczka - śmieszka jest wcześniakiem, chyba jednym z najmniejszych, jakie urodziły się w Małopolsce. Ważyła 650 gramów i mało kto wierzył, że taka kruszynka przeżyje. Przez pięć miesięcy leżała w inkubatorze. - Przytuliłam ją po dwóch i byłam wtedy najszczęśliwszą mamą na świecie - mówi Marta. Dziś mała ma się doskonale, sukcesywnie nadrabia rozwojowe zaległości. Jest pogodna i zdrowa.

Na jej uśmiech od ucha do ucha zasłużył dziś doktor Moczurad, a na uwagę aparat Adama, w którym coś fajowo błyskało i coś przyjaźnie pstrykało.

- Wcześniaki są objęte w Centrum kompleksowa opieką - opowiada pani Aneta, pedagog specjalny. - Monitorujemy ich rozwój, żeby czegoś nie przeoczyć, ale nasza Janeczka przepięknie się rozwija. Czekała na miejsce u maltańczyków cztery miesiące, teraz melduje się przy Kasztanowej raz w tygodniu. No i ćwiczy z mamą w domu.

Wcześniej niż było to w planie pojawiła się na świecie także Maja, która właśnie dziś skończyła 13 miesięcy. - To bystra dziewczynka. Dogoniła swoich rówieśników. Jest sukces i wielka radość dla nas wszystkich. Pewnie niedługo się pożegnamy - mówi pani Ola, terapeutka. A Maja z wdziękiem się uśmiecha i nie wypuszcza z dłoni różowego autka. Prawdziwa kobietka: wybrała samochód w kolorze sweterka.

Bezkolizyjnie mijamy kolejne sale, kolejne dzieci, ich rodziców i terapeutów. Korytarze w budynku Centrum są szerokie, swobodnie mieszczą się naraz trzy, a nawet cztery dziecięce wózki inwalidzkie. W łazienkach też przestronnie, kolorowo, wygodnie. A na drzwiach sal informacje: tu mają swój pokój „Jeżyki”, tam „Kangurki”, „Pszczółki”, „Delfinki”, a nawet „Kreciki”.

Małgorzata Kowalczyk i Malwina Adamus, psycholożki specjalne, zajmują się chłopcami z autyzmem. - Na początku sukcesem jest, gdy dzieci zostają z nami i nie płaczą - opowiada pani Małgosia. - Mama jednego z nich była wzruszona, gdy syn pierwszy raz w życiu sam zjadł serek. W pracy z takimi dziećmi sprawdza się francuska terapia „3i”, czyli intensywna, indywidualna, interaktywna metoda oparta na zabawie, która doprowadza wiele dzieci do poziomu pozwalającego im na udział w życiu społecznym i nauce.

Pokój „Tygrysków”, tych z autyzmem, jest spory. Na podłodze pusto, ale na szafach widać szereg przezroczystych pudeł. Są w nich zabawki; osobno kolorowe klocki, osobno lśniące samochodziki, osobno książeczki. Chodzi o to, by mobilizować chłopców - dziś jest ich tu trzech - do nawiązywania kontaktu z terapeutą; jeśli chcą budować, muszą pokazać klocki i o nie poprosić, jeśli przejrzeć książkę - to samo. Gdy wrażeń jest za dużo, mają do dyspozycji „domek wyciszenia”. Wchodzą tam, by na chwilę schować się przed światem. A potem dołączyć do zabawy.

Sylwia wyciszać się nie musi. Raczej wyskakać. Na oko pięciolatka, wita nas staropolskim: szczęść Boże. Ma zespół Downa i wesołe usposobienie. Patrzy na gości i nie przestaje skakać, a jej blond warkoczyki z kokardkami fruwają wokół kształtnej główki.

W kolejnych salach też codzienność: poznawanie dźwięków, trening karmienia, zajęcia z logopedą. Terapeuci dwoją się i troją, żeby Piotruś mówił, choć nie słyszy, Zuzia próbowała chodzić. Żeby Adaś grał w piłkę jak tata, a Nikodem umiał pogryźć jabłko i bułeczkę. Walczą o to, żeby dzieci się śmiały i poznawały świat we własnym tempie. - Bo w naszym Centrum wielkie sukcesy mierzone są małymi kroczkami - mówi dr Krzysztof Moczurad.

***

Maltańskie Centrum Pomocy Niepełnosprawnym Dzieciom i Ich Rodzinom działa już 10 lat. Jego pomysłodawcą i budowniczym był dr n. med. Krzysztof Moczurad. W centrum realizowany jest „Program kompleksowej rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych” zlecony przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Co roku obejmuje się tu pomocą ponad 600 dzieci. Te z upośledzeniem słuchu mają zajęcia według programu „Dźwięki marzeń”, te z autyzmem pracują wedle francuskiej metody „3i”.

Ośrodek zatrudnia 101 osób. Pomaga tu 180 wolontariuszy, bez których tak skuteczna praca nie byłaby możliwa. I bez wielu darczyńców prywatnych i instytucji, dzięki którym jest ona bezpłatna. W Centrum zapewnia się: opiekę medyczno-rehabi-litacyjno-pedagogiczną, autorski model pracy interdyscyplinarnego zespołu terapeutów, indywidualne programy terapii dla każdego dziecka i jego rodziny.