Mistrzowie zawiedli

Kto wygra 65. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Berlinale? Na to pytanie już dziś odpowiedzą członkowie jury pod przewodnictwem znanego reżysera Darrena Aronofskiego. Na Złotego Niedźwiedzia, zdaniem dziennikarzy reprezentujących w Berlinie media, m.in. z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Brazylii i Serbii, zasługuje kilka filmów. Ich wskazania w niektórych przypadkach budzą jednak wątpliwości.

Głosy zlicza magazyn „Screen International”, na łamach którego krytycy przyznają filmom startującym w Berli­nale od zera do czterech gwiazdek. Zero – oznacza obraz zły, cztery – wybitny.

Na prowadzeniu w typowaniach znajduje się „45 lat” Andrew Haigha z Wielkiej Brytanii (który zebrał aż 3,4 punktów). Tuż za nim chilijski „The Club” Pabla Larraina i zajmujący tę samą pozycję „Ixcanul” Jayro Bustamante, który reprezentuje Gwatemalę i Francję oraz „The Pearl Button” – koprodukcja Francji, Chile i Hiszpanii w reżyserii Patricio Guzmana. „Ciało” Małgorzaty Szumowskiej sytuuje się, zdaniem dziennikarzy piszących o filmach, na granicy między dziełem dobrym a przeciętnym.

Skrajne opinie zebrał natomiast „Under Electric Clouds” Alexe­ya Germana Jr. Ten film, powstały we współpracy rosyjsko-ukraińsko-polskiej, w poetycki sposób obrazujący kondycję współczesnej Rosji, przez jednych został uznany za wybitny, przez innych za przeciętny – dostał tylko 2 punkty.

Film „45 lat”, który zdobył takie uznanie dziennikarzy, opowiada o małżeństwie zbliżającym się do świętowania rocznicy ślubu. Po pięćdziesięciu latach dociera do nich informacja o odnalezieniu w Alpach ciała młodej kobiety, która okazuje się pierwszą miłością Geoffa (Tom Courtenay).

To, co w przeszłości nie zostało spełnione, wkracza teraz w ich życie jak huragan. Kate (Charlotte Rampling) reprezentująca w filmie negatywne cechy burżuazyjnej klasy, takie jak pragmatyzm, racjonalizm i chłodne spojrzenie na rzeczywistość, jest też najczęściej wymieniana jako murowana kandydatka do tytułu „Najlepsza aktorka Berlina­le”.

Bowiem w Berlinie zwyciężają najczęściej dzieła jawnie zaangażowane politycznie, poruszające trudne tematy, penetrujące społeczne tabu. W tym kontekście bezkonkurencyjny jest „The Club”, opowiadający o księżach pedofilach i homoseksualistach, a także „Sworn Virgin” Laury Bispuri (koprodukcja m.in. włoska, niemiecka i albańska) przedstawiający historię Albanki, która – zdeterminowana kulturowo – postanawia stać się mężczyzną.

Co ciekawe, w ocenie dziennikarzy najsłabiej wypadają zasłużeni dla kina mistrzowie: Terrence Malick z „Knights of Cups” oraz „Eisenstein in Guanajuato” Petera Greenawa­ya. Szans na Złotego Niedźwiedzia nie ma też, ich zdaniem, Werner Herzog i jego „Królowa pustyni” z Nicole Kidman. Niskie noty dla Greenawaya budzą zaskoczenie. Jego opowieść o rosyjskim reżyserze Sergieju Ei­sen­steinie jest bowiem powrotem do najlepszych czasów twórcy – znanego m.in. z „Kontraktu rysownika”.

Być może to właśnie Greene­way okaże się czarnym koniem Berlinale, zwłaszcza że wymowa jego dzieła wpisuje się w polityczny kręgosłup festiwalu. Rewolucja bolszewicka została tu zestawiona z homoseksualną inicjacją tytułowego bohatera.

Przypomnijmy, że o Złotego Niedźwiedzia walczy w tym roku aż 19 filmów. Wśród tych, które będą liczyć się w wyścigu o nagrody, zapewne nie zabraknie też niemieckiej „Victorii” Sebastiana Schippera. Ponaddwugodzinny film został nakręcony zaledwie w jednym ujęciu. Efekt imponujący i zasługujący na uznanie.

POLAK NAGRODZONY
Kiedy Małgorzata Szumowska oczekuje na werdykt jury przyznającego Złotego Niedźwiedzia, Łukasz Ronduda – reżyser „Perfor­me­ra” pokazywanego tu w sekcji Forum Expanded – już wie. Jego dzieło łączące sztukę perfor­mensu i filmu zdobył Think Film Award. Jak uzasadniło jury: „za kreatywne wykorzystanie medium filmowego dla artystycznego uchwycenia i oddania geopolitycznych kontekstów”. Bohaterem filmu jest wybitny polski performer Oskar Dawicki i jego sztuka. Występują w nim także Andrzej Chyra i Agata Buzek.

[email protected]