Małopolska inwestuje w nowoczesny transport. Minione pięciolecie to także dynamiczny rozwój sieci drogowej

- Wszystkie podejmowane przez nas inwestycje drogowe przyczyniają się do bezpiecznego i płynnego podróżowania po Małopolsce. W pracy nad rozwojem regionu przyświecała nam od początku idea troski o jego zrównoważony i harmonijny wymiar. Nie chcieliśmy ani pomijania, ani faworyzowania poszczególnych części regionu i - patrząc na te inwestycje - mogę z dumą powiedzieć, że nam się to udaje - mówi Witold Kozłowski, marszałek Małopolski.

Wśród zrealizowanych inwestycji są te, które mają poprawić bezpieczeństwo mieszkańców gmin, wyprowadzając obwodnicami ruch z terenów zabudowanych, usprawnić dotarcie do miejsc pracy, rozwój lokalnych przedsiębiorstw, a także podróżowanie po terenie województwa i Polski. To także dbałość o zdrowie oraz środowisko - zmniejszenie emisji hałasu i zanieczyszczenia powietrza w miejscach zabudowanych.

Jedną z pierwszych dużych inwestycji tej kadencji obecnego Sejmiku Województwa Małopolskiego było dokończenie budowy obwodnicy Skawiny.

Po otwarciu drugiego, trzeciego i czwartego odcinka, arteria osiągnęła docelową długość ponad 7 km, tworząc jednojezdniową drogę klasy G z dwoma pasami ruchu. To ważna inwestycja, która zapewnia dostępność komunikacyjną mieszkańcom powiatu krakowskiego oraz wadowickiego do Krakowskiego Obszaru Metropolitarnego oraz stolicy województwa - aglomeracji krakowskiej. Obwodnica pozwoliła na wyprowadzenie ruchu tranzytowego o dużym natężeniu przebiegającego do tej pory przez zabytkowe centrum Skawiny.

Podobne rozwiązanie zastosowano w podtarnowskim Tuchowie. Nowo powstała droga w ciągu DW 977 pozwoliła na wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum miejscowości, usprawniając jej system komunikacyjny oraz poprawiła dostęp do stref aktywności gospodarczej województwa małopolskiego. DW 977 jest główną arterią komunikacyjną w południowo-wschodniej Małopolsce, przez którą przebiega ruch w kierunku Tarnowa, w tym także autostrady A4, Gorlic i na Słowację. Średnie dobowe natężenie ruchu w 2020 r. wynosiło tu ponad 12 tysięcy pojazdów na dobę.

Budowę obwodnicy trzech podhalańskich miejscowości - Waksmundu, Ostrowska i Łopusznej, których centra do tej pory były obciążone intensywnym ruchem drogowym bezpośrednio przy zabudowie, także przez dużą liczbę przejść dla pieszych, podzielono na dwa etapy w latach 2018-2023. W tym czasie powstały tu m.in. cztery duże mosty oraz cztery ronda, z których teraz dogodnie mogą korzystać kierowcy udający się do Zakopanego czy w przeciwnym kierunku do Nowego Sącza, wybierając ją zamiast z zatłoczonej dotąd drogi 969.

Południowa obwodnica Wolbromia to kolejna inwestycja drogowa w Małopolsce, która przyczyniła się do bezpiecznego oraz płynnego podróżowania w tej części regionu i rozwinęła cały układ komunikacyjny wokół miasta. Od grudnia ubiegłego roku kierowcy przejeżdżający przez powiat olkuski mogą korzystać z nowej, 4-kilometrowej trasy w ciągu drogi wojewódzkiej numer 783. Inwestycja kosztowała ponad 165 mln zł.

Od 22 grudnia 2023 roku małopolscy kierowcy mogą również korzystać z Trasy Wolbromskiej - zachodniej obwodnicy Zielonek. Jej otwarcie to bardzo dobra informacja dla mieszkańców północy Krakowa. Nowa droga jest przede wszystkim alternatywą dla ulic Glogera i Łokietka, które dotychczas były bardzo mocno obciążone ruchem. Dzięki Trasie Wolbromskiej poprawi się też dojazd do Krakowa rowerem i komunikacją. Realizacja nowej drogi wylotowej na północy Krakowa rozpoczęła się w II połowie 2022 roku. To wspólny projekt, który powstał na podstawie trójstronnej umowy w trybie „zaprojektuj i wybuduj” pomiędzy Województwem Małopolskim i Gminą Miejską Kraków, a firmą STRABAG Infrastruktura Południe Sp. z o.o. Nowa droga o długości około 2 km przebiega przez teren gminy miejskiej Kraków i gminy Zielonki.

Ta kompleksowa inwestycja obejmuje m.in. około kilometrowy odcinek nowej drogi kategorii G do granicy Krakowa, wiadukt nad torami kolejowymi oraz przejście podziemne umożliwiające ruch pieszy i rowerowy (4011 m chodników i 1875 m dróg rowerowych) i pętlę autobusową. Zachodnia obwodnica Zielonek stanowi element większego układu komunikacyjnego, który zacznie funkcjonować w całości po otwarciu Północnej Obwodnicy Krakowa.

Ostatnie 5 lat to także wzmożone prace nad poprawą dostępności do prowadzącej z zachodu na wschód przez południową Polskę najdłuższej autostrady w Polsce - A4. Odcinek na terenie województwa małopolskiego o długości 151 km stanowi główny ciąg komunikacyjny regionu - relacji wschód-zachód - łączący Małopolskę z województwami śląskim oraz podkarpackim. Budowa nowych odcinków dróg wojewódzkich stanowiących połączenia drogowe węzła autostrady A-4 jest elementem tworzenia się nowoczesnego systemu transportowego efektywnie zaspokajającego potrzeby rozwoju gospodarczego oraz adekwatnego do potrzeb mobilnego społeczeństwa.

Jedną z największych i najbardziej imponujących inwestycji drogowych w Małopolsce była budowa połączenia węzła autostrady A4 w Wierzchosławicach ze Strefą Aktywności Gospodarczej w Tarnowie. Dzięki tej realizacji, która kosztowała 170 milionów złotych, powstał najdłuższy most w Małopolsce (ponad 815 m) i jeden z najdłuższych w kraju. Mieszkańcy Wierzchosławic od wielu lat byli skazani na uciążliwości, związane ze wzmożonym ruchem samochodów po krętych i nieprzystosowanych do tego gminnych drogach. Z kolei jadącym od strony Tarnowa ciężko było dostać się na autostradę. Nowy most wraz z infrastrukturą towarzyszącą - dwoma rondami, ścieżką pieszo-rowerową i elementami ochrony środowiska wybudowano w dwa lata i od grudnia ubiegłego roku mieszkańcy ziemi tarnowskiej mogą już z niej korzystać.

Także mieszkańcy Bocheńszczyzny mają już do dyspozycji pierwszy odcinek połączenia drogowego od węzła autostradowego Bochnia. I etap prac w tym miejscu objął budowę drogi od Strefy Aktywności Gospodarczej do ul. Krzeczowskiej. Planowana długość całego odcinka wyniesie 3,7 km i ma wyprowadzić całkowicie ruch z centrum Bochni wschodnią stroną miasta.

W planach samorządu województwa jest także II etap budowy połączenia węzła A4 Brzesko z DW 768.

Międzywojewódzką inwestycją była budowa blisko 700-metrowego mostu na Wiśle w miejscowości Borusowa. Most połączył dwa brzegi Wisły i stał się częścią najkrótszej drogi z Tarnowa w kierunku Kielc, a dalej - Warszawy, a także stanowi wygodne połączenie z autostradą A4 w kierunku Krakowa i strefą aktywności gospodarczej w okolicy Tarnowa. To inwestycja, na którą od lat czekali mieszkańcy województw małopolskiego i świętokrzyskiego. Most połączył Borusową z podkarpackim Nowym Korczynem, ułatwiając komunikację mieszkańców obu województw. Łączna wartość projektu to ponad 53 mln zł, z czego województwo małopolskie przekazało niemal 27 mln zł.

Także dojazd do Jeziora Czorsztyńskiego i Pienin jest teraz łatwiejszy dzięki nowym mostom w Dębnie i Szlembarku. Obiekty otwarto jeszcze przed Igrzyskami Europejskimi Kraków-Małopolska 2023, usprawniając ruch turystyczny w tej części województwa. Na tę inwestycję, ze względu na zły stan techniczny poprzednich przepraw, mieszkańcy i turyści czekali od wielu lat. Przy tej okazji powstała także ścieżka rowerowa w ciągu Velo Dunajec, uzupełniając trasę wokół Jeziora Czorsztyńskiego.
]
Tylko w latach 2019-2022 w trybie Inicjatyw Samorządowych zrealizowano łącznie 61 km chodników, 18,83 km kanalizacji, 30 zatok oraz 6 dokumentacji projektowych za ponad 100 mln złotych. Wykonano także doświetlenia w 304 lokalizacjach na terenie całej Małopolski za ponad 10,2 mln złotych.

- Wszystkie te inwestycje drogowe w Małopolsce przyczyniają się do bezpiecznego i płynnego podróżowania po naszym województwie. Dotrzymujemy słowa i konsekwentnie realizujemy inwestycje potrzebne mieszkańcom. Dziękuję wszystkim, którzy współpracują z naszym zarządem - razem jesteśmy w stanie realizować tak ważne zadania - mówi wicemarszałek Łukasz Smółka.

Kolej na Małopolskę

Aktywne działania na rzecz bezpiecznego podróżowania po Małopolsce, to także rozwój kolejowych usług pasażerskich w regionie. W czerwcu 2019 r. Koleje Małopolskie wraz ze słowackimi kolejami ZSSK reaktywowały ruch pasażerski między Polską a Słowacją - „Koleje Małopolskie”, uruchamiając w sezonie letnim i zimowym - weekendowe połączenia między Muszyną i Popradem.

Tylko w październiku 2023 r. Koleje Małopolskie przewiozły rekordową liczbę 964 426 pasażerów, natomiast w okresie od stycznia do października 2023 r. z usług wojewódzkiego przewoźnika skorzystało ponad 7,5 miliona podróżnych - o 500 000 więcej niż w całym 2022 r. W rozkładzie jazdy 2022/2023 w dzień roboczy Województwo Małopolskie uruchamiało średnio 443 pociągi. Uzupełnieniem podstawowej oferty są pociągi weekendowe i sezonowe, dzięki czemu ogólna liczba zakontraktowanych z operatorami kolejowymi pociągów wynosiła 473.

W ostatnich latach na terenie Małopolski zrealizowano szereg ważnych inwestycji mających na celu poprawę jakości infrastruktury kolejowej. Czasy przejazdu na ważniejszych liniach w Małopolsce uległy znacznemu skróceniu, przyczyniając się do zwiększenia konkurencyjności transportu kolejowego w stosunku do transportu drogowego.

Również rozwój Autobusowych Linii Dowozowych odbywa się w niezwykle szybkim tempie - dzięki nowym liniom i synergii „kolej + autobus” coraz więcej Małopolan ma dostęp do bezpiecznego i komfortowego transportu. Dla porównania - w styczniu 2015 roku ALD posiadało dwa autobusy kursujące na dwóch liniach, obecnie do dyspozycji mieszkańców jest 65 autobusów, w tym nowoczesne autobusy hybrydowe oraz 39 linii dowozowych. Tylko w 2023 roku w Małopolsce uruchomiono 16 nowych linii komunikacyjnych. Największym węzłem przesiadkowym jest stacja kolejowa w Wieliczce, do której kursuje 7 linii autobusowych, w tym 2 linie z Myślenic (przez Świątniki Wielkie oraz Borzęta), Łapanowa, Limanowej, Szczyrzyca, Dobczyc oraz Siedlca. Pasażerowie dowożeni są również do stacji kolejowych w Brzesku, Bochni, Podłężu, Bogumiłowicach, Tarnowie, Krzeszowicach, Nowym Sączu, Nowym Targu, Olkuszu, Zatorze oraz Krakowie.

W 2024 roku planowane jest uruchomienie kolejnych 11 linii, co da łącznie liczbę 50 linii użyteczności publicznej w województwie małopolskim za rekordową kwotę dofinansowania w wysokości 44 mln zł.