Książeczki mieszkaniowe. Środki wciąż do wykorzystania

Książeczki mieszkaniowe były najlepszym sposobem oszczędzania pieniędzy na własne ,,M” w PRL-u. Odkąd pojawiły się w polskiej rzeczywistości w roku 1968, była to właściwie jedyna droga na otrzymanie własnego mieszkania. Pomimo upływu tylu lat, książeczki, ktore nie zostały zlikwidowane, nadal mają swoją wartość.

Ile jest warta książeczka?

Setki tysięcy posiadaczy książeczek, czasem z pokaźnym wkładem, zostało właściwie z niczym, gdy oszczędności te zjadła hiperinflacja, z jaką zmagała się Polska na początku lat 90. Straty były ogromne, a zgromadzone wkłady pieniężne stały się właściwie groszowe.

Na szczęście dla oszczędzających wprowadzono przepisy, które choć w części pozwoliły na zrekompensowanie utraty wartości książeczek - to tak zwana premia gwarancyjna, która przysługuje przy ich likwidacji. W przyszłym roku prawo do wypłaty premii gwarancyjnej będą miały osoby, które zakładały swoje książeczki w 1988 roku. W 2017 takie prawo nabędzie ostatnia grupa posiadaczy książeczek - osoby zakładające je w roku 1989 i 1990. Ciągle jednak takie możliwości mają ci, którzy swoje książeczki zakładali wcześniej.

- Od 1 stycznia 2016 uprawnienia do premii gwarancyjnej (w związku z dokonanym remontem) nabywają prawie wszyscy posiadacze książeczek mieszkaniowych - pozostają tylko te, które były otwarte w latach 1989 i 1990 - wyjaśnia Iwona Radomska, ekspert z Departamentu Komunikacji Korporacyjnej PKO BP. - Obecnie pro- wadzimy ok. 1,1 mln sztuk rachunków książeczek mieszkaniowych z prawem do premii gwarancyjnej. Średnia premia gwarancyjna (na 30 września 2015) to ok. 8700 zł. Część posiadaczy książeczek może już od dawna mieć własne mieszkania, część może być w na tyle zaawansowanym wieku, że nie zamierza już albo i tak mimo premii gwarancyjnej nie jest w stanie kupić własnego lokalu.

Przepisy dają jednak możliwość cesji książeczki (i praw do premii gwarancyjnej) na członków rodziny. Możliwa jest również sytuacja, w której cesji na jedną osobę dokonuje kilku właścicieli książeczek, zwiększając odpowiednio premię gwarancyjną. Każda cesja to koszt 70 złotych. Książeczka mieszkaniowa może być również zapisana w spadku.

Premia nie dla wszystkich

- Zgodnie z warunkami umowy, określonymi w postanowieniach dla właścicieli oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych PKO, istnieje możliwość dokonania cesji książeczki na osobę z kręgu najbliższej rodziny - potwierdza Iwona Radomska. - Książeczka mieszkaniowa może być przedmiotem przelewu (cesji) praw do wkładu pomiędzy następującymi członkami rodziny: małżonkami (również rozwiedzionymi), rodzicami i dziećmi (również przysposobionymi i przysposabiającymi), dziadkami i wnukami, rodzeństwem rodzonym i przyrodnim oraz pomiędzy powinowatymi (macochą lub ojczymem i pasierbami). Dodatkowo, w celu dokonania cesji książeczki mieszkaniowej należy udokumentować stopień pokrewieństwa między cedentem (cesjodawcą), a cesjonariuszem (cesjobiorcą).

Likwidacją książeczek mieszkaniowych (bank pobierze za tę usługę 40 złotych prowizji) zajmuje się tylko jeden bank - PKO BP. Warto się tam udać, by specjalista wyliczył wysokość przysługującej premii gwarancyjnej. Pierwsza tego typu usługa jest bezpłatna, kolejne wyliczenie kosztuje 35 złotych. Samo określenie wysokości premii jest dość skomplikowane i trudne do przeprowadzenia samodzielnie.

Pod uwagę brane są m.in. takie czynniki jak wysokość dokonanego wkładu finansowego, cena metra kwadratowego mieszkania w chwili dokonywania wpłat na książeczkę, a także rodzaj budownictwa, na który zostaną wykorzystane pieniądze z książeczki. Tylko określone czynności dają prawo do premii gwarancyjnej. Wśród nich jest m.in. przekształcenie mieszkania we własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu czy nabycie własności. Możliwe jest również wykorzystanie premii na budowę domu jednorodzinnego.