Jeśli masz działkę, musisz znać znowelizowaną ustawę

Od zeszłego roku mamy, wzbudzającą wiele emocji i rodzącą wiele pytań, nową ustawę o rodzinnych ogrodach działkowych (tak zwanych ROD). Wyjaśniamy szczegółowo najważniejsze zapisy nowego prawa.

Kto zarządza ogrodami

Zgodnie ze starymi, nieaktualnymi już przepisami z 2005 roku wszystkimi rodzinnymi ogrodami działkowymi zarządzał Polski Związek Działkowców (PZD). Była to jedyna organizacja przewidziana do prowadzenia ROD-ów.

Teraz, zgodnie z nową ustawą, ogrodami może zarządzać dowolne tak zwane stowarzyszenie ogrodowe lub związek stowarzyszeń ogrodowych. PZD automatycznie stał się jednym z nich, a jego członkowie – działkowcami w myśl nowych przepisów, zachowując swoje członkostwo. To oni do 19 stycznia tego roku decydowali, czy chcą pozostać w szeregach PZD czy nie.

To trzeba wiedzieć

Ogród, w którym masz działkę, musi mieć zarządcę. Ale nie musisz być członkiem organizacji, która go prowadzi. Członkostwo jest bowiem nie obowiązkiem, ale przywilejem. W takim sensie, że umożliwia ono czynny udział we władzach oraz w podejmowaniu decyzji dotyczących ogrodu.

Zapamiętaj: nowe prawo zapewniło działkowcom zarówno prawo zgłoszenia o przyjęcie w poczet członków stowarzyszenia ogrodowego, jak i swobodę w wystąpieniu z niego bez negatywnych konsekwencji. Czyli bez utraty prawa do posiadania działki.

Dzierżawa działkowa

Ponieważ rozdzielono dotychczasowy związek między prawem do działki a przynależnością organizacyjną, trzeba było wprowadzić prawne rozwiązania pozwalające zrezygnować z przydzielania prawa do działki nowym działkowcom na mocy uchwały.

Teraz, zamiast tak zwanego dawnego przydziału, wymagana jest pisemna umowa cywilnoprawna stowarzyszenia ogrodowego z działkowcem. To dzięki niej zyskuje on prawo do działki – dzierżawę działkową – które można ujawnić w księdze wieczystej dotyczącej ogrodu.

Każdy działkowiec ma prawo do jednej działki. Prawa tych, którzy już ją użytkowali, automatycznie zostały przekształcone według zapisów nowej ustawy. To znaczy, że takie osoby nie musiały podpisywać żadnych nowych umów.

Stowarzyszenie ogrodowe

1. Zgodnie z nową ustawą to podstawowa organizacja zrzeszająca działkowców i zarządzająca ogrodami. Szczególna, bo powołana wyłącznie w celu ich zakładania i prowadzenia. Uwaga! Oznacza to, że nie może prowadzić innej działalności, zwłaszcza gospodarczej.

Stowarzyszenia ogrodowe działają przede wszystkim w oparciu o przepisy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych.

W zakresie nieuregulowanym nią działa prawo o stowarzyszeniach. Na przykład nadzoru nad zarządem ROD nie reguluje ustawa działkowa, bo kompleksowo robią to przepisy o stowarzyszeniach.

Zapamiętaj: stowarzyszenie ogrodowe odpowiada za prowadzenie rodzinnych ogrodów działkowych, ale stanowi prawną formę zrzeszania się działkowców. Dlatego punktem wyjścia konstruowania form prawnych dla organizacji działkowców jest dostosowane prawo o stowarzyszeniach.

Prowadzenie ogrodu powierzane jest tylko jednemu stowarzyszeniu ogrodowemu. W praktyce oznacza to, że nie ma możliwości, aby jednym ROD-em zarządzało kilka takich podmiotów.

Ustawa nakłada wiele zadań na stowarzyszenia ogrodowe. W tym na przykład:

– zadanie prowadzenia rodzinnych ogrodów działkowych oraz gospodarowania nimi;

– ustanawianie praw do działek i nadzór nad prawidłowym korzystaniem z nich.

Ponieważ to właśnie stowarzyszenie odpowiada za działanie danego ogrodu, w związku z tym przyznano mu oficjalnie wiele uprawnień.

Związek stowarzyszeń

Stowarzyszenia ogrodowe to podstawowa forma organizacyjna w rodzinnych ogrodach działkowych. Stowarzyszenia mają jednak możliwość szerszego działania.

Jedno stowarzyszenie może prowadzić więcej niż jeden rodzinny ogród działkowy.

Może też istnieć związek stowarzyszeń. Mogą go powołać co najmniej trzy stowarzyszenia ogrodowe. Sposób funkcjonowania danego związku i jego cele reguluje statut.

Przykładem takiej największej organizacji jest PZD.

WARTO WIEDZIEĆ

PZD to związek stowarzyszeń ogrodowych

Pod rządami nowej ustawy działkowej zachowana została jednak ciągłość prawna i organizacyjna PZD. Organy – zarządy, komisje rozjemcze i rewizyjne – utrzymały swoje mandaty i uprawnienia. Z dniem wejścia w życie nowej ustawy statut PZD wciąż obowiązywał – z wyjątkiem zapisów sprzecznych z nową ustawą. Z zastrzeżeniem, że w ciągu 18 miesięcy od jej wejścia w życie musi jednak zostać przyjęty nowy statut.

Nowy statut PZD został już uchwalony

- Został uchwalony 2 lipca br., a dzień później złożony do Krajowego Rejestru Sądowego. KRS to scentralizowana, informatyczna baza danych. Składa się z trzech osobnych rejestrów, między innymi stowarzyszeń i innych organizacji społecznych.

- KRS jest jawny. Dla każdego podmiotu wpisanego do tego rejestru sądy prowadzą odrębne akta rejestrowe (w postaci papierowej). W szczególności obejmują one dokumenty potwierdzające informacje wpisane do rejestru, a także wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu.

- Co do zasady, każdy zainteresowany może, w siedzibie właściwego sądu, bez ograniczeń przeglądać akta rejestrowe podmiotów wpisanych do rejestru – chyba że ustawa stanowi inaczej.

Tu warto zajrzeć

- Nowo uchwalony statut PZD znajdziesz m.in. na stronie internetowej www.pzd.pl.

- Zasady zakładania, funkcjonowania ROD-ów, zrzeszania się, zadania organizacji działkowców i ich prawa oraz obowiązki wynikają z ustawy z 13 grudnia 2013 roku (Dz.U. 2014 r. poz. 40).

PRAKTYCZNE INFORMACJE
Nie musisz być członkiem stowarzyszenia, prowadzącego ogród, na którego terenie masz swoją działkę.

Można, ale nie trzeba

Nowa ustawa działkowa opiera się na założeniu, że prawo do działki jest niezależne od przynależności organizacyjnej. W praktyce oznacza to, że nie musisz być członkiem stowarzyszenia, prowadzącego ogród, na którego terenie masz działkę.

Możesz ograniczyć się jedynie do korzystania z niej oraz realizowania obowiązków, które dotyczą wszystkich działkowców.
Czyli przestrzegać regulaminu i uiszczać opłaty ogrodowe.

Zastanów się jednak

Musimy mieć świadomość, że dopiero wówczas gdy działkowiec przystąpi do stowarzyszenia, może formalnie uczestniczyć w życiu organizacyjnym swojego ogrodu. To znaczy mieć realny wpływ na to, jak jest on zarządzany, uczestniczyć w walnych zebraniach, kandydować do władz oraz je wybierać, decydować o opłatach ogrodowych itd.

Płacić trzeba

Działkowiec, który nie należy do stowarzyszenia ogrodowego, nie uczestniczy w procesie zarządzania działkami i podejmowania dotyczących ich decyzji. Z tym że musi jednak podporządkować się władzom stowarzyszenia oraz decyzjom walnych zebrań w zakresie opłat ogrodowych.

Zawsze masz wybór

Każdy działkowiec może, w każdym momencie, zechcieć być członkiem stowarzyszenia prowadzącego ogród oraz z niego wystąpić – bez negatywnych konsekwencji w zakresie swojego prawa do użytkowanej działki.

W razie ewentualnego sporu dotyczącego członkostwa w stowarzyszeniu zawsze można – po wyczerpaniu postępowania we­wnętrznego – dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Dlaczego powstała nowa ustawa

Wyrokiem z 11 lipca 2012 roku Trybunał Konstytucyjny zakwestionował przeszło połowę artykułów wcześniejszej ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych. Pod­ważył praktycznie każdy zapis, w którym było określenie „Polski Związek Działkowców”. Zdaniem Trybunału posiadał on bowiem, niedopuszczalną w świetle konstytucji, uprzywilejowaną pozycję względem innych organizacji działkowców. Dlatego opracowano całkiem nowe regulacje. (KB)