Jaka będzie Twoja częściowa emerytura

Masz długi staż pracy, ale obecnie nie możesz znaleźć zajęcia, bo pracodawcy wybierają młodszych? A może z powodu złego stanu zdrowia nie jesteś już w stanie pracować, a do emerytury zostało Ci kilka lat?

Dla takich osób przewidziano nowość w naszym systemie emerytalnym – emeryturę częściową. To rozwiązanie, o które bardzo często nas pytacie. Ma ono też jednak swoje minusy związane z finansami – obecnymi i przyszłymi!

Wysokość częściówki

Emerytura częściowa wynosi 50 procent kwoty emerytury obliczonej w całości według nowych, zmienionych zasad.

Jak to się wylicza

Ustalenie kwoty pełnej emerytury następuje poprzez podzielenie podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia osoby ubiegającej się o emeryturę częściową – z dnia jej przejścia na tę emeryturę.

Podstawę obliczenia kwoty emerytury przyjętej do ustalenia częściówki stanowią:

- kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS-ie do końca miesiąca poprzedzającego ten, od którego przysługuje wypłata emerytury częściowej; oraz

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Suma ta uwzględnia należne ubezpieczonemu waloryzacje (roczne i kwartalne) składek i kapitału początkowego.

Przykład: w styczniu 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych oszacuje emeryturę częściową dla pana Jerzego, który właśnie kończy 65 lat.

Przez 40 lat okresu składkowego zgromadził on na koncie w zakładzie (z kapitału początkowego i składek na ubezpieczenie) 250.000 zł. ZUS przyjmie (na podstawie tablic Głównego Urzędu Statystycznego, które zostały ogłoszone w marcu 2014 roku), że statystyczny emeryt, który ukończył 65 lat przeżyje jeszcze 213,3 miesiąca.

Hipotetyczna wartość pełnej emerytury, wyliczonej po 65. roku życia, wyniosłaby 1.172,05 zł brutto miesięcznie (250.000:213,3). Pan Jerzy otrzyma 586,02 zł miesięcznie brutto emerytury częściowej (1.172,05:2).

Uwaga! To trzeba wiedzieć

Zasada jest taka, że emerytura częściowa nie podlega podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury, gwarantowanej przez państwo.

Jakie są zasady wypłaty emerytury częściowej

1. Osoba, która ubiega się o emeryturę częściową, dla jej uzyskania nie musi rozwiązywać stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą – niezależnie czy to z polskim, czy też z zagranicznym.

2. Częściówka nie podlega zawieszeniu ani zmniejszeniu z tytułu osiągania przychodów – bez względu na ich źródło.

Uwaga! Można jednak dokonywać z niej potrąceń i egzekucji (przy zachowaniu tak zwanej kwoty wolnej, jak to ma miejsce również w przypadku tradycyjnej emerytury).

3. Po osiągnięciu przez osobę uprawnioną do częściówki wieku emerytalnego – określonego w nowej ustawie – oraz po ustaniu stosunku pracy świadczenie podlega zamianie na emeryturę powszechną.

Ważne! Z emerytury częściowej na normalną można przejść jedynie na swój własny wniosek. Nie dzieje się to z urzędu, czyli ZUS nie dokona takiej zmiany sam z siebie.

Źródło: ustawa o emeryturach, ZUS

WAŻNE INFORMACJE

Tu są przepisy o emeryturze częściowej.
Możliwość przejścia na emeryturę częściową przed ukończeniem podwyższonego wieku emerytalnego wprowadziła ustawa z 11 maja 2012 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Możliwość ta nie dotyczy jednak wszystkich ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 roku!
Ci, którzy chcą z niej skorzystać, muszą spełnić dodatkowe warunki dotyczące:
1) wieku – kobiety muszą ukończyć 62 lata, mężczyźni – 65 lat. Ani pani, ani pan nie mogą mieć ukończonego wieku emerytalnego ustalonego według własnej daty urodzenia;
2) okresu składkowego i nieskładkowego – kobiety muszą udowodnić okres składkowy i nieksładkowy wynoszący co najmniej 35 lat, a mężczyźni 40 lat.
Ważne! Oba powyższe warunki trzeba udowodnić jednocześnie.
Przy ustalaniu stażu emerytalnego będą przyjęte wszystkie okresy składkowe oraz okresy nieskładkowe -– w wymiarze nie większym niż jedna trzecia udowodnionych okresów składkowych.
Okresy te – gdy będą zbyt krótkie – mogą być uzupełnione, do wymaganych 35 - 40 lat, okresami:
1) pracy w gospodarstwie rolnym lub okresami prowadzenia gospodarstwa rolnego;
2) pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jeżeli wnioskodawca utracił prawo takiej do renty).

Skorzystanie z częściówki będzie obniżało wysokość emerytury wypłacanej po osiągnięciu 67. roku życia.
Eksperci oceniają, że o ile w przypadku mężczyzn różnica nie będzie aż tak dramatyczna, to panie dostaną bardzo mocno po kieszeni. One bowiem będą mogły pobierać częściówkę nie przez dwa lata jak panowie, ale aż przez pięć lat.
Pierwszymi ubezpieczonymi, który mogli przejść na emeryturę częściową byli mężczyźni urodzeni w pierwszym kwartale 1949 roku.

W ŚWIETLE PRAWA
Wyjaśniamy, w jaki sposób częściówka obniży wysokość normalnej emerytury. Opłaca się to wiedzieć!

Niestety, taka jest zasada
- Każda wypłata emerytury częściowej będzie oznaczała pomniejszenie podstawy obliczenia świadczenia przysługującego po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Jak to się odbywa
Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zapisanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego ten, od którego przysługuje wypłata emerytury i zwaloryzowanego kapitału początkowego. Pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury będzie polegało na odjęciu od kwoty zgromadzonej na koncie w ZUS-ie wszystkich pobranych emerytur w wysokości brutto (a więc przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne). Najprościej tłumacząc: podstawa obliczenia nowej emerytury zostanie pomniejszona o sumę brutto wszystkich częściówek przyznanych danej osobie.

Wytłumaczmy to na przykładzie
Urodzony w styczniu 65-letni pan Jan ma na koncie w ZUS-ie 200 tys. zł z kapitału początkowego i składek. Gdy wystąpi o częściówkę, zakład podzieli tę kwotę przez 213,3, bo tyle wynosi dalsze średnie trwanie życia dla 65-latków (200.000:213,3=937,64). Emerytura częściowa wynosi połowę zwykłej, dlatego pan Jan otrzyma ją w wysokości 468,82 zł brutto miesięcznie (937,64:2).

Jeśli będzie pobierał tyle przez dwa lata (24 miesiące), aż do ukończenia 67 lat, nie pracował i potem wystąpi o emeryturę zwykłą, ZUS wyliczy, ile wypłacił mu częściówki. Będzie to 11.251,68 zł (468,82 x 24). I taką kwotę odejmie od tej na jego na koncie (200.000-11.251,68=188.748,32 zł). Pozostały kapitał podzieli przez dalsze średnie trwanie życia dla osób, które w styczniu skończą 67 lat.

Obecnie wynosi ono 196,8, ale co roku GUS ogłasza nowe tabele. 188.748,32:196,8=959,08 zł. I właśnie tyle emerytury zwykłej dostanie pan Jan. Gdyby nie pobierał częściówki, ZUS podzieliłby kwotę przez statystyczne miesiące (200.000:196,8) i ustalił, że pan Jan powinien dostawać 1.016,26 zł. W wyliczeniach nie braliśmy pod uwagę waloryzacji, jaką ZUS prowadzi co roku; nigdy z góry nie wiadomo, jaka będzie.

(BOG)