Jak wzmocnić skarbówkę i zwiększyć dochody państwa, a jednocześnie nie zamordować przedsiębiorczości

Z konferencji i debat „Dziennika Polskiego” w ostatnich dwóch latach jasno wynika, że polski system podatkowy wymaga gruntownej przebudowy, a właściwie - wymyślenia na nowo. Prawo podatkowe i jego stosowanie urosło do problemu numer jeden 90 proc. przedsiębiorców. Rząd PiS obiecuje tu, jak w innych dziedzinach, rewolucję. Warto więc przypomnieć główne postulaty organizacji przedsiębiorców - dużych i małych - dotyczące „uszczelniania systemu podatkowego”. Wiele z nich zgłoszono w ramach projektu LepszePodatki.pl.

Konieczna jest zmiana zasad przepływu informacji pomiędzy organami skarbowymi a podatnikami - zwłaszcza w tak kluczowych dziedzinach, jak kontrola cen transferowych (służą do nieuczciwej optymalizacji podatkowej) i rozliczenia VAT (np. centralna baza faktur pomoże ograniczyć wyłudzenia). Dziś skarbówka nie potrafi wychwytywać działań i powiązań służących agresywnej optymalizacji i oszustwom.

Priorytetem powinno być zatrudnienie kompetentnej kadry (a nie „ludzi z ulicy”, jak dotąd) oraz wzmocnienie działów walczących z nadużyciami. Dotąd cenami transferowymi zajmował się w resorcie finansów… jeden specjalista. A korporacjom doradza ok. 500 świetnie wynagradzanych fachowców .

Jako kolejny krok Komisja Europejska zaleca wprowadzenie w prawie podatkowym oraz praktyce skarbówki zapisów i mechanizmów utrudniających korzystanie z instrumentów finansowych służących optymalizacji (np. wprowadzenie ograniczeń w dopuszczalności uznania za koszty uzyskania przychodu kosztów finansowych, wprowadzenie podatku od niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku zmiany miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika oraz zaliczanie do podatku płaconego w Polsce dochodów osiąganych przez polskich podatników w krajach o szczególnie niskich stawkach podatkowych). Nad takimi zmianami pracuje koalicja organizacji skupionych wokół projektu LepszePodatki.pl.

W okresie przejściowym proponuje ona m.in. zmianę rozliczania VAT z okresów kwartalnych na miesięczne (kwartalne „zapraszają przestępców do wyłudzeń”). Organy podatkowe mogłyby też skuteczniej wykorzystywać już istniejące narzędzia przeciwko optymalizacji.

Koalicja mocno krytykuje natomiast zapowiedź szybkiego wprowadzenia klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Poprzedni rząd przed wyborami zrezygnował z niej, a nowy do niej wrócił. Wielu ekspertów twierdzi, że to „jeszcze bardziej zdestabilizuje system podatkowy”, da skarbówce narzędzie służące do wymuszania od firm najwyższych możliwych danin (po uważaniu?). Jest przy tym wysoce prawdopodobne, że klauzula nie będzie wykorzystywana wobec uzbrojonych w armię prawników korporacji, lecz przeciwko bezbronnym MŚP.