Emerytura wyższa dzięki studiowaniu

1 maja tego roku weszły w życie zmiany dotyczące ustawy emerytalnej. Wprowadziła ona dwie nowości w zakresie ustalania, także ponownego, kapitału początkowego. Pierwsza z nich dotyczy sposobu obliczania tego kapitału za okresy opieki nad dzieckiem przed 1999 rokiem (o czym już pisaliśmy). Druga przewiduje możliwość uwzględnienia w kapitale początkowym dłuższego okresu studiów wyższych, ukończonych przed 1999 rokiem. I nią zajmiemy się dziś.

Zapamiętaj

Są nowe zasady uwzględniania w kapitale początkowym okresów studiów wyższych – ukończonych przed 1999 rokiem.

Tak było dotąd

Dotychczas okresy nauki w szkole wyższej – na jednym kierunku, w wymiarze określonym w programie studiów, pod warunkiem ich ukończenia – także były uwzględniane w kapitale początkowym. Jednak, podobnie jak inne okresy nieskładkowe, były ograniczane do 1/3 okresów składkowych, ale przebytych wyłącznie do 31 grudnia 1998 roku.

Tak jest po zmianach

Nowy artykuł 185a ustawy emerytalnej oznacza, że okres ukończonych studiów wyższych, przebytych przed 1 stycznia 1999 roku, uwzględniany jest w kapitale początkowym – także w wymiarze ograniczonym do 1/3 wszystkich udowodnionych okresów składkowych. Ale nie tylko tych przypadających przed 1999, lecz także tych przebytych po 31 grudnia 1998 roku – aż do dnia zgłoszenia przez nas wniosku o emeryturę.

Powyższa zasada obowiązuje przy obliczaniu wysokości emerytury przyznawanej:

- na podstawie artykułów 24, 24a ustawy emerytalnej
– czyli po ukończeniu nowego powszechnego ustalanego indywidualnie wieku emerytalnego; lub też

- artykułu 184 – chodzi o emerytury wcześniejsze, dla osób urodzonych po 1948 roku, które do końca 1998 roku pracowały co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni), a w tym co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych lub o szcze­gólnym charakterze, ale do tego czasu nie ukończyły odpowiedniego wieku.

To warto wiedzieć

1. Okres studiów wyższych, ustalony z zastosowaniem art. 185a ustawy emerytalnej, jest uwzględniany z dokładnością do pełnego miesiąca.

2. Okres studiów przebytych przed 1999 rokiem jest doliczany do innych naszych okresów nieskładkowych.

Kogo dotyczy ta zmiana

Wprowadzony przepis w praktyce dotyczy tych osób, których okres studiów wyższych, przebytych przed 1 stycznia 1999 roku, był dłuższy niż 1/3 okresów składkowych przypadających przed tą datą. Bo na przykład ze względu na młody wiek nie zdążyły przed 1999 rokiem wypracować sobie odpowiednio długiego stażu składkowego. Pracowały jednak i mają odpowiedni staż składkowy po 31 grudnia 1998 roku. One mogą mieć zaliczone do kapitału początkowego cały okres studiów.

Kogo to nie dotyczy

Artykuł 185a ustawy emerytalnej nie ma zastosowania przy obliczaniu wysokości:
- emerytury przysługującej osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 (na podstawie art. 27 w związku z art. 55 ustawy emerytalnej);
- emerytury częściowej;
- emerytury pomostowej, a także
- nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

To trzeba wiedzieć: w przypadku ustalania kapitału początkowego – przyjmowanego do obliczenia wysokości wymienionych wyżej świadczeń – okresy naszych studiów wyższych nadal są uwzględniane w wymiarze nie większym niż 1/3 okresów składkowych przebytych przez nas przed 1 stycznia 1999 roku.

PRAKTYCZNE INFORMACJE

Jak złożyć wniosek
Osoba zainteresowana ponownym obliczeniem emerytury w związku z nowymi zasadami uwzględniania w kapitale początkowym okresów ukończonych studiów wyższych (art. 185a ustawy emerytalnej) wniosek może zgłosić:
a) na piśmie,
b) ustnie do protokołu w ZUS-ie.

To trzeba wiedzieć
W tym przypadku kapitał początkowy podlega przeliczeniu w związku z ustaleniem wysokości emerytury. Nie ma zatem możliwości złożenia wniosku o ponowne ustalenie kapitału początkowego z wykorzystaniem formularza ZUS Kp-3.
Składając wniosek, można wykorzystać formularz ZUS-ER-WPS-01. Czyli wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego.

Formularze znajdziesz w każdym ZUS-ie
Formularze tego wniosku są dostępne w sali obsługi klienta w każdej jednostce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a także na jego stronie internetowej pod adresem www.zus.pl
Wniosek każdy może też przygotować sam, na zwykłej kartce. Trzeba w nim podać:
1) swoje dane osobowe, takie jak: imię, nazwisko, data urodzenia, PESEL,
2) swój adres,
3) numer emerytury, a także
4) z jakiej zmiany, wprowadzonej znowelizowaną 5 marca 2015 roku ustawą, chcemy skorzystać. W tym przypadku należy podać art. 185a ustawy emerytalnej.

Okresy składkowe i nieskładkowe
Okresy składkowe to czas podczas naszej aktywności zawodowej, w którym trzeba było opłacać za nas składki na ubezpieczenie społeczne. A nieskładkowe – gdy nie trzeba było.
Takie okresy nieskładkowe to na przykład te związane z tym, że nie pracowaliśmy z powodu opieki nad dzieckiem albo pobieraliśmy wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, zasiłki z ubezpieczenia społecznego chorobowego, opiekuńczego. Masz pytania związane z tymi okresami? Zawsze możesz zwrócić się do pracowników ZUS-u.

WARTO WIEDZIEĆ
Co zmiany w ustawie emerytalnej – dotyczące studiów – oznaczają dla przyszłych oraz obecnych emerytów

Dla przyszłych emerytów
Jeśli o emeryturę ubiega się lub będzie się ubiegać osoba, której przy ustalaniu kapitału początkowego ograniczono okres studiów wyższych do 1/3 okresów składkowych, przypadających do 31 grudnia 1998, jej kapitał zostanie przeliczony zgodnie z artykułem 185a ustawy emerytalnej.
Wytłumaczmy to na przykładzie Marty. Do końca 1998 ukończyła pięcioletnie studia wyższe i oprócz tego pracowała przez 3 lata.
Przy ustalaniu kapitału początkowego uwzględniono jej 3 lata okresu składkowego oraz 12 miesięcy okresu studiów wyższych (ponieważ 1/3 z trzech lat wynosi 1 rok). W czerwcu 2015 roku Marta skończyła 62 lata i złożyła wniosek o emeryturę. Do dnia zgłoszenia tego pisma przebyła okresy składkowe w wymiarze wynoszącym 19 lat i 5 miesięcy. ZUS, przystępując do obliczenia emerytury, przeliczył kapitał początkowy z uwzględnieniem 5 lat studiów.

Dla obecnych emerytów
Chodzi o osoby, które:
a) były na emeryturze przed 1 maja 2015 roku – czyli przed wejściem w życie zmiany ustawy emerytalnej, i które
b) mają obliczone świadczenie z uwzględnieniem kapitału początkowego, ustalonego między innymi za okresy studiów wyższych ograniczone do 1/3 okresów składkowych przypadających do 31 grudnia 1998 roku.
Mogą one zgłosić wniosek o ponowne obliczenie emerytury z zastosowaniem artykułu 185a ustawy emerytalnej.
Wytłumaczmy to na przykładzie Janiny. Jest na emeryturze „normalnej” od stycznia 2015 roku, po 22 latach pracy. Do końca 1998 roku ukończyła studia wyższe, które, zgodnie z programem, trwały 4,5 roku, i miała 6 lat pracy. ZUS w kapitale początkowym uwzględnił Janinie 6 lat składkowych i 2 lata nieskładkowe (1/3 z 6 lat). Teraz może ona złożyć wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego. ZUS może obliczyć je na nowo, przyjmując do kapitału początkowego 4,5 roku studiów.

To trzeba wiedzieć
Emerytura w nowej wysokości przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek o ponowne jej ustalenie. Nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy.

(BOG)