Eksperci ZUS-u wyjaśniają

– O co chodzi z tą składką emerytalną? O czym mam decydować? OFE dawno temu już wybrałem.

– Pana wybór dotyczy tego, gdzie część tej składki ma być gromadzona. Od 1 lutego tego roku 2,92 procent podstawy wymiaru jest odprowadzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do wybranego przez pana OFE. A 4,38 procent – zapisywane na subkoncie w ZUS. Może tak zostać, a może pan również zdecydować, że cała część składki emerytalnej, wynosząca 7,3 procent, będzie zapisywana na subkoncie w ZUS.

– Ale co konkretnie oznacza dla mnie ten wybór? Czy jeśli wybiorę ZUS, to będę płacić niższą składkę na emeryturę?

– Nie. Wysokość składki na ubezpieczenia społeczne niezależnie od tego, czy wybierzemy OFE, czy ZUS pozostaje taka sama.

– Pracuję od stycznia tego roku. Gdy się zatrudniłem, podpisałem umowę z OFE i chcę w nim pozostać. Co mam zrobić?

– Jeśli chce pan, aby część pana składki nadal była przekazywana do OFE, powinien pan złożyć oświadczenie do ZUS.

– A czy takie samo oświadczenie muszę zanieść do otwartego funduszu emerytalnego?

– W OFE nie składa się żadnego pisma ani wniosku. Oświadczenie złożone w ZUS w zupełności wystarczy.

– Kończę studia. Od sierpnia mam podjąć pracę. Czy istnieje taka możliwość, by cała moja składka emerytalna mogła być gromadzona w ZUS? Nie chcę wybierać żadnego OFE, bo nie znam tych funduszy. Nie wiem, który jest lepszy, który gorszy. Co powinienem więc zrobić?

– Jest możliwość, aby cała pana składka była gromadzona w ZUS-ie. Jeśli podjął pan taką właśnie decyzję, nie musi pan nic robić.

– Czyli nie muszę składać żadnych oświadczeń?

– Nie.

– I nie będę za to ukarany?

– Na pewno nie.

– I nie zostanę wylosowany do jakiegoś OFE?

– Nie, ponieważ nie będzie już żadnych losowań. Ostatnie ZUS zorganizował w styczniu tego roku.

– Od listopada 2013 roku jestem członkiem OFE. Teraz chcę przejść do ZUS-u, czyli od lipca moje składki będą gromadzone w zakładzie. Ale co będzie ze składkami uzbieranymi od listopada do czerwca? Przepadną?

– Nic nie przepadnie. One pozostaną w OFE – aż do momentu, gdy ukończy pan 57 lat. Bo 10 lat przed osiągnięciem przez pana wieku emerytalnego fundusz zacznie przekazywać pana składki do ZUS.

– W kwietniu tego roku podjąłem pierwszą pracę, ale wciąż nie wybrałem jeszcze żadnego OFE. Czy mogę to zrobić, czy też muszę pozostać w ZUS-ie?

– Oczywiście, ma pan prawo podpisać umowę o członkostwo w wybranym przez siebie OFE. Ma pan na to cztery miesiące od daty podjęcia pierwszego zatrudnienia. Jeśli chce pan, aby część pana składki była przekazywana do OFE także po lipcu tego roku, to do 31 lipca powinien pan złożyć stosowne oświadczenie do ZUS-u.

– Skończyłam studia i w lutym tego roku podpisałam umowę z funduszem na tak zwany drugi filar. W sumie wolałabym mieć pieniądze na emeryturę w ZUS-ie, ale myślałam, że takiej możliwości już nie mam. Co ja teraz mogę zrobić?

– Wystarczy nic nie robić w tej sprawie, a składki od lipca 2014 roku będą przekazywane do ZUS.

– Chcę przenieść swoje składki z OFE do ZUS. Czy coś zapłacę za taką zmianę?

– Nie.

– Czy fundusz ma prawo pobrać jakąś prowizję za to, że zrywam z nimi umowę? Bo tak naprawdę będzie to zerwanie umowy?

– To nie będzie zerwanie umowy. Nie będzie też pobrana żadna prowizja.

– Skoro otwarte fundusze emerytalne będą teraz musiały przekazać pieniądze do ZUS-u, pewnie nisko wycenią wartość moich jednostek rozrachunkowych. Czy te wyceny będą jakoś kontrolowane?

– OFE nie będą przekazywać teraz pieniędzy do ZUS-u. Dotychczas zgromadzone tam składki zostaną u nich i fundusz będzie nimi rozporządzał – aż do momentu, gdy zostanie pani 10 lat do osiągnięcia indywidualnego wieku emerytalnego.

– Czyli będę miała część pieniędzy w OFE i część w ZUS-ie?

– Tak. Tylko jeśli zdecyduje pani, że chce, aby całe składki były gromadzone w ZUS-ie, to od lipca nie będą już dalej przekazywane do OFE.

– Co będzie z pieniędzmi, które dotychczas odłożyłem w funduszu? Zostaną w OFE, czy też będą przekazane do ZUS-u? Bo jeśli nie, to co z nimi się dalej stanie? Czy one mi przepadną?
– Nic pani nie przepadnie. Jednostki rozrachunkowe zebrane w OFE zostaną w tym funduszu – do czasu osiągnięcia przez panią wieku 10 lat przed wiekiem emerytalnym. Potem stopniowo będą wycofywane i przekazywane na subkonto w ZUS-ie.

– Co będzie, jeśli nie złożę żadnego oświadczenia w sprawie wyboru podmiotu, który ma zarządzać składkami emerytalnymi?

– To będzie traktowane tak, że podjął pan decyzję, aby pana składki emerytalne były przekazywane w całości do ZUS-u.

– ZUS pięć lat temu wylosował mnie i zapisał do OFE. Nie chcę niczego już zmieniać. Co robić?

– Jeżeli życzy pan sobie, aby pana składka w wysokości 2,92 procent była odprowadzana do OFE, powinien pan dostarczyć do ZUS-u „Oświadczenie członka otwartego funduszu emerytalnego o przekazywaniu składki do otwartego funduszu emerytalnego oraz o zapoznaniu się z informacją dotyczącą powszechnego systemu emerytalnego oraz informacją dotyczącą otwartych funduszy emerytalnych” – w terminie do 31 lipca tego roku.

– Gdzie złożyć to oświadczenie? Słyszałem, że trzeba wypełnić wiele dokumentów i zanieść je do funduszu.

– To nie jest prawda. Oświadczenie można złożyć w każdej terenowej jednostce ZUS-u, przesłać pocztą czy przez internet, w formie elektronicznej na Platformie Usług Elektronicznych pue.zus.pl, lub poprzez urzędomat.

– Dostałem od kolegi druk oświadczenia, jaki mam wypełnić i zanieść do ZUS-u. Ale nie wiem, jak to zrobić. Co mam zaznaczyć, jeśli chcę, by moje składki były odprowadzane w całości do zakładu?

– W takim przypadku nie musi pan składać żadnego oświadczenia.

– Na czym właściwie polegała reforma OFE?

– Emerytura składać się może ze środków odłożonych w ZUS na koncie ubezpieczonego, gdzie trafia cała składka, lub tych zgromadzonych zarówno w zakładzie, jak i OFE. Obecne zmiany: wyeliminowały obowiązek członkostwa w funduszu dla osób urodzonych po 31 grudnia 1968 roku; zmniejszyły wysokość składki odprowadzanej do OFE z 3,1 procent do 2,92; przewidziały obowiązkowe przenoszenie jednostek rozrachunkowych OFE na 10 lat przed powszechnym wiekiem emerytalnym na subkonto w ZUS. Po to, aby zapobiec niekorzystnym wahaniom rynków kapitałowych.

– Kto ma możliwość wyboru: czy tylko ZUS, czy także OFE?

– Wyboru mogą dokonać obecni członkowie funduszu.

– Jak będzie dzielona składka, jeśli przeniosę się do ZUS?

– W przypadku decyzji o pozostawieniu całej składki w ZUS, składka emerytalna (19,52 procent) będzie dzielona w następujący sposób: 12,22 procent trafi na indywidualne konto ubezpieczonego w ZUS (I filar); 7,3 procent trafi na indywidualne subkonto ubezpieczonego w ZUS (II filar) i będzie podlegać dziedziczeniu na takich samych zasadach jak w OFE.

– A jak będzie dzielona moja składka emerytalna, jeśli zdecyduję się pozostać w OFE?

– W przypadku decyzji o przekazywaniu części składki do funduszu składka emerytalna (19,52 procent) będzie dzielona w następujący sposób: 12,22 procent trafi na indywidualne konto ubezpieczonego w ZUS (I filar); 4,38 procent – na jego indywidualne subkonto w ZUS (II filar) i będzie podlegać dziedziczeniu na takich samych zasadach jak w OFE; 2,92 procent trafi do OFE (II filar).

– Co będzie, jeśli wybiorę ZUS, a co, gdy postawię na OFE?

– Od podjętej decyzji zależy jedynie podział składki emerytalnej. Jeśli ktoś wybierze ZUS, to cała jego składka będzie trafiać do zakładu na indywidualne konto (I filar) i subkonto (II filar, składki dziedziczone na takich samych zasadach jak w OFE). A jeśli ktoś wybierze fundusz – składka emerytalna będzie trafiać w części do ZUS i OFE.

– Czy moja emerytura w związku z wprowadzonymi zmianami będzie wyższa?

– O wysokości przyszłej emerytury będzie decydować to: ile lat pracujemy – czyli jak długo płacimy składki; jaka jest wysokość naszego wynagrodzenia – ponieważ składka emerytalna uzależniona jest od tej wysokości. Suma zgromadzonych składek, w momencie przejścia na emeryturę, dzielona jest przez przewidywaną dalszą długość życia (statystyczną, wyrażoną w miesiącach). Tak wyliczana jest emerytura w systemie tak zwanej zdefiniowanej składki, który obowiązuje w Polsce od 1999 roku. Widać prostą zależność: im dłużej pracujemy, tym większą mamy emeryturę.

– Czy to prawda, że środki gromadzone w ZUS będą mogły być dziedziczone?

– Tak. Chodzi tu jednak tylko o tę część składki, która może być gromadzona w OFE, jak i na subkoncie w zakładzie.