Czym żył Kraków

13 maja 1937 r. ukazujący się w Krakowie dziennik "Głos Narodu" przedstawiał propozycję utworzenia województwa krakowsko-śląskiego.

Postulat ten nie był nowy, mówiono o nim od kilku już lat. Gdy w 1929 r. rząd ogłosił ankietę w sprawie zmian podziału administracyjnego państwa, krakowska Izba Przemysłowo-Handlowa opublikowała opracowanie pt. "Kraków stolicą kresów południowo-zachodnich", w którym postulowała połączenie Śląska z zachodnią częścią województwa krakowskiego i stworzenie wielkiego, górniczo-przemysłowego województwa krakowskiego. Teraz sprawa wróciła, ponieważ w czerwcu wygasała zawarta w 1922 r. tzw. konwencja genewska określająca zasady podziału Górnego Śląska między Polskę i Niemcy.

To z kolei pozwalało na zmianę granic województwa śląskiego. Dlatego też 21 kwietnia w Krakowie odbyło się posiedzenie prezydiów: miasta oraz Izb: Rolniczej, Rzemieślniczej i Przemysłowo-Handlowej. Przyjęto na nim jednomyślną rezolucję, w której domagano się utworzenia województwa krakowsko-śląskiego. O ile jednak Kraków był jak najbardziej za połączeniem, to Śląsk zdecydowanie stał na stanowisku utrzymania swojego województwa, a nawet sugerował jego poszerzenie o powiaty bielski, żywiecki i chrzanowski, wchodzące w skład województwa krakowskiego.

Sprawę połączenia na początku maja dyskutowano na zebraniu Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, w którym wzięły udział "sfery naukowe i gospodarcze Krakowa". Referaty wygłosili profesorowie Roman Dyboski i Jerzy Langrod z UJ. Ten pierwszy, choć sam pochodzący ze Śląska, uważał, że połączenie nie byłoby w praktyce realne.

Dlatego sugerował wprowadzenie wspólnego samorządu terytorialnego i gospodarczego z pozostawieniem odrębności administracyjnej. Innego zdania był prawnik prof. Langrod, który dowodził, że za stworzeniem na południu kraju jednego województwa przemawiają względy kulturalne, gospodarcze i wojskowe.

Natomiast pomysł oderwania od Krakowa trzech pogranicznych powiatów jest z gruntu szkodliwy. Głos zabrał również ks. Machay, który w imieniu bp. Sapiehy oświadczył, że metropolita z zaniepokojeniem śledzi akcję mającą na celu oderwanie trzech powiatów od województwa krakowskiego, bo włączenie ich do Śląska wywołałoby poważne trudności w administracji kościelnej. W związku z tym metropolita ma zamiar interweniować u władz w kwestii utrzymania całości województwa. Deklarację tę obecni przyjęli z aplauzem.