Charsznica. Do dzisiaj nie wiadomo, dlaczego musieli zginąć

Kryzys energetyczny

Uroczystość zaczęła się od mszy odprawionej w kościele pw. Matki Boskiej Różańcowej. Następnie poświęcenia pomnika dokonał ks. proboszcz Mariusz Kwaśniewski. Na tablicy znajduje się 29 nazwisk osób zamordowanych w Charsznicy we wrześniu 1939 roku.

- Tak naprawdę tych ofiar było więcej, ale na tablicy znalazły się nazwiska tych, których śmierć i personalia udało się potwierdzić w dwóch źródłach. Taki był wymóg Instytutu Pamięci Narodowej – mówi Andrzej Pałka, historyk amator, który jako członek Towarzystwa Przyjaciół Charsznicy, był inicjatorem budowy pomnika.

Dwaj z wymienionych – Stanisław Grelak z Charsznicy i Wojciech Kwiecień z Pstroszyc - zginęli 4 września. Pozostali zostali zamordowani 6 września na stacji kolejowej w Charsznicy. Przejeżdżający tamtędy pociąg ewakuacyjny z Górnego Śląska został zatrzymany. Następnie Niemcy wybrali z niego część pasażerów (wielu z nich było kolejarzami), dobrali do nich kilka przypadkowych osób miejscowych i rozstrzelali. Andrzej Pałka przypomina, że z życiem udało się ujść tylko jednemu mężczyźnie, który przeżył mimo odniesionych ran. Po egzekucji udało mu się zbiec i ukryć. Zmarł wiele lat po wojnie.

Powody egzekucji nie zostały nigdy z całą pewnością ustalone. Andrzej Pałka przytacza przekazywaną ustnie teorię, że miała to być zemsta za incydent, do którego doszło rzekomo w tej okolicy. Mianowicie na skutek celowego przeciągnięcia przez drogę sznurka, wypadkowi uległ jadący na motocyklu Niemiec.

- Nie jest to jednak nigdzie potwierdzone, ani udokumentowane – zastrzega.

Podczas uroczystości odsłonięcia pomnika obecni byli m. in. przedstawiciele rodzin pomordowanych, lokalni samorządowcy oraz naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Krakowie dr Maciej Korkuć. Gminny Ośrodek Kultury w Charsznicy zorganizował koncert "Niepodległa", w którym zaprezentowali się Orkiestra Dęta "Hejnał" z Chodowa pod kierownictwem kapelmistrza Grzegorza Chyca, młodzież ze Szkoły Podstawowej w Charsznicy oraz podopieczni GOK w Charsznicy – zespół "Śpiewające Struny" przygotowany przez Reginę Warską.

Ofiary niemieckiej zbrodni z 1939 roku zostały pochowane w dwóch zbiorowych mogiłach na cmentarzu w Chodowie, gdzie większość leży do dzisiaj.