Bezpłatna pomoc prawna - od stycznia!

Od początku 2016 roku na terenie całej Polski zacznie działać system darmowej pomocy prawnej.

Kto skorzysta
Bezpłatną pomoc prawną - na etapie przedsądowym - otrzymają:
* osoby, które nie ukończyły 26. roku życia,
* osoby fizyczne (tak to nazywa się oficjalnie, a najprościej tłumacząc, to przysłowiowy Kowalski czy Nowak), którym w ciągu roku poprzedzającego przyznano świadczenie z pomocy społecznej, na podstawie ustawy o niej,
* osoby, które ukończyły 65 lat,
* posiadacze ważnej Karty Dużej Rodziny,
* kombatanci,
* weterani,
* zagrożeni albo poszkodowani katastrofą naturalną, klęską żywiołową czy awarią techniczną.

Zakres pomocy prawnej
Będzie polegała na:
* poinformowaniu o obowiązującym stanie prawnym,
* przysługujących nam uprawnieniach lub spoczywających na nas obowiązkach;
* wskazaniu sposobu rozwiązania problemu prawnego, z którym przyszliśmy;
* pomocy w sporządzeniu projektu pisma - w zakresie niezbędnym do udzielenia pomocy. Nie będzie dotyczyło to jednak pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym oraz pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym;
* sporządzeniu projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

O to będzie można pytać
Nieodpłatna pomoc prawna będzie dotyczyła zakresu prawa:
* pracy - obejmuje przepisy określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców (powstania i ustania stosunku pracy, czyli zagadnienia związane z umowami; czas pracy, urlopy, bezpieczeństwo i higienę pracy, sposób rozstrzygania sporów z szefami),
* cywilnego, które reguluje sprawy majątkowe i niemajątkowe; stosunki między osobami fizycznymi, prawnymi i jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, ale wyposażonymi w zdolność prawną (obejmuje na przykład sprawy związane z zapłatą, własnością, posiadaniem, sprzedażą, przedawnieniem, spadkami czy też zachowkiem),
* karnego - mówi o czynach będącymi przestępstwami, wykroczeniami,odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary, karach, środkach karnych i zabezpieczających stosowanych wobec sprawców takich czynów,
* administracyjnego - obejmuje sprawy, które załatwiamy w różnego rodzaju urzędach, na przykład gminach, starostwach,
* ubezpieczeń społecznych - emerytalnych, rentowych, chorobowych, wypadkowych, zdrowotnych,
* rodzinnego - obejmuje na przykład rozwody, separację, alimenty, władzę rodzicielską, pochodzenie dziecka.
* podatkowego - bez spraw podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, oraz
* przygotowania do rozpoczęcia własnej działalności gospodarczej.

Ważne informacje
Co z emerytami oraz rencistami?

Czy emeryci i renciści będą mogli skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej? Tak - o ile ukończą 65. rok życia albo korzystają z opieki społecznej.

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności m.in. z powodu ubóstwa, bezrobocia, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, niepełnosprawności, zdarzenia losowego.

Kto to sfinansuje i na jakiej podstawie.

Nieodpłatną pomoc prawna finansować będzie budżetu państwa. System nieodpłatnej pomocy prawnej i edukacji prawnej to rezultat wejścia w życie ustawy przygotowanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Zakłada stworzenie ogólnopolskiego systemu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji.

W tym nie pomogą.

Pomoc nie będzie natomiast obejmowała spraw z zakresu prawa celnego, dewizowego, handlowego i działalności gospodarczej (z wyjątkiem przygotowywania do jej rozpoczęcia).

Twoim pełnomocnikiem nie będą.

Pytacie, czy udzielana pomoc prawna obejmie występowanie w Waszym imieniu przed sądem. Nie. Osoby udzielające nieodpłatnej pomocy nie zostaną Waszymi pełnomocnikami. Udzielą natomiast informacji w zakresie ewentualnego uprawnienia do przyznania pełnomocnika z urzędu lub sporządzą projekt pisma o jego ustanowienie w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, jak również rzecznika patentowego w postępowaniu sądowo-administracyjnym.

Ważne daty

Zorganizowanie nieodpłatnej pomocy prawnej należy do ministra sprawiedliwości oraz innych organów administracji publicznej. Ten proces ciągle trwa. Do 31 grudnia 2015 roku powinny zostać zawarte przez powiaty umowy z adwokatami, radcami prawnymi i organizacjami pozarządowymi o udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej w punktach.

Warto wiedzieć
Kto i gdzie będzie nam udzielał od stycznia nieodpłatnej pomocy oprawnej? Wyjaśniamy!

Kto będzie nam pomagał

Nieodpłatnej pomocy prawnej będzie udzielać osobiście adwokat lub radca prawny. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, z ich upoważnienia, aplikant adwokacki lub radcowski.

Z kolei w punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe porad będą mogli udzielać także doradcy podatkowi - w zakresie prawa podatkowego, z wyłączeniem spraw podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Doradzać będą mogli również absolwenci wyższych studiów prawniczych - ale posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej.

Gdzie pomogą

Nieodpłatna pomoc prawna udzielana będzie w lokalach udostępnionych przez gminy lub powiaty. Ich wykaz będzie udostępniony między innymi na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości pod adresem darmowapomocprawna.ms.gov.p Możesz też zapytać o nią w urzędzie gminy. Zgodnie z założeniami na terenie całego kraju ma powstać ponad 1.500 punktów, w których profesjonaliści będą świadczyć nam pomoc prawną. Ma to się odbywać w przeciętnym wymiarze pięć dni w tygodniu przez co najmniej cztery godziny dziennie.

Nic nie zapłacisz!

Wszystkie porady udzielane w ramach systemu nieodpłatnej pomocy prawnej będą bezpłatne.

Czy trzeba będzie mieć „papier”?

Czy osoba, która zechce uzyskać nieodpłatną pomoc prawną, będzie musiała mieć zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej?

To zależy.

Z przepisów wynika, że podstawą udzielenia nieodpłatnej porady prawnej będzie okazanie oryginału lub odpisu decyzji, nie starszej niż rok, o przyznaniu świadczenia z pomocy społecznej.

Przedstawienie zaświadczenia o udzieleniu świadczenia będzie wymagane jedynie w przypadku, gdy świadczenie z opieki społecznej zostało przyznane bez wydawania pisemnej decyzji. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy ktoś nie jest w stanie przedstawić takiego dokumentu z uwagi na sytuację kryzysową lub zdarzenie losowe.