Bez B+R i świeżych pomysłów każdy biznes przegrywa i pada

- Bez prac badawczych owocujących kolejnymi innowacjami być może w ogóle nie byłoby nas na europejskim rynku, a na pewno nie bylibyśmy tam tak mocni - przyznaje Mikołaj Placek, prezes Oknoplastu.

Firma z podkrakowskiego Ochmanowa jest w ścisłej czołówce producentów okien w Europie i stale umacnia swą pozycję. Zawdzięcza to właśnie innowacjom - tym przełomowym (jak termoizolacyjność), i tym poprawiającym jakość produktów, ich wygląd i komfort.

Do małopolskich liderów inwestujących intensywnie w badania i rozwój należą m.in. takie firmy, jak Comarch, Benhauer (SalesManago), ASTOR, Galeco, Selvita, Synthos, Austrotherm, Smay. Reprezentują one zarówno tradycyjne branże, w tym budownictwo, jak i zupełnie nowe dziedziny gospodarki, oparte na przełomowych technologiach. Według ekspertów wkrótce bez B+R nie obejdzie się dosłownie nikt. Ani przedsiębiorca duży, ani mały, ani nawet mikro, z rzemieślnikami włącznie. Ta cywilizacyjna zmiana unicestwi wiele przedsiębiorstw.

Tomasz Iwański i Jarosław Gracel z krakowskiej firmy ASTOR, zajmującej się od wielu lat automatyzacją i robotyzacją, przekazali Ministerstwu Rozwoju raport na temat przemysłu 4.0: „Rewolucja już tu jest. Co o niej wiesz?”. Zwracają w nim uwagę, że czwarta rewolucja przemysłowa (po upowszechnieniu maszyn parowych w XVIII w., taśm produkcyjnych w XIX w. i komputerów w XX w.) wprowadziła nas w epokę inteligentnych maszyn. I zmieniła życie wszystkich - zarówno zawodowe, jak i prywatne.

Ludzie powszechnie używają smartfonów, które są de facto wielofunkcyjnymi komputerami, przechowują większość dokumentów (tekstów, zdjęć, filmów) w formie elektronicznej, coraz częściej w internecie, robią zakupy w sklepach internetowych. W domu i firmie sterują urządzeniami i maszynami przy pomocy telefonu komórkowego. Serwery wielu systemów produkcyjnych znajdują się w odległych miejscach globu, nawet pod kołem podbiegunowym. Części zamienne są tworzone w systemie druku 3D. Rozszerzona (wirtualna) rzeczywistość używana jest nie tylko do rozrywki i zwiedzania świata (bez opuszczania fotela), ale i projektowania maszyn oraz sprawdzania ich układu na nowym stanowisku...

Gdzie jest dziś Polska na tle świata? „Badania poziomu automatyzacji polskich zakładów produkcyjnych dowodzą, że dla zarządzających polskimi fabrykami w dużym stopniu aktualne pozostają wyzwania trzeciej rewolucji przemysłowej, związanej z technologiami mikroelektronicznymi. Tylko 15 proc. polskich fabryk jest w pełni zautomatyzowanych, a 76 proc. wskazuje na częściową automatyzację. Ponadto wciąż tylko niewielka część fabryk korzysta z systemów informatycznych do operacyjnego zarządzania i sterowania produkcją” - czytamy w raporcie ASTOR.

Tymczasem technologie będące efektem rewolucji 4.0 dają przedsiębiorcom niespotykane dotąd narzędzia, mogące pomóc w wymyślaniu, projektowaniu, wdrażaniu, promowaniu i sprzedaży innowacyjnych rozwiązań dających przewagę konkurencyjną. A właśnie to przynosi dzisiaj największe korzyści - i zyski: „Pomysły zamiast taniej siły roboczej”, jak zatytułowaliśmy jedną z debat o przyszłości polskiej gospodarki.

Nasz kraj od lat ciągnie się w ogonie międzynarodowych rankingów innowacyjności. Ale to się powoli zmienia. W ostatnich trzech latach wydatki na B+R zaczęły dynamicznie rosnąć, w czołowych firmach nawet o ponad 50 proc. rocznie! Wg GUS najwięcej na innowacje wydają przedsiębiorcy (46 proc. nakładów), a znacznie mniej uczelnie (28 proc.) i sektor państwowy (24 proc.). Wciąż kuleje współpraca między tymi trzema sferami.

Ministerstwo Rozwoju we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcą to szybko zmienić. Temu właśnie służą nowe przepisy, ulgi, uproszczenia, systemy motywacyjne - i ogromne publiczne pieniądze. Razem wzięte mają pomóc przestawić Polskę na całkiem nowe tory rozwoju: gospodarki opartej na wiedzy. Będziemy o tym mówić na VII Forum Przedsiębiorców, organizowanym 24 maja przez naszą redakcję we współpracy z oboma wymienionymi resortami. Wkrótce napiszemy o tym szerzej, a już dziś serdecznie zapraszamy.