Barką i statkiem do Krakowa

Przywrócenie pełnej żeglugi na Wiśle między Oświęcimiem i Krakowem oraz połączenie jej z Odrą to główne cele, jakie stawia sobie powołany w grudniu ubiegłego roku Klaster Górnej Wisły. - To może być znaczący impuls do rozwoju gospodarczego i turystycznego Małopolski i Śląska - podkreśla Jakub Stonawski, koordynator Klastra Górnej Wisły.

W Oświęcimiu odbyła się konferencja poświęcona projektowi, a także odbudowie żeglugi śródlądowej w Polsce. Wzięli w niej udział przedsiębiorcy, armatorzy, przedstawiciele gmin, m.in. z Małopolski i Śląska, uczelni wyższych i stowarzyszeń zainteresowanych wykorzystaniem największych rzek w Polsce gospodarczo i turystycznie.

Rzeką będzie taniej

Barki przewożące Wisłą na przykład węgiel do elektrociepłowni w Krakowie Łęgu czy elektrowni w Skawinie są zdecydowanie tańszym transportem niż ciężarówki, które jeżdżą po drogach.

- Jeden transport rzeczny klasy IV, czyli właśnie barki, może przewieźć tyle towarów, co 52 tiry - wylicza Jakub Stonawski. - I to przy kosztach pięciokrotnie mniejszych. Na przykład transport jednej tony żwiru barką to koszt 2 zł, a pojazdem ciężarowym - dziesięć.

Przedstawiony projekt obejmuje m.in. przebudowę istniejącej drogi wodnej Górnej Wisły na całej długości - od kilometra „0” pod Oświęcimiem do stopnia wodnego „Przewóz” w Krakowie oraz budowę Kanału Śląskiego, który połączy Wisłę z Odrą.

Jak zauważył kpt. Czesław Szarek, prezes Rady Kapitanów Żeglugi Śródlądowej, ta droga wodna będzie ważnym elementem całego systemu wodnego w Polsce i w tej części Europy. Plany zakładają na przykład połączenie w ten sposób także Wisły z Dunajem.

Kanał, o którym debatowano, ma zaczynać się w Kuźni Raciborskiej i kończyć w Oświęcimiu, w okolicach zerowego kilometra.

Zdaniem Marka Strzelichowskiego, podróżnika i organizatora wypraw rzekami m.in. do Francji, projekt może być szansą także na rozwój turystyki na polskich rzekach. Autorzy koncepcji zwrócili uwagę, że skoro będą pływać barki, to nie ma problemu, aby na Wiśle pojawiły się także turystyczne statki. - Nie ma żadnego zagrożenia ekologicznego - przekonuje kpt. Szarek.

Inwestycja za miliardy

- To projekt bardzo kosztowny i czasochłonny, ale kiedyś trzeba zacząć, tym bardziej że są to potrzebne rozwiązania - zauważa Andrzej Bojarski, zastępca prezydenta Oświęcimia.

Pomysłodawcy szacują wydatki na kilkanaście miliardów złotych, ale jak dodają, Unia Europejska jest otwarta na finansowanie takich autostrad wodnych. Realizacja, według nich, jest możliwa w perspektywie 15-20 lat.

- O żegludze na Wiśle, budowie portu w Oświęcimiu mówiło się już w latach 70. ubiegłego wieku. Nic z tego nie wyszło. Może teraz się uda - ma nadzieję Piotr Zając z Oświęcimia.

Cele projektu

Program Polska 3.0

Projekt obejmuje: budowę kanału śląskiego, który połączy Wisłę z Odrą, a tym samym portami morskimi, przebudowę istniejącej drogi wodnej Górnej Wisły do klasy IV na całej długości od Oświęcimia do stopnia „Przewóz w Krakowie, budowę stopni „Niepołomice” i „Podwale”, kanału krakowskiego, portów, marin, przystani, centrów logistycznych, nadbrzeży przeładunkowych, odtworzenie żeglugi na Przemszy do Mysłowic.

Udziałowcami klastra mogą być przedsiębiorstwa, których siedziby znajdują się na terenie planowanych inwestycji - od Niepołomic do Kuźni Raciborskiej, samorządy, uczelnie wyższe i szkoły. Włączyć się mogą także stowarzyszenia, instytucje i osoby fizyczne zajmujące się gospodarką wodną i transportem.

Klaster Górnej Wisły z siedzibą w Oświęcimiu jest częścią Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Innowacyjnych Przedsiębiorstw. Zaplanowane inwestycje są częścią programu Polska 3.0.