Jak dożyć 120 lat, jednocześnie ciesząc się siłą, zdrowiem i urodą

Najdłużej żyjącym człowiekiem, którego metryka została jednoznacznie potwierdzona, była Francuzka Jeanne Calment. Kobieta urodziła się w 1875 i żyła aż do 1997 roku. Przeżyła 122 lata i 164 dni. Z kolei najstarszym mężczyzną był Japończyk Jiroemon Kimura (1897-2013), który żył 116 lat i 54 dni. Najstarszym obecnie żyjącym człowiekiem jest 116-letnia Afroamerykanka Susannah Mushatt Jones (ur. 6 lipca 1899).

Tytuł ten przypadł jej 17 czerwca 2015 roku po śmierci Afroamerykanki Jeralean Talley. Najstarszym żyjącym mężczyzną jest 112-letni Japończyk Yasutaro Koide (ur. 13 marca 1903). Z metryk najdłużej żyjących ludzi na świecie widać wyraźnie, że człowiek może żyć 120 lat. Ale czy w wieku 100 lat może nadal cieszyć się zdrowiem 50-latka? Naukowcy twierdzą, że to jest możliwe. Ale co trzeba zrobić?

Opóźnienie starzenia się pozwoli człowiekowi na dłuższe cieszenie się życiem i zdrowiem. Wiele chorób, takich jak rak, cukrzyca, choroby układu krążenia czy neurodegeneratywne, zaczyna nas dopadać najczęściej po 50. roku życia, gdy nasz organizm staje się słabszy. Jeżeli człowiek mógłby później się starzeć, to później zacznie zapadać na choroby wieku starczego - twierdzą naukowcy wypowiadający się w filmie Roberta Kane'a Pappasa ,,To Age or Not to Age" (,,Starzeć się czy nie").

Geny odpowiedzialne za starzenie się i choroby

Dr David Sinclair (Harvard), dr Cynthia Kenyon (UCSF), dr Leonard Guarente (MIT) i dr Gordon Lithgow (The Buck Institute) mówią, że znaleźli furtkę do opóźnienia starzenia się - geny, w tym między innymi SIRT2/SIRT1, które w odpowiednich warunkach i pod wpływem odpowiednich czynników aktywują się i stabilizują DNA, czego skutkiem z kolei jest wydłużenie życia.

Okazuje się bowiem, że geny odpowiedzialne za starzenie się i choroby to te same geny. Na razie udało się już naukowcom przedłużyć życie prostych organizmów, jak drożdże oraz myszy.

Czy uda się to także w przypadku człowieka? Naukowcy z MIT twierdzą, że jest to kwestia czasu. Uważają, że moglibyśmy żyć przeciętnie 105-110 lat. W tej chwili trwają badania nad wynalezieniem leku czy substancji, która tak oddziaływałaby na organizm, że opóźniałaby proces starzenia się.

Szukają pigułek na wieczną młodość

Badania nad lekiem, który opóźniałby starzenie się prowadzone są już od lat 90. XX wieku. To właśnie wtedy naukowcy wzięli na tapetę resveratrol i rapamycinę. Wiemy już, że resveratrol występuje w skórce czerwonych winogron, czerwonym winie i orzeszkach ziemnych - ale w niewielkich ilościach. Obecnie jest dostępny w tabletkach jako suplement diety. Natomiast rapamycina występuje w ziemi na Wyspie Wielkanocnej.

Z kolei naukowcy z uniwersytetu w Grazie (Austria) dowodzą, że związek znajdujący się w ludzkiej spermie - spermidine - ma zdolność przedłużenia długości życia nawet do czterech razy u komórek drożdży, do 30 procent u muszek owocówek i 15 procent u dżdżownic. Gdy spermidine zaaplikowano komórkom ludzkim, również żyły dłużej - pisze ,,Time".

Na świecie prowadzi się szereg badań nad związkami i różnymi substancjami, które odpowiedziałyby na pytanie, czy właśnie ich użycie może przedłużyć życie.

Badania długo żyjących ludzi i ich rodzin

Równocześnie National Institute On Aging prowadzi obserwacje i badania na osobach długo żyjących (i ich rodzinach), w celu wyszczególnienia czynników, czy to genetycznych, czy środowiskowych, czy zachowawczych, dzięki którym osoby te dożywają 80, 90, a nawet 100 lat i więcej.

Dzisiejsi stulatkowie określani są jako niezwykle silne jednostki, których organizmy mają zdolność odbudowania się po przebytych chorobach, cieszące się stosunkowo dobrym zdrowiem do końca swoich dni. W przeciwieństwie do większości ludzi, którzy w połowie życia padają ofiarami chronicznych chorób: serca czy nowotworowych, jak również demencji.

Chcą poznać sekret długowieczności

Z jednej strony obserwacje długo żyjących osób skupiają się na odkryciu, które czynniki w ich stylu życia - dobre nawyki, dieta, aktywność fizyczna, ćwiczenie pamięci - stanowią sekret ich długowieczności i zdrowia.

Na przykład w ramach projektu New England Centenarian Study, obejmującego 850 osób, za czynniki wydłużające życie uznano: niepalenie, ekstrawertyczność, łagodne usposobienie oraz utrzymywanie szczupłej sylwetki.

Z drugiej strony, zdaniem dr. Thomasa Perla z Boston University Medical Center, stulatkowie cieszą się długo życiem i zdrowiem głównie dzięki genom, a jego zespół naukowców opracowuje mapę genomów odpowiedzialnych za długowieczność i silną kondycję organizmu.

Naukowcy z Harvard Medical School natomiast zgłębiają tajemnice funkcjonowania mózgu osób długowiecznych i starają się odkryć, które geny pozwalają na opóźnienie choroby Alzheimera oraz demencji starczej - dolegliwości wieku starczego, bez wyeliminowania których dłuższe życie nie miałoby sensu. Jeden z tych badaczy dr Bruce Yanker twierdzi, że utrzymywanie ciała sprawnego fizycznie, dobre nawyki żywieniowe oraz unikanie zanieczyszczeń, toksyn i związków rakotwórczych może mieć pozy- tywny wpływ na geny odpowiedzialne za długowieczność i sprawność umysłową.

Badania nad stulatkami nie gwarantują wynalezienia tabletki młodości w najbliższym czasie. Ich celem jest w pierwszym rzędzie znaleźć sposób na przeciwdziałanie stratom, jakie ponosimy żyjąc współcześnie pod wpływem dużego stresu, jedząc za dużo i niezdrowo oraz za mało ćwicząc.

Co możemy zrobić, by żyć dłużej i zdrowiej?

Jak wynika z badań na zwierzętach, od genów zależy 30 procent procesów starzenia się. Natomiast naukowcy coraz częściej dowodzą, że długość życia zależy w większym procencie od środowiska, w jakim żyjemy, naszego stylu życia oraz innych czynników takich jak odżywianie czy ruch.

Jedz mniej i zdrowiej. Sporą wagę przypisuje się na przykład kwasom omega-3, które znajdują się w tranie i siemieniu lnianym. Badacze podkreślają, że to, co jemy, ma kolosalny wpływ na to jak od wewnątrz wygląda nasz organizm. Jeśli bowiem aplikujemy mu śmieciowe jedzenie, to on będzie wyglądał jak śmietnik. A to powoduje, że szybciej się psuje. Ważne jest też to, aby utrzymywać odpowiednią wagę i nie palić papierosów.

Zdaniem naukowców, na długość życia ma też wpływ jakość powietrza, płeć i choroby wynikające z niezdrowego trybu życia. Poza tym wyniki najnowszych obserwacji wskazują na to, że u osób w wieku 65-75 lat znacznie poprawia się zdolność zapamiętywania i podejmowania decyzji, jeżeli wykonują ćwiczenia siłowe. Z kolei ćwiczenie umysłu może mieć wpływ na oddalenie demencji i choroby Alzheimera. Skuteczne może tutaj być uczenie się obcego języka, pielęgnowanie zainteresowań i posiadanie szerokiego grona znajomych, dzięki którym nasze umysły są nieustannie aktywne.

Lektura
W książce ,,Homo Ludens. Zabawa jako źródło kultury" autor Johan Huizinga dowodzi, że zabawa może przedłużyć życie. Mówi, że zabawa to jeden z najistotniejszych czynników, które stymulują nasz rozwój intelektualny, a także emocjonalny. Johan Huizinga wyróżnia cztery kategorie zabawy. Dwie pierwsze są właściwe przede wszystkim dla dzieci. Są to: mimikra, czyli naśladownictwo, oraz allea - zabawy, w których dominuje pierwiastek przypadku. Dwie pozostałe to agon, czyli współzawodnictwo i liux, czyli oszołomienie, ten rodzaj zabawy koncentruje się na stanach upojenia, transu.