ZUS o urodzonych przed 1949 rokiem

Wątpliwości Czytelników, związane z przeliczeniem emerytury według nowych zasad urodzonym przed 1949 rokiem, wyjaśnia Danuta Borsuk-Zawadzka, zastępca dyrektora ZUS-u w Koszalinie.

O co chodzi w tych zmianach
- Słyszałem, że jest możliwość obliczenia emerytury na nowych zasadach dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku, które miały ustalone prawo do wcześniejszej emerytury - mówi Czytelnik. Przeczytał, że - na podstawie dodanego do ustawy emerytalnej artykułu 55a - osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku, spełniającym warunki do uzyskania emerytury na podstawie artykułu 27 ustawy emerytalnej, wysokość emerytury może być obliczona według nowych zasad z artykułu 26 także wtedy, gdy przed zgłoszeniem wniosku o tę emeryturę miały ustalone prawo do wcześniejszej.
- Jak to rozumieć? Dla kogo są zmienione przepisy? Kto konkretnie może z nich skorzystać? - dopytuje Czytelnik.

- Na tym przepisie mogą skorzystać osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku, które pracowały w chwili osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego - wyjaśnia Danuta Borsuk-Zawadzka.

Jak było, a jak jest
Dotychczas emeryturę na nowych zasadach mogły mieć wyliczoną jedynie osoby urodzone przed 1949 rokiem, które pracowały w chwili osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego - ale które wcześniej nie korzystały z emerytury wcześniejszej ani przed tą datą nie składały wniosku o emeryturę.

Ważne: teraz emerytura na nowych zasadach może być ustalona takim osobom nawet wówczas, jeśli wcześniej miały one już ustalone przez ZUS prawo do wcześniejszej emerytury.
Co z emerytami, którzy potem już nie pracowali

- Urodziłem się w 1948 roku. Po 43 latach pracy i dodatkowo pięciu latach studiów, w chwili osiągnięcia wieku emerytalnego, przeszedłem na emeryturę. Od tego momentu już nigdy nie pracowałem. Czy ZUS może obliczyć jeszcze raz moją emeryturę na nowych zasadach? - pyta Czytelnik.
- Niestety, nie może.

Zapamiętaj: dla osób urodzonych przed 1949 r. warunkiem uzyskania emerytury na nowych zasadach jest, aby pracowały one w chwili osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Chyba że dobrze zarabiałeś
- W 1998 roku przeszłam na emeryturę. Nie pracowałam. Czy na podstawie nowych przepisów przysługuje mi przeliczenie? - dopytuje Czytelniczka.
Niestety, nie przysługuje jej przeliczenie. Chyba że dużo zarabiała. To znaczy ponad 250 procent przeciętnego wynagrodzenia. - Tylko w takim przypadku można by tu mówić o przeliczeniu świadczenia - tłumaczy D. Borsuk-Zawadzka.

Gdy miałeś świadczenie przedemerytalne
- Od 2004 do 2008 roku pobierałem świadczenie przedemerytalne - opisuje Czytelnik. - W 2008 roku osiągnąłem wiek emerytalny, bo urodziłem się w 1943 roku, i przeszedłem na emeryturę.

- Ani na świadczeniu, ani na emeryturze nasz Czytelnik nie podjął pracy zarobkowej. Ponieważ nigdy za wiele nie zarabiał, więc jego emerytura jest teraz naprawdę skromna. Czy na podstawie nowych przepisów, które teraz weszły w życie, jest możliwość przeliczenia świadczenia tego Czytelnika?

- Niestety, w jego przypadku nie - odpowiada ekspertka.

Gdy emeryt był zatrudniony
- W 2002 roku ukończyłam 55 lat, bo jestem z rocznika 1947. Przeszłam na emeryturę wcześniejszą z tytułu pracy w warunkach szczególnych - opisuje swoją sytuację inna nasza Czytelniczka. Po miesiącu od przejścia na emeryturę podjęła pracę u tego samego pracodawcy i pracowała jeszcze u niego aż 10 lat na umowie o pracę. Czyli w dniu swoich sześćdziesiątych urodzin była zatrudniona. Po ukończeniu pracy Czytelniczka miała przeliczoną emeryturę na powszechną. Czy teraz może wystąpić o przeliczenie tego świadczenia jeszcze raz, już według nowych zasad?

- Tak, może wystąpić.

- Czy to nie będzie jednak przeszkadzało, że już raz jej emerytura była przeliczona?

- Nie, to nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia - wyjaśnia ekspertka.

Ale uwaga!
Zakład Ubezpieczeń Społecznych odejmie od kapitału wypłacone emerytury wcześniejsze, ponieważ będzie liczyć emeryturę po nowemu.

To trzeba wiedzieć
Warunki do uzyskania emerytury na podstawie artykułu 27 ustawy emerytalnej:
a) osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego; oraz
b) udowodnienie okresów składkowych i nieskładkowych - w wymiarze co najmniej 20 lat dla kobiet oraz 25 lat w przypadku mężczyzn.

Gdy kiedyś składałeś wniosek o wcześniejszą emeryturę.
- Mój ojciec urodził się 5 stycznia 1948 roku - mówi nasza Czytelniczka. - Złożył kiedyś wniosek o wcześniejszą emeryturę, ale z niej nie skorzystał, bo udało mu się znaleźć pracę i pracował dalej. Na emeryturę przeszedł ostatecznie 5 marca 2014 roku, gdy skończył 66 lat i dwa miesiące. Nie mógł mieć wyliczonej emerytury po nowemu, bo przeszkadzał mu w tym złożony kiedyś wniosek o wcześniejszą. Czy może teraz złożyć wniosek o przeliczenie emerytury po nowemu?
Tak, teraz może złożyć w oddziale ZUS-u wniosek o ponowne ustalenie wysokości swojego świadczenia emerytalnego.

Czy można wniosek napisać samemu, czy może jest na to jakiś gotowy wzór?
Jest gotowy wzór formularza ZUS-ER-WPS-01. Jest to wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalno-rentowego. Można go pobrać w salach obsługi klienta w każdej jednostce ZUS-u lub z jego strony internetowej www.zus.pl
Wniosek każdy może też przygotować sam, na zwykłej kartce. Trzeba w nim podać swoje dane: imię, nazwisko, adres i, koniecznie, numer emerytury, a także z jakiej zmiany wprowadzonej znowelizowaną 5 marca 2015 roku ustawą chcemy skorzystać.

Czy jest na to wyznaczony jakiś termin?
Terminu nie ma. Ale będziemy mieć przeliczone świadczenie od momentu, w którym złożymy o to wniosek w ZUS-ie. Jeśli zrobimy to w czerwcu, to nową emeryturę będziemy mieć wypłacaną od czerwca. A jeśli później, na przykład w sierpniu, to dopiero od sierpnia itd.
Przypominamy
Co warto wiedzieć o emeryturze częściowej, o którą tak często pytacie - przeczytaj nasze wyjaśnienia

Emerytura częściowa
Mogą z niej skorzystać - po spełnieniu określonych warunków - zarówno ci, którzy skończyli pracować, jak i osoby pracujące. Możliwość ta nie dotyczy jednak wszystkich urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Trzeba spełnić dodatkowe warunki dotyczące wieku i okresu składkowego oraz nieskładkowego. Oba warunki trzeba udowodnić jednocześnie!

Jaki wiek
Kobiety, aby móc przejść na emeryturę częściową, muszą ukończyć 62 lata. Mężczyźni - 65 lat. Ani panie, ani panowie nie mogą mieć jednak ukończonego wieku emerytalnego (ustalonego według ich własnej daty urodzenia). W praktyce uprawnienie do emerytur częściowych dotyczy kobiet urodzonych po 31 grudnia 1958 roku. Te urodzone w styczniu 1959 roku wnioski będą mogły złożyć w styczniu 2020 roku.

Staż pracy
Dodatkowym warunkiem, jaki trzeba spełnić, jest udowodnienie okresu składkowego, a także nieskładkowego. Okres ten wynosi co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Bez rozwiązania stosunku pracy
O emeryturę częściową może się ubiegać zarówno osoba, która nie osiąga żadnych przychodów (bo nie pracuje), jak też taka, która osiąga przychody z tytułu pracy. W tym drugim przypadku nie ma znaczenia, jaka jest wysokość tych przychodów. Dzieje się tak dlatego, że emerytura częściowa nie podlega ani zawieszeniu, ani zmniejszeniu z tytułu osiągania przychodów - bez względu na to, z jakiego tytułu są one osiągane.

Osoba, która ubiega się o emeryturę częściową, dla jej uzyskania nie musi rozwiązywać stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą - niezależnie czy polskim, czy też zagranicznym.

Wysokość częściówki
Emerytura częściowa wynosi 50 procent "normalnej" kwoty.
Można później iść na "normalną". Korzystający z emerytury częściowej, po osiągnięciu podwyższonego wieku emerytalnego, ustalonego indywidualnie dla niego wg daty urodzenia, oraz - dodatkowo - po ew. ustaniu stosunku pracy, może wystąpić z wnioskiem o przyznanie pełnej emerytury.