Jak iść na emeryturę – najkorzystniej (cz. 1)

Zbliża się dzień, w którym będziesz mógł przejść na emeryturę? Przeczytaj nasz poradnik, a dowiesz się, jak to zrobić, aby uzyskać najkorzystniejsze świadczenie. Warto wiedzieć, że w niektórych przypadkach wniosek złożony o jeden dzień wcześniej czy później może finansowo wiele zmienić!

Tak liczą nam emeryturę

Emerytura, na którą przechodzimy według nowych zasad, jest liczona tak: suma kapitału zwaloryzowanego początkowego i składek na emeryturę, zgromadzonych na naszym koncie w ZUS-ie oraz zwaloryzowanych, jest dzielona przez dalsze trwanie życia.

Ale nie nasze, a statystycznego Polaka – na podstawie tabel ogłaszanych co roku przez Główny Urząd Statystyczny. Z tego wynika prosta zasada: im dłużej będziemy pracować – a bez względu na nasz wiek mamy do tego prawo – tym wyższą dostaniemy emeryturę.

Ile można zyskać

Zwykle człowiek, który ukończy swój wiek emerytalny, od razu występuje z wnioskiem o emeryturę. Są jednak i tacy, którzy chcą być nadal czynni zawodowo – bo mają dobrą pracę, zdrowie albo taką chęć. Ile mogą zyskać, wciąż pracując? Wytłumaczmy to na dwóch przykładach.

Przykład nr 1 – pan

Jan Wiśniewski urodził się 1 sierpnia 1949 roku. 1 marca br. ukończył swój indywidualny wiek emerytalny (65 lat i 7 miesięcy). Na koncie w ZUS-ie ma 500 tys. złotych – ze zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz ze składek emerytalnych odprowadzanych przez pracodawcę (po waloryzacji).

1. Gdyby pan Jan przeszedł na emeryturę w chwili ukończenia swojego wieku emerytalnego, ZUS podzieli tę kwotę przez wskaźnik dalszego trwania życia (dla 65 lat i 7 miesięcy wynosi obecnie 208,5). To daje 2.398,08 zł emerytury brutto miesięcznie.

2. Jeśli jednak nasz przykładowy pan Jan zdecyduje się dalej popracować – aż do ukończenia lat:

- 66 – w tym przypadku dalsze statystyczne trwanie życia wynosi obecnie 205, emerytura (500.000 : 205) – 2.439,02 zł;

- 67 – dalsze trwanie życia 196,8, emerytura – 2.540,65 zł,

- 68 – dalsze trwanie życia 188,8, emerytura – 2.648,30 zł;

- 70 lat – dalsze średnie trwanie życia 172,8, a emerytura – 2.893,51 zł;

- 75 lat – (nieliczni, ale ZUS zna takich, którzy pracują do tego wieku) dalsze średnie trwanie życia wyniesie 135, emerytura – 3.703,70 zł.

Tak naprawdę w każdym przypadku emerytura byłaby jeszcze wyższa, bo za pracę na konto pana Jana trafiłyby składki, a ZUS zwaloryzowałby je oraz kapitał początkowy.

Przykład nr 2 – pani

Maria Nowak urodziła się 28 sierpnia 1954 roku. 28 marca br. ukończy swój wiek emerytalny (60 lat i 7 miesięcy). Na koncie w ZUS-ie ma 300 tys. zł ze zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz ze zwaloryzowanych składek.

1. Gdy pani Maria przejdzie na emeryturę w chwili ukończenia tego wieku, ZUS podzieli tę kwotę przez dalsze trwanie życia (dla 60 lat i 7 miesięcy wynosi obecnie 251,3). Wyjdzie, że będzie dostawać 1.193,79 zł emerytury brutto miesięcznie.

2. Jeśli jednak pani Maria zdecyduje się popracować do ukończenia lat:

- 61 – dalsze trwanie życia – 247,6, czyli emerytura (300.000 : 247,6) – 1.211,63 zł;

- 65 lat – dalsze trwanie życia 213,3, emerytura – 1.406,46 zł;

- 67 lat – dalsze trwanie życia 196,8, emerytura – 1.524,39 zł;

- 70 lat – dalsze średnie trwanie życia wynosi 172,8, czyli emerytura – 1.736,11 zł.

Ale też byłaby jeszcze wyższa, bo za pracę byłyby odprowadzane na konto składki, a ZUS zwaloryzowałby je oraz kapitał początkowy.

WAŻNE INFORMACJE
W dobrej sytuacji są osoby, które nabyły prawa do wcześniejszej emerytury. Oczywiście, mogą na nią przejść w chwili ukończenia wymaganego do niej wieku.

Z reguły dla kobiet wynosi on 55 lat, a dla mężczyzn – 60 lat.

Co jest bardzo ważne – ten wiek emerytalny nie został podwyższony na skutek przeprowadzonej reformy emerytalnej. A ta, przypominamy, obowiązuje od 2013 roku i na jej podstawie stopniowo wydłużany jest powszechny indywidualny wiek emerytalny. Docelowo ma on bowiem wynosić dla wszystkich Polaków 67 lat – bez względu na płeć. To już się dzieje.

- Nie chciałeś albo nie chcesz skorzystać z przysługującej Ci możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę?

Powinieneś wziąć pod uwagę fakt, że masz do niej prawo – aż do momentu ukończenia indywidualnego wieku emerytalnego. Musisz jednak się zastanowić, co Ci się bardziej opłaca:

a) skorzystać z wcześniejszej emerytury; czy

b) z rekompensaty, jaką ZUS nalicza osobom, które miały prawo do wcześniejszej emerytury (pracowały co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze), ale z niej nie skorzystały.

- Możesz wejść na stronę internetową Zakładu Ubezpieczeń Społecznych www.zus.pl

Znajdziesz tam kalkulator emerytalny, dzięki któremu obliczysz sobie swoją emeryturę w różnych wersjach. To może Ci pomóc podjąć najkorzystniejszą decyzję.

Ważne! Jeśli ktoś wystąpi o wcześniejszą emeryturę, nawet jeśli nie pobierze jej ani razu, to raz na zawsze traci prawo do rekompensaty za niekorzystanie z niej.

- Ile wynosi rekompensata? Nie jest ustalona kwotowo ani procentowo. Podnosi kapitał początkowy.

ZUS wylicza ją według specjalnego wzoru zwartego w ustawie o emeryturach pomostowych. Może powiększyć kapitał początkowy nawet o 30–40 tys. zł!

Emerytura będzie tym wyższa, im wyższy mamy kapitał początkowy i im dłużej pracowaliśmy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze do końca 1998 roku.

WARTO WIEDZIEĆ
Wniosek o wcześniejszą emeryturę możesz złożyć nawet dzień przed ukończeniem wieku emerytalnego
Na wcześniejsze świadczenie

- Wniosek o wcześniejszą emeryturę można złożyć w ZUS-ie nawet na dzień przed ukończeniem swojego wieku emerytalnego.

Wytłumaczmy to na przykładzie pani Ewy. Urodziła się 24 sierpnia 1954 roku. Swój indywidualny wiek emerytalny (60 lat i 7 miesięcy) ukończy 24 marca br. – i tego dnia nabędzie prawa do emerytury powszechnej.

Jednak pani Ewa do końca 1998 roku przepracowała 19 lat w warunkach szczególnych i w sumie uzbierała 25 lat składkowych i nieskładkowych. Nabyła więc prawa do emerytury wcześniejszej (z art. 184 ustawy emerytalnej) już w 2009 roku, bo wtedy ukończyła 55 lat. Wolała jednak pracować. Od 24 bm. będzie mogła przejść na emeryturę zwykłą i zawnioskować o nią nawet w tym dniu. Wtedy otrzyma rekompensatę za to, że nie korzystała z wcześniejszej emerytury.

Gdy pani Ewa złoży wniosek o emeryturę 24 marca, ZUS obliczy świadczenie na nowych zasadach – dzieląc kwotę zgromadzoną i zwaloryzowaną na koncie przez dalsze trwanie życia. Wcześniej pani Ewa może jednak złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę. Najpóźniej może to zrobić 23 marca 2015 roku.

Jaka to różnica

- Otóż emerytura wcześniejsza nie jest niższa. Oblicza się ją na takich samych zasadach, jak zwykłą. Dla urodzonych po 1948 roku jest liczona według nowych zasad. Są od tego wyjątki.

Osoby mające prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej, czyli które do 1998 pracowały w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze 15 lat, a w sumie 20 lat kobiety i 25 lat mężczyźni, a nie ukończyły do tego czasu jedynie wieku (55 lat – panie, 60 – panowie) mogą jeszcze przechodzić na wcześniejszą emeryturę. I mogą ją mieć liczoną w sposób mieszany – część po nowemu, a część po staremu.

Gdy złożą o nią wniosek na dzień przed ukończeniem wieku emerytalnego, to będą ją mieć wyliczoną według zasad obowiązujących w dniu, w którym nabyły do niej prawa. Nie muszą rozwiązywać stosunku pracy.

Stare zasady oznaczają wyliczenie emerytury na podstawie zarobków z 10 wybranych kolejnych lat przed złożeniem wniosku o emeryturę lub z 20 najlepszych wybranych z całego okresu zatrudnienia. (BOG)