Eksperci: hotel Cracovia może zostać zabytkiem

Dawny hotel Cracovia można wpisać do rejestru zabytków, decyzja należy do wojewódzkiego konserwatora. Taka jest konkluzja 100-stronicowej opinii Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Z pytaniem o zasadność wpisania modernistycznego budynku do rejestru zwrócił się do NID (to zaplecze eksper­ckie dla ministra kultury) małopolski konserwator zabytków Jan Janczy­kowski. Na opinię czekał ponad rok, teraz dotarła z Warszawy do Krakowa.

– Opinia nie neguje możliwości wpisu Cracovii do rejestru zabytków (całości lub części), ale jej autorzy zaznaczają, że nie są specjalistami w sprawie określenia stanu technicznego poszczególnych elementów tego obiektu – mówi Jan Janczykowski.

Dodaje jeszcze, że dano mu wybór: może dokonać wpisu do rejestru lub doprowadzić do takiej zmiany planu miejscowego, by zapewniał całkowitą ochronę obiektowi. – Kwestia zmiany planu to kompetencja rady miasta, a nie moja, więc pomysł uważam za niezbyt realny – komentuje.

Autorzy opinii wskazali, że trzeba powołać rzeczoznawcę, który zweryfikuje stan techniczny poszczególnych elementów obiektu. To od jego opinii powinna zależeć decyzja, czy wpis obejmie budynek w całości, czy tylko w części (mogłyby to być np. tylko elementy dekoracji, hol wejściowy, wejście z charakterystycznym zadaszeniem, wachlarzowy podjazd).

– Będę musiał poszukać specjalisty spoza Krakowa, ponieważ w mieście mamy jedynego rzeczoznawcę do spraw konstrukcji i sporządził on już ocenę budynku Cracovii na zlecenie inwestora – zaznacza Jan Janczykowski.

Konserwator planuje za parę dni wszcząć postępowanie w sprawie wpisu Cracovii do rejestru zabytków. Jak ocenia, będzie to dość długi i trudny proces, zapewne wielomiesięczny. Zacząć trzeba będzie od ekspertyzy rzeczoznawcy.

Czy konserwator podczas rocznego oczekiwania na opinię NID zdecydował już samodzielnie, czy chciałby zrobić Cracovię zabytkiem?

– Niezmiennie uważam, że największą wartością obiektu jest usytuowanie jego bryły w tej części miasta, to, jak organizuje przestrzeń. Ale to może zapewnić również budowla naśladująca Cracovię. Jednak bardzo cenne są też charakterystyczne elementy obiektu, w szczególności elementy wyposażenia wnętrza i niektóre cechy elewacji, które powinny zostać utrzymane – odpowiada.

Cracovia jest w ewidencji zabytków, ta jednak daje obiektowi dużo mniejszą ochronę niż rejestr. O wpis do rejestru apelowali społeczni obrońcy tego modernistycznego budynku z lat 60., stowarzyszenia i różne środowiska. Sprawa jest kontrowersyjna, bo to budynek stosunkowo młody. Obecny właściciel chce wyburzyć go i zamienić na nowy obiekt, ulokować w nim biura.

– Żadnych oficjalnych pism o opinii NID nie dostaliśmy, więc trudno o komentarz. Nie mamy natomiast wątpliwości: układ konstrukcyjny nie pozwala zaadaptować Cracovii do współczesnych wymogów dla budynku o funkcji usługowej – podkreśla Dariusz Anisiewicz, architekt z Echo Investment, które jest właścicielem obiektu.

Zdaniem miłośników modernizmu nie powinno być mowy o wyburzaniu, a tylko o adaptacji. Twierdzą, że rośnie społeczne uznanie dla takiej architektury i jest nadzieja, że to wpłynie na decyzję konserwatora.

– Ten budynek powinien znaleźć się w rejestrze zabytków, jest jednym z najważniejszych, jakie powstały po 1956 roku – nie ma wątpliwości dr Michał Wiśniewski z fundacji Instytut Architektury, historyk sztuki i architekt.– Dostaliśmy grant z Ministerstwa Kultury na przygotowanie monografii jej projektanta Witolda Cęckiewicza. Zamierzamy udowodnić, że budynek Cracovii powinien być objęty ochroną.

[email protected]