Gdy rozmawiam z politykami, nie chodzi mi o totalną nawalankę

– Sikorski powinien odejść z polityki, o czym nieustająco marzy Jarosław Kaczyński?

– Odgradzanie się strażą marszałkowską od dziennikarzy zdarza się w Sejmie rzadko. Radosław Sikorski strasznie się pogubił. Nie pamiętam, by polityk odsyłał dziennikarzy do innego medium. Podobna sytuacja zdarzyła się podczas podpisywania umowy między PiS-em, Samoobroną a LPR-em, do czego zostały dopuszczone tylko jedne media.

– Ojca Rydzyka.

– Mam wrażenie, że Sikorski nie strzelił sobie w stopę, tylko w kolano. Szczególna jest reakcja premier Ewy Kopacz, która bardzo mocno go skrytykowała.

– Choć jako premier nie miała prawa tego robić.

– Premier Kopacz wobec marszałka Sejmu nic nie może zrobić. On jest drugą osobą w państwie i to też jest szokujące. Nie pamiętam, żeby między marszałkiem a premierem z tej samej koalicji lub jednej partii politycznej aż tak mocno się zagotowało. Sam byłem tym zaskoczony. Mam wrażenie, że obie strony wpadły w histerię. Nie rozumiem, dlaczego Sikorski pogrążał się coraz bardziej.

Istotne jest: dlaczego udzielił wywiadu amerykańskiemu dziennikarzowi? Dlaczego powiedział to, co powiedział? Dlaczego później wycofywał się rakiem z tego, co powiedział, choć dziennikarz przyznał, że to wszystko od niego usłyszał? Przecież na Zachodzie nie obowiązuje autoryzowanie wywiadów. Dlaczego od 2008 roku Sikorski, jako minister, nic nie powiedział o takiej propozycji i o tym, jak wyglądało spotkanie Tuska z Putinem? Nie wiem, kto mu doradza, ale robi to bardzo źle.

– Czy Sikorski zaszkodził Tuskowi?

– Postawił go w fatalnej sytuacji, nawet druga konferencja tego nie zmieniła. Nie wyobrażam sobie, żeby Donald Tusk nie był pytany do 1 grudnia [wtedy obejmie urząd przewodniczącego Rady Europejskiej – przyp. red.], dlaczego o tym nie powiedział. Może jednak podzielił się słowami Putina z przywódcami Zachodu? Nie dość, że Sikorski strzelił sobie w kolano, to jeszcze rykoszet trafił w Tuska.

– Kiedy w polityce eksploduje taka bomba, a Pan ma poprowadzić poranny program „Jeden na jeden”, to jak szybko udaje się zaprosić właściwego gościa?

– Taka bomba nie zdarza się codziennie. Zapraszam gościa do programu poprzedniego dnia przed południem. Człowiek sobie coś wymyśli, ale od pomysłu do realizacji droga daleka. Idealnym gościem do rozmowy byłby Donald Tusk lub Radek Sikorski. W przypadku Sikorskiego byłoby to pewnie niemożliwe, bo na pierwszej konferencji miał w nosie dziennikarzy. Inną kwestią jest dotarcie do polityka, żeby zaprosić go do programu.

– Jak przygotowuje się Pan do prowadzenia porannego programu?

– Koleżanka jest moim producentem i wydawcą, pomaga mi szukać gości, zastanawiamy się wspólnie nad rozmową, a później dba o to, żeby gość dojechał na czas. W trakcie programu mam z nią kontakt „na ucho”, czyli w słuchawce. Informuje, ile mam czasu i zwraca uwagę na wątki, których nie zauważę.

– O której Pan wstaje, żeby się przygotować?

– Przed piątą, przed szóstą jestem w stacji TVN. Mam półtorej godziny na przejrzenie gazet, ale przygotowuję się dzień wcześniej. Kilka godzin pracuję nad scenariuszem 10-minutowej rozmowy. Jako dziennikarz cały czas muszę śledzić to, co dzieje się w kraju i na świecie. Nic nie może mi umknąć, bo później, już na wizji, może się okazać, że pominę istotną sprawę.

– W domu telewizor i radio na okrągło, wszystkie gazety i tygodniki...

– Oraz internet. Oglądam wszystkie, nie tylko własną, całodobowe stacje.

– Jak wygląda „kuchnia” niedzielnego programu „Kawa na ławę”? Co się dzieje, kiedy po gwałtownej kłótni na wizji pojawiają się reklamy?

– Dzieją się różne rzeczy – czasami zabawne, czasami zatrważające. Są sytuacje, że wcześniej bardzo mocno pokłóci się dwóch polityków, a kiedy jesteśmy poza anteną, jeden drugiego przeprasza, że musiał tak powiedzieć, bo prezes ogląda program. Tłumaczy się wobec kogoś, kto jest jego kolegą, choć z innej partii i są „na ty”. Na wizji nie udają, nie odgrywają spektaklu, ale często przejaskrawiają swoje role. Trochę grają, żeby przypodobać się swoim szefom. We wszystkich partiach politycznych ludzie, którzy występują w „Kawie” lub tego typu programach, są pod pręgierzem.

Wiem, że szef jednej z partii miał pretensje do polityka, że ten odezwał się do przeciwnika politycznego zdrobniale po imieniu. Ja nie widzę w tym niczego złego. Jeśli są kolegami, to dlaczego mieliby udawać? Formuła programu jest właśnie taka, politycy bez krawatów, z familiarnym stosunkiem do siebie. Są sytuacje, że się wzajemnie przepraszają, ale i takie – to jest duże wyzwanie dla mnie – że pewne informacje podają w przerwie reklamowej. A ja nie mogę tego ujawnić, bo muszę być wobec nich w porządku.
Gdybym nadużył ich zaufania, to później już nikt otwarcie by ze mną nie rozmawiał. Większość istotnych informacji zdobywa się w nieoficjalnych rozmowach, każdy z nas, dziennikarzy, o tym wie. Ale mogę umiejętnie podprowadzić temat lub wyręczają mnie inni politycy. Wtedy jestem szczęśliwy, że to, co miało być zakryte przed opinią publiczną, staje się jawne.

– Musi się dziać?

– Nie chodzi mi o totalną „nawalankę”. Często im powtarzam, że gdybym miał pod ręką przycisk do katapulty, to niektórzy wylecieliby z programu. Przesadzają, wchodzą sobie w słowo. Nie chodzi o to, żeby tego nie robili, staram się każdemu dać tyle samo czasu. Paradoksalnie nie jest ważne posiadanie piłki. Nawet Barcelona może być przy piłce przez 60–70 procent czasu, a i tak zdarza się jej przegrać mecz. To samo dotyczy telewizji. Mylą się politycy, którzy myślą, że jak będą długo gadać, to przebiją się do ludzi. Nie. Czasami wystarczy jeden strzał trwający 15 czy 30 sekund.

– Pan zaprasza gości do telewizji czy prezesi wysyłają?

– Sugestie partyjne są, kilku polityków, którzy goszczą u mnie w programie, było wzywanych „na dywanik” do swoich szefów. Usłyszeli, że oni nie pójdą do następnej „Kawy” tylko ktoś inny. Tylko że listę gości ustala Rymanowski, co przekazali swoim szefom. Jeśli czuję, że ktoś próbuje mi kogoś narzucić, to w naturalny sposób jestem przekorny. Nie zawsze mam tych, których chcę, bo jeden nie może, a drugi musi akurat być w domu.

– Czy Bogdan Rymanowski miewa wyrzuty sumienia, że przyczynia się do ugruntowania negatywnego wizerunku polityków w Polsce?

– I tak, i nie. Pracuję w takiej, a nie innej branży. Jaka jest polityka i politycy – każdy widzi. Moim celem w programie jest pokazanie prawdziwej twarzy polityków. Sprowokowanie ich do odkrycia się, żeby widz mógł zobaczyć, z kim ma do czynienia. Staram się to robić w sposób prosty: jestem dociekliwy, ale nie chamski. Oczywiście jest i tak, że dziennikarze „robiący” w polityce, odpowiadają trochę za to, jak jest ona postrzegana. Nie uchylam się od odpowiedzialności. Dziennikarz musi być rzetelny. Nie jest moim celem sprowokowanie ich, by „nawalali się” na wizji, jak te koguty. Studio nie jest ringiem. Pamiętajmy też, demokratyczna polityka przypomina trochę pojedynek.

– Jest rywalizacja: Tomasz Lis, Monika Olejnik, Bogdan Rymanowski?

– Jasne! Każdy dziennikarz chciałby mieć najważniejszego gościa, bohatera dnia. Każdy chciałby przeprowadzić wywiad, który będzie powszechnie cytowany przez innych. Każdy z nas będzie do końca życia pamiętał o wywiadach, które zmieniały historię. Największą sztuką jest gość, który wystąpił wcześniej u konkurencji. Jak poprowadzić z nim wywiad, żeby nie powtarzał tych samych rzeczy? Wymyślam po prostu pytania, których nie zadała konkurencja.

– „Położył” Pan jakąś rozmowę? Tylko szczerze proszę...

– Antoni Macierewicz powiedział mi, że nie przygotowałem się do programu. Taki „strzał” jest bardzo bolesny. Powiedzmy sobie wprost: dziennikarz nie zna się na niczym, a udaje, że zna się na wszystkim. Często w wywiadach rozmówca wchodzi na grząskie dla mnie tereny. Muszę błyskotliwie wycofać się tam, gdzie czuję się pewnie. Nigdy nie zapomnę też kultowego dla mnie wywiadu – niepolitycznego – z poetą Zbigniewem Herbertem. Najpierw mocno zabiegałem o wywiad, a tu nagle dzwoni na biurku telefon: tu Katarzyna Herbert, Zbigniew Herbert chciał z panem rozmawiać. I słyszę zmęczony głos Herberta, który mówi, że jest gotowy na rozmowę.

Przepraszam, ale ja nie jestem gotowy. Nie mam studia, nie przygotowałem pytań. Niezadowolony przełożył wywiad na następny dzień. Dzwonię, włączam taśmę, bo rozmowa nie szła na żywo, a Zbigniew Herbert zaczyna od oświadczenia: skandalem jest, że ktoś, kto zabiega u mnie o wywiad, nie jest do niego przygotowany. Strzał na okładkę! Przepraszam, tłumaczę się, mówię: panie Zbigniewie, tak mi wczoraj wyszło, a on: panie Zbigniewie może pan mówić do człowieka spod budki z piwem. To był przecież człowiek o przedwojennej kindersztubie! Jadę dalej, choć wyraźnie przegrywam. Po godzinie Zbigniew Herbert mówi, że chciałby złożyć jeszcze jedno oświadczenie – odwołujące wcześniejsze. Odetchnąłem.

***

Urodzony w 1967 r. w Krakowie. Jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 80. XX wieku działał w Federacji Młodzieży Walczącej. Karierę dziennikarską rozpoczął w Radiu Kraków (1990), potem pracował w RMF FM. Od końca lat 90. związany z TVN (prowadził m.in. „Kropkę nad i” oraz „Fakty”). Obecnie jest gospodarzem magazynu publicystycznego „Kawa na ławę” oraz porannego „Jeden na jeden” (oba w TVN24).

Laureat licznych nagród, m.in. dla najlepszego dziennikarza Małopolski (1999), Dziennikarza Roku w konkursie miesięcznika „Press” (2008), „Wiktora” (2008) i „Telekamery” (2009) za publicystykę. W 2005 r. prowadził debatę prezydencką Lecha Kaczyńskiego i Donalda Tuska (razem z Justyną Pochanke).

Credo ze strony internetowej Rymanowskiego: „Współczesne media kreują gwiazdy według utartych schematów. W naturalny sposób preferują ludzi, którzy prowokują, starają się być kontrowersyjni, którzy szokują. Widza można jednak kupić też czymś innym: wiarygodnością, rzetelnością i po prostu uczciwością”.