Kraków ma dzielnicę muzeów

Nowy Jork muzea ulokował w pobliżu Central Parku, Berlin na wyspie, Wiedeń i Amsterdam - w odrębnej dzielnicy. Teraz skupisko takich instytucji zafundował sobie Kraków. Wzdłuż Wisły, dzięki ostatnim inwestycjom, powstał Szlak Muzeów.

W jego skład wchodzą: MOCAK, czyli Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, które dzieli budynki dawnej Fabryki Schindlera z oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa "Czas okupacji 1939-1945", Apteka Pod Orłem niedaleko pl. Bohaterów Getta, nowa siedziba Cricoteki - czyli Muzeum Tadeusza Kantora, a dalej, już na Dębnikach, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.

Do tego dochodzi wystawa w Instytucie Szkła. - To dobre posunięcie, bo poszerza granice. W wyobrażeniu nie tylko turystów, ale i samych mieszkańców Kraków kończy się na Plantach - mówi Marta Smagacz, socjolożka miasta z UJ.

To rozwiązanie wygodne dla turystów, którzy w ciągu kilku godzin, spacerem, mogą odwiedzić instytucje prezentujące różnorodne wystawy - od historii po sztukę współczesną.

Mariusz Zawiślak, socjolog kultury, zwraca z kolei uwagę, że na świecie tworzenie skupisk muzeów w dawnych dzielnicach przemysłowych, z dala od centrów miast, to sposób na rewitalizację terenów, budzenie w nich nowego życia. - Takie instytucje, ale także tworzenie choćby mostów czy budowanie kładek, skracają mentalny dystans pomiędzy centrum miasta i jego peryferiami. To budzi ruch turystyczny, nowe inwestycje w hotele, restauracje, ożywienie gospodarcze - tłumaczy Zawiślak.

Zwraca przy tym uwagę, że zjawisku towarzyszy często restaurowanie budynków - w naszym wypadku starej elektrowni czy fabryki - które zniknęłyby z powierzchni ziemi. Szansę na nowe życie zyskuje też dawny Skład Solny przy ul. Na Zjeździe, gdzie ma powstać Port Solny, który mieścił będzie m.in. Forum Literatury, skupiające projekty literackie miasta, a także centrum kreatywne związane z tzw. przemysłami książki. To oczywiście nie będzie muzeum, ale miejsce kultury - pewnie tak.

Wiadomo nieoficjalnie, że projekt zyskał przychylność nowej minister kultury, Małgorzaty Omilanowskiej i ma szansę na pozyskanie unijnych dotacji. To domknie krakowski szlak instytucji kulturalnych nad Wisłą. Kraków też będzie miał swoją wyspę, a raczej wybrzeże muzeów.

Marta Smagacz podkreśla, że rozwój dzielnicy powinien być zrównoważony. Bo rozbudowa muzeów, a co za tym idzie, zwiększony ruch turystyczny, mogą zepchnąć na dalszy plan potrzeby tubylców i funkcje mieszkalne. - Za inwestycjami dla turystów nie idą takie, które sprzyjają mieszkańcom, jak choćby skwery i parki - zaznacza Marta Smagacz.
Jednak dyrektorzy muzeów podkreślają, że ich placówki są także dla mieszkańców.

- Chciałabym, żeby Muzeum Tadeusza Kantora było przestrzenią otwartą. Widać to zresztą po tym, jak budynek został zaprojektowany. Mamy patio, które powinno tętnić życiem, być miejscem spotkań. To miejsce na chwilę odpoczynku w estetycznym otoczeniu, z którego rozciąga się przepiękny widok na Wisłę - mówi Natalia Zarzecka, dyrektorka nowo otwartego Muzeum Tadeusza Kantora.

Również w projekcie, na podstawie którego powstał MOCAK, wzięto pod uwagę potrzebę stworzenia dziedzińca, miejsca odpoczynku i kontemplacji.

Z kolei projekt Składu Solnego zakłada powstanie m.in. ogrodu, ogólnodostępnego terenu zielonego. - Miasto, które chce się rozwijać równomiernie, a przede wszystkim ma w planach rewitalizowanie dawnych dzielnic przemysłowych, musi myśleć o takich właśnie instytucjach kultury, które potrafią zaspokoić potrzeby mieszkańców - mówi Mariusz Zawiślak.